Жезқазған - Балқаш өңірінің экологиясы

Презентация қосу

Жоспар:

1. Кіріспе
• Экология дегеніміз не?
2. Жезқазған-Балқаш өңірінің экологиясы
3. Қорытынды
Экология (грекше «экос» - мекен,
«логос»-ғылым ) дегеніміз-
организмдердің өздері тіршілік ететін
ортамен қарым-қатынасы туралы
ғылым.
Жерді, суды сүю, қоршаған ортаны
аялай білуді жас ұрпақ бойына ерте
жастан бастап қалыптастыру қажет.
Келешекте экологиялық күйреу мен
апатты болдырмау үшін жас ұрпақты
экологиялық сауаттылыққа
баулуымыз қажет.
Шыны керек біз экологиялық ортаны қорғауда
Европа елдерімен салыстырғанда көп артта қалдық.
Өйткені ол елдердің балалары баяғыдан табиғат
қорғаудың негізін оқып үйреніп келеді. Оларда
экологияны қорғау біріші орында тұрады.
Экология қазіргі таңда бүкіл дүние жүзін
толғандырып отырған мәселе. Біздің
республикамызда да қоршаған ортаны қорғау
жайы өте қиын екені белгілі. Сондықтан
соңғы жылдары экология, табиғат қорғау
мәселелеріне барлық жерде көңіл бөліне
бастады.
Қарағанды облысы – Қазақстандағы экологиялық
жағынан ең ластанған, өнеркәсіптік өндіріс орындары
көп шоғырланған ірі өнеркәсіп орталығы. Бұл өңірдегі
өндіргіш күштердің даму барысы көптеген жылдардан
бері экологиялық зардаптар ескерілмей іске асырылды.
Соның салдарынан облыстың атмосфералық ауасы
бұзылды. Мәселен, тұрақты көздерден атмосфераға
тарайтын ластанған заттар жылына бір миллион
тоннадан асады. Ал бұл жалпы республикадағы барлық
қалдықтардың үштен бірі деген сөз.
Негізгі ластаушы көздер
Теміртауда «Испат-Кармет» АТАҚ
(жылына 361,5 мың тонна),
Жезқазғанда «Қазақмыс» АҚ
(жылына 138,4 мың тонна),
Балқашта «Балқашмыс» АҚ
(жылына 299,4 мың тонна, сол
сияқты Қарағандыдағы
энергетикалық кәсіпорындардың
өзі жылына 96,2 мың тонна
ластандыратын қоспа таратады.
Бүгінгі таңда су ресурстарын қорғап, ұтымды пайдалануда
да проблема көп. Облыстың жалпы жылдық су ресурсы 3,4
млрд. текше метрге жуықтайды. Оның жыл сайын 2-2,3
миллиард текше метрі пайдаланылады. Негізгі су көздері
Нұра өзені, оның Шерубай-Нұра жəне Соқыр құймалары,
Ертіс-Қарағанды каналы, Қаракеңгір жəне Жезді өзендері,
Балқаш көлдері болып табылады. Облыс суларының
сапалық жағынан жақсаруына кері əсерін тигізіп отырған
кəсіпорындар «Испат-Кармет» ААҚ, «Карбид» АҚ, «Қазақмыс»
АҚ, «Балқаш» АҚ, «Облсуканал» су-канал шаруашылығы
басқармасы, «Қарағандырезинотехника» АҚ, энергетика,
көмір өнеркəсібі мен ауыл шаруашылығы кəсіпорындары.
Облыстағы жер ресурстары да қиын жағдайда. 854 мың гектар жер
азып-тозған, жел эрозиясына ұшыраған. Оның басты себебінің бірі
- жерді қорғайтын орман алқабының қанағаттанғысыз жағдайы.
Жер ресурстарын ғана емес, жалпы қоршаған ортаға зиянын
тигізетін негізгі ластану көздерінің бірі – кәсіпорындардың
өндірістік қызметі процесінде және тұрғындардың тұрмыс-
тіршілігінде пайда болған қалдықтар. Облыста тұрмыстық қатты
қалдықтардың өте көп болуы да біраз проблемалар туғызуда.
Сонымен қатар қоршаған орта мен адам денсаулығына ықпал
ететін проблеманың бірі – қазылып, кен өндіріліп алынған соң
қалып кеткен, жабылмай аузы ашық қалған радиациялық қауіпті
кен орындары мен карьерлер мәселесі. Бұлар Шет ауданындағы
Ақшатау елді мекені, Ақтоғай ауданындағы тастап кеткен
геологиялық қазба орындары (Октябрь, Майтас, Қызыларай,
Қызыл, Аномалия-8, Тасарал).
Республикамыздың басқа облыстары Қарағанды
облысындағыдай техногенді ауыртпалықты бастан
кешіріп отырған жоқ. Мұнда Сарышаған ракеталық
полигоны, Семей ядролық полигоны және «Байқоңыр»
ғарыш айлағынан ұшатын ракета тасығыштардан бөлініп
түсетін бөліктердің құлау ауданы- бәрі бар.
Облыста радиациялық қауіпсіздік мақсатымен
кәсіпорындарда өңделген ионды сәуле көздері бар
жерлерде қалдықтарды көму проблемасы басты орында.
Бұл көрсеткіш облыстағы экология және табиғат қорғау
мәселесіне, экологиялық проблемаларды шешу
жолдарына арналған. Онда Балқаш, Теміртау,
Қарағандының экологиялық проблемалары туралы
қамтылған. Көрсеткіш мазмұны бес бөлім бойынша
құрылған, Жезқазған-Балқаш өңірінің экологиясы,
Қарағанды облысының радиоактивтік қалдықтарымен
ластануы, облыстың су көздері, қалдықтарды өндіру
проблемасы, өңірдің экологиялық орталықтары.
«Өлкетану» электрондық каталогқа өлке
экологиясы туралы 500-ден астам жазулар
енгізілген. Өлкетану бөлімі өлкенің табиғаты
бойынша толық мәтінді құжаттарды құруға
кірісті. Орталық Қазақстанның табиғаты
туралы ақпараттарды әлемдік
пайдаланушыларға қол жеткізу мақсатында
«Сарыарқа-оn-line» web-сайты құрылған.
Қорытынды
Елiмiзде экологиялық қауiпсiздiктi және тұрақты
экономикалық дамуымызды қамтамасыз ету
мақсатымен, 2003 жылдың 3 желтоқсанында
Президенттiң Жарлығымен Қазақстан
Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған
Экологиялық қауiпсiздiк концепциясы жарияланды.
Бұл концепция қабылдағаннан бастап көптеген
маңызды өзгерiстер болып жатыр. Қоршаған ортаны
қорғау заңдылықтар негiзi құрылды. Бiрқатар
халықаралық келiсiмдерге қол қойылды. Қоршаған
ортаны қорғауды басқару жүйесi құрылды. Концепция
қоршаған ортаны қорғау мониторингiнiң бiркелкi
жүйесiмен iске асыруды ұсынады. Экологиялық
қауiпсiздiк ол - халық қауіпсiздiгiнiң маңызды бiр бөлiгi.
Экологиялық қауіпсiздiк бағытында Мемлекеттiк
саясаттың мақсаты, ол - табиғи жүйенi қолданудың
қорғалуы. Адам өмiрiндегi ең маңызды жағдайларды
ескере отырып, табиғатқа зиян тигiзбеу. Өндiрiстi
дамытумен қатар ғылыми-техникалық зерттеулердi
күшейту. Экологиялық қатердi болғызбау үшін халық
шаруашылығын, өндiрiстi байланыстыра отырып,
экологиялық-экономикалық талдаудың әдiстерiн
пайдаланып, қоршаған ортаға шығарылатын
ластағыштар деңгейiн салааралық модель арқылы
талдап көрсету қажет.

Ұқсас жұмыстар

БАЛҚАШ ПРОБЛЕМАСЫ

Қазақстанның экологиялық апаты

Семей ядролық полигоны ауданында

Орталық Қазақстан

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ ЛАСТАНУЫ

Виктор Васильевич Гурбаның биографиясы

Жезқазған қаласының қазіргі экологиялық жағдайын талдау

Қарағанды облысы

Орталығы Теміртау қаласындағы Қарағанды металлургия комбинаты

Алғазы аралы

Пәндер