ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ

Тақырыбында қарастыратын сұрақтар:

БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ

ҚАЗАҚСТАНДА БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ

БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫН ДАМЫТУ

Тақырыптың өзектілігі:

Қаржы нарығының жаһандануы кезінде экономиканың тұрақты әрі қарқынды жетілуі үшін бағалы қағаздар нарығының экономиканың өсім факторы ретінде дамуы өзекті мәселелердің бірі болып отыр. Бағалы қағаздардың әлеуметтік-экономикалық тиімділігі және олардың экономикалық қатынастарының дамуы Қазақстан Республикасының экономикасында ең маңызды және бүгінгі күннің талабы. Бағалы қағаздар нарығының тұрақты дамуы экономикалық өсуді қаржыландырудың ең қолайлы тетіктерінің бірі болып табылады.

Курстық жұмысының мақсаты:

Қазақстан Республикасы бағалы қағаздар нарығының ҚР-ның экономикалық өсіміне қосып жатқан үлесін және бағалы қағаздар нарығының дамыту бағыттарын анықтау болып табылады.

Осы мақсаттарға жету үшін мынадай міндеттер қойылған:

Бағалы қағаздар терминіне жалпы түсінік беру;

Бағалы қағаздар нарығының мәнін, түрлерін, категорияларын, мәселелерін анықтау;

Бағалы қағаздар нарығының инфрақұрылымын зерттеу;

Бағалы қағаздар нарығын дамыту жолдарын қарастыру.

БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ

бағалы қағаздар нарығынада айналыста болатын ерекше тауар, алайда ол заттай тауар немесе қызмет немесе ақша болып табылмайды. Оны ақшаға жақындататын бірқатар өз ерекшеліктері бар. Олардың ішіндегі ең басты ерекшелігі - оның әр түрлі формадағы ақшаға айырбастауға (өтеу, сату-сатып алу, эмитентті қайтару, құқықты қайта табыстау және т. б. жолдармен) болады. Ол есеп айырысуда пайдаланылуы мүмкін, кепіл де бола алады, оны бірнеше жыл сақтауға да немесе мұра бойынша мерзімсіз беруге де болады

Бағалы қағаздар қоғамдық маңызы бар бірқатар функцияларды орындайды:

экономиканың салаларына, аумақтар мен елді мекендерге, халыққа, мемлекетке және т. б. ақшалай қаражатты қайта бөледі;

өз иесіне капиталға, ақпаратқа, ең бастысы, белгілі бір жағдайларға сәйкес келетін басқару ісіне қатысуға құқық береді;

капиталдан табыс алуды немесе капиталдың өзін қайтаруды қамтамасыз етеді.

Жалпы бағалы қағаздар жіктелімі:

Сипаты

Түрлері

Эмитент түрі бойынша

Үкіметтік

муниципалды

ҚР Ұлттық банкі

Айналыс мерзімі бойынша

қысқа мерзімді (1 жылға дейін)

ұзақ мерзімді (1 жылдан жоғары)

Айналыс тәсілдері бойынша

нарықтық

нарықтық емес

Табысты алу тәсілдері

Бойынша

пайыздық

дисконттық

құрамдастырылған

инфляция бойынша индекстелген

девольвация бойынша индекстелген

Пайызды есептеу тәсілдері

Бойынша

тіркелген пайыз мөлшерлемесі

өзгермелі пайыз мөлшерлемесі

Шығарылатын валютасы

Бойынша

ұлттық валютада

шетелдік валютада

Қазақстандағы бағалы қағаздардың жіктелуі:

Сипаттамасы

Бағалы қағаздардың түрлері

Эмитенті бойынша

мемлекеттік

корпорациялық

жекеменшіктік

шетелдік

Эмитент міндеттемелері

бойынша

үлестік

борыштық

тауарды иелену құжаты

Айналыс аумақтары бойынша

аймақтық

ұлттық

халықаралық

Құқықты жүзеге асыратын

формалары бойынша

атаулы

ұсынбалы

ордерлік

Шығарылатын формалары

Бойынша

құжаттандырылған

құжаттандырылмаған

Айналыс мерзімі бойынша

мерзімсіз

мерзімді

қысқа мерзімді (1 жылға дейін)

орта мерзіді (1 жылдан 10 жылға дейін)

ұзақ мерзімді (10 жылдан жоғары)

Базистік активі бойынша

негізгі

туынды

Табысты төлеу тәсілдері

бойынша

ұдайы (жүйелі) төлеммен

бір жолғы төлеммен

тіркелген % мөлшерлемесімен

өзгермелі % мөлшерлемесімен

Табысты алу тәсілдері бойынша

инвестициялық

нарықтық

Эмиссия тәсілдері бойнша

эмиссиялық

эмиссиялық емес

Валюта бойынша номинал

ұлттық валютаның номинал құнымен

шетелдік валютаның номинал құнымен

қос номиналмен

номиналсыз

Айналыс шарттары бойынша

қайтарымды

қайтарымсыз

Бағалы қағаздар нарығының мәні:

Бағалы қағаздар нарығы немесе қор нарығы - қаржы нарығының құрамдас бөлігі, бағалы қағаздарға сұраныс пен ұсыныс және баға анықталатын экономикалық қатынастар жүйесі.

Бағалы қағаздар нарығы - капитал нарығының Нарықтық экономикада БҚН ақша жинақтарын қайта таратудың негізгі механизмі болып табылады.