Некенің формалары




Презентация қосу
Отбасы әлеуметтануы

Орындаған:Есенжол.М және Ерназар.А
Топ:109А ЖМ
Тексерген: Абдыкалимова.Н.Т
Отбасы әлеуметтануы
— отбасын әлеуметтік
институт ретінде зерттейтін
социологиядағы негізгі
бағыттардың бірі. Негізгі
мәселелері отбасылардың өз
қызметін орындау сипатын, әр
түрлі типтегі отбасылардың
өмірін, ажырасу себептері
мен салдарын және т.б
зерттеу болып табылады.
Жоспар
Отбасы
Отбасының пайда болуы және даму түрлері
Отбасының функциялары.
Неке мен отбасы.
Некенің формалары.
XX ғасырдың ортасынан қазіргі кезге
дейін социологиялық әдістің бес түрі
қалыптасты:
1. интеракционистік,
2. құрылымдық -функционалдық,
3. жағдаяттық,
4. Эволюциялық,
5. институционалдық.
Отбасы ұғымын анықтаудағы әр түрлі
пікірлерді ескере отырып, төмендегі
дефиницияға келісуге болады:
Отбасы
Отбасы — ортақ тұрғын үйімен, экономикалық
кооперациямен, ұдайы өндірумен
сипатталатын әлеуметтік топ. Отбасына ең
болмағанда екеуі әлеуметтік бағытталған
жыныстық қатынас жасайтын және бір немесе
одан да көп өз балалары, сондай-ақ
тәрбиелеуге алған балалары бар ересек жыныс
өкілі кіреді.
Отбасының пайда болуы және даму
түрлері.
Отбасы тарихи өзгеріп отыратын әлеуметтік
құбылыс, себебі формасы өндірістік
қатынастарға , оның ішінде меншіктік
қатынастарға тікелей тәуелді. Мәселен, некелік
қатынастардың алғашқы тарихи формасы
полигамия, ал өндіріс құрал-жабдықтарына
жекеменшіктің пайда болуына байланысты ол
моногамиялық отбасымен ауысады.
Адамдардың өндіріс тәсіліне сәйкес отбасы да
әлеуметтік топ ретінде тарихи өзгеріп, дамып
отырады.
Отбасы пайда болуы
Отбасы пайда болуы үшін экономика мен жеке
меншіктің болуы, билік қатынасы мен бағыну,
яғни отбасында, бүтіндей қоғамдағы сияқты,
билікті бөлу тәртібі бар, онда кімнің материалдық
игілігі көп, сол басқарады. Отбасында билікті
бөлуге жұбайлар арасындагы маххабат әсер
етеді, мұнда сүйетін жұбай аз билікке ие, яғни
психологиялық бағыныштылық болады. Егер
жұбайлар бір-бірін бірдей мөлшерде сүйсе, онда
отбасында бірдей билікке ие.
Билік формасына қарай отбасы

патриархалды (күйеуі матриархалды (әйелі басшы)
отбасының басшысы)

Құрамына қарай — отбасы

кеңейтілген (нуклеарды отбасы
нуклеарды (ата-анасы мен балалары) және бірнеше ұрпақтан тұратын
туыстары)
Отбасының қызметі дегеніміз
Отбасының қызметі дегеніміз отбасы мен оның
мүшелерінің белсенділігі, тіршілік әрекеті. Қоғамның
отбасына қатысты, отбасының тұлғаға қатысты және
тұлғаның отбасына қатысты қызметтерін анықтауға
болады. Осыған байланысты отбасының қызметін
әлеуметтік (қоғамға қатысты) және жеке (тұлғаға
қатысты) деп бөлуге болады.
Отбасының негізгі қызметтері ретінде

төмендегілерді атауға болады: репродуктивті,
тәрбиелік, шаруашылық - тұрмыстық,
экономикалық, алғашқы әлеуметтік бақылау
(әлеуметтену), әлеуметтік-мәртебелік,
демалыс және т.б.
Неке
"Отбасы" ұғымы "неке" үғымымен тығыз
байланысты.
Социологияда неке дегеніміз — отбасын
қалыптастыру мен оған қоғамдық бақылау жасаудың
дәстүрлі тәсілі, жыныстардың еркек пен әйелдің,
арасындағы бір-біріне және өз балаларына, ата-
анасына қатысты құқықтары мен міндеттерін
белгілейтін қатынас формасы.
Неке туралы үш түрлі көзқарас айтылып жүр: неке-
келісімшарт, неке - мәртебе, неке - сыбайластық.
некенің мақсаты - отбасын құру, бала туу және
тәрбиелеу.
Некенің төмендегідей формалары бар:

моногамия (бір еркек пен бір
полигамия (бір индивид
әйелдің арасындағы неке, бұл пен бірнеше индивидтің
бүгінгі күнде ТМД, АҚШ Еуропа арасындағы неке)
елдеріндегі бірден-бір форма)

Некелік серік таңдаудың екі түрі бар:

• эндогомия (серіктер бір • экзогомия ( неке мен белгілі
топтың ішінде) бір топтан тыс, мысалы, рулар
арасында болады)

Ұқсас жұмыстар
Отбасының бірінші міндеті - ұрпақ жалғастыру қызметі
Қазіргі заманғы отбасының негізгі типтері
РИМ ОТБАСЫ ҚҰҚЫҒЫ
АХАТ органдарында некені бұзу
Неке және отбасы құқығы
Отбасы және неке
Қажеттіліктердің түрлері
Ерлі - зайыптылардың құқықтық қатынастары
Отбасының әлеуметтік функциялары
ҚР Отбасы құқығы
Пәндер