АУРУДЫҢ ІШКІ КӨРІНІСІ ЖӘНЕ АУРУҒА ДЕГЕН ҚАРЫМ - ҚАТЫНАС




Презентация қосу
Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Медициналық психология және коммуникативтік дағдылар
кафедрасы

СӨЖ
ТАҚЫРЫБЫ: АУРУДЫҢ ІШКІ КӨРІНІСІ ЖӘНЕ АУРУҒА ДЕГЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
ТҮРЛЕРІ. НАУҚАСТЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ АУРУДЫҢ РЕАКЦИЯСЫ.

Орындаған: Тогаевa Дилбар
Топ: 1-022 ЖМ
Тексерген: Гульбахрам Сериковна

Қарағанды 2017
ЖОСПАР:
Кіріспе.
Негізгі бөлім:
Ішкі ауру көрінісі
Ішкі ауру көрінісінің деңгейлері, түрлері
Науқастың ауруға деген психологиялық реакциясы
Қорытынды.
Қолданылған әдебиетер.
СОМАТИКАЛЫҚ ЖАЙ-КҮЙДІҢ АДАМ ПСИХИКАСЫНА ӘСЕРІ ПАТОГЕНДІК ТЕ, СОНДАЙ-АҚ
САНОГЕНДІК ТЕ (САУЫҚТЫРУШЫ) БОЛУЫ МҮМКІН. СОҢҒЫ АСПЕКТКЕ ҚАТЫСТЫ АЙТАР
БОЛСАҚ, ДӘРІГЕР АУЫР СОМАТИКАЛЫҚ ДЕРТТЕН САУЫҒУДА КҮН САЙЫН НАУҚАСТЫҢ
ПСИХИКАЛЫҚ ЖАЙ-КҮЙІНІҢ ЖАҚСАРУЫ (САНАЦИЯСЫ) ӨТЕТІНІН БАЙҚАЙДЫ.
СЫРҚАТТЫҢ КӨҢІЛ-КҮЙІ ЖАҚСАРАДЫ, СЕРГЕКТІК ПЕН ОПТИМИЗМ ПАЙДА БОЛАДЫ.
ЯҒНИ МАҚАЛДАҒЫДАЙ "ТӘНІ САУДЫҢ – ЖАНЫ САУҒА” КЕЛЕДІ.ДҮНИЕЖҮЗІЛІК
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҰЙЫМЫ (ДДСҰ) АНЫҚТАМАСЫНА СӘЙКЕС ДЕНСАУЛЫҚ ҮШ
ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕН ТҰРАДЫ: ДЕНЕЛІК (ФИЗИКАЛЫҚ), ПСИХИКАЛЫҚ ЖӘНЕ
ӘЛЕУМЕТТІК (СОЦИАЛДЫҚ). ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ ДЕНСАУЛЫҚТЫ БЕЙІМДЕЛУГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІК,
ҚАРСЫ ТҰРУҒА ЖӘНЕ ЫҢҒАЙЛАСУҒА ҚАБІЛЕТТІЛІК, ӨЗІН САҚТАУҒА ЖӘНЕ ӨЗІН
ДАМЫТУҒА ҚАБІЛЕТТІЛІК РЕТІНДЕ ҚАРАСТЫРАДЫ.МЕДИЦИНАДА ДЕНСАУЛЫҚТЫ
ПОЗИТИВТІ АНЫҚТАУ НӘТИЖЕСІНДЕ ПАТОЦЕНТРИСТІК ТҰРҒЫМЕН (ДЕРТПЕН КҮРЕСУ)
ҚАТАР САНОЦЕНТРИСТІК ТҰРҒЫ (ДЕНСАУЛЫҚҚА ЖӘНЕ ОНЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ)
БАҒЫТТАЛУ ДА БАР.
АДАМНЫҢ ЖАС ШАМАСЫ, ЖАС ШАМАЛЫҚ МҮМКІНДІКТЕР – СЕЗІНУ, ӘРЕКЕТ ЕТУ, ӨЗІНЕ
ҚАТЫСТЫЛЫҚ ЖӨНІНДЕГІ ҰҒЫМ ДЕНСАУЛЫҚТЫҢ ІШКІ КӨРІНІСІНІҢ МАЗМҰНЫН
АНЫҚТАЙДЫ.ДЕНСАУЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯСЫН БАҒАЛАУДА "ДЕНСАУЛЫҚ ЖАЙ-КҮЙІ” МЕН
"ХӘЛ” ҰҒЫМДАРЫН АЖЫРАТУ ҚАЖЕТ. ДЕНСАУЛЫҚ ЖАЙ-КҮЙІ – ДӘРІГЕРЛІК ТЕКСЕРУ
ДЕРЕКТЕРІ БОЙЫНША ОРГАНИЗМДЕГІ ІСТЕРДІҢ АНЫҚ ЖАҒДАЙЫ. ХӘЛ БОЛСА
СУБЪЕКТИВТІ ЖӘНЕ ӘРҚАШАН ДЕНСАУЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН АНЫҚ БІЛДІРЕ БЕРМЕЙДІ.
КЕСЕЛДІҢ ІШКІ КӨРІНІСІНІҢ ТОЛЫҚ БОЛМАУЫ ЖӘНЕ БҰРМАЛАНУЫ КІШКЕНТАЙ
БАЛАЛАРДА КЕЗДЕСЕДІ.
СОНДАЙ-АҚ БҰЛ ҚҰБЫЛЫС ТҰЛҒА ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІНЕ - ӨЗІН БАҒАЛАУДЫҢ
ТҰРАҚСЫЗДЫҒЫ, ТҰТАСТАЙ "МЕН-ОБРАЗЫН” ЖӘНЕ ФИЗИКАЛЫҚ "МЕНІН” ӨЗ БАҒАЛАУЫ
МЕН БАСҚА АДАМДАРДЫҢ БАҒАЛАУЫНА ТӘУЕЛДІЛІГІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ҰШЫРАСАДЫ.
СЫРҚАТТЫҢ ІШКІ БЕЙНЕСІ ӘРБІР НАУҚАСТА КӨПТЕГЕН ІШКІ ЖӘНЕ СЫРТҚЫ
ФАКТОРЛАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ ҚҰРЫЛАДЫ. БІРАҚ, АДАМНЫҢ СЫРТҚЫ
ЖІГЕРЛЕРГЕ РЕАКЦИЯСЫ, ОНЫҢ ТЕМПЕРАМЕНТІ, МІНЕЗІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ, ЯҒНИ
ТҰЛҒАНЫҢ ЕРЕКШЕЛЕГІ АСА КӨП ЫҚПАЛ ЖАСАЙДЫ. КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ
АДАМНЫҢ ВЕРБАЛЬДІ ЖӘНЕ ВЕРБАЛЬДІ ЕМЕС БЕЛГІЛЕРГЕ ҚАРАПАЙЫМ
РЕАКЦИЯСЫ ЭКСТРЕМАЛЬДЫ ЖАҒДАЙЛАРДАҒЫ РЕАКЦИЯЛАРДАН
ЕРЕКШЕЛЕНЕДІ. БҰЛ ҮШІН НАУҚАСТЫҢ ШАҒЫМДАРЫН, ОНЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫН,
СІЗДІҢ СҰРАҚТАРЫҢЫЗҒА, ҰСЫНЫСТАРЫҢЫЗҒА, НҰСҚАУЛАРЫҢЫЗҒА ЖАУАП
БЕРУ РЕАКЦИЯСЫН МЕҢГЕРУ ЖӘНЕ ОНЫҢ СЫРҚАТҚА ҚАТЫСТЫ ЖЕКЕ ТИПІН
АНЫҚТАП КӨРУ ҚАЖЕТ.
АУРУДЫҢ ІШКІ КӨРІНІСІ АУРУДЫҢ СУБЪЕКТИВТІК ЖАҒЫН
КӨРСЕТЕДІ. В. В. НИКОЛАЕВАНЫҢ АЙТУЫНША НАУҚАСТЫҢ
АУРУДЫҢ БЕЙНЕСІНІҢ БІРНЕШЕ ДЕҢГЕЙЛЕРІ БАР:

түйсінудің сезімдік деңгейі;
жекелеген симптомдарға деген жауап берудің
эмоционалдық деңгейі;
ауру туралы білімдер мен түсініктердің жиынтығы
болатын интеллектуалдық немес когнитивтік
деңгейі;
ауру жағдайына қатысты жүріс тұрысты өзгертуді
көрсететін мотивациялық деңгейі.
АУРУДЫҢ ІШКІ КӨРІНІСІ АУРУҒА ДЕГЕН
РЕАКЦИЯЛАРДЫҢ БОЛУЫМЕН
СИПАТТАЛАДЫ. А. В. КВАСЕНКО, Ю. Г.
ЗУБАРЕВ РЕАКЦИЯЛАРДЫҢ ТӨРТ ТҮРІН
КӨРСЕТЕДІ:
нормосоматогнозия – науқас өз қалпын дұрыс бағалайды;
гиперсоматогнозия – жекелеген симптомдардың
маңыздылығын асыра бағалау;
гипосоматогнозия – аурудың ауырлығын дұрыс бағаламау;
диссоматогнозия – ауруды жоққа шығару.
А.Гольдшейдер, Р.А.Лурия (1929,1935 ж.)
бойынша сырқаттың ішкі суретін екі түрге
бөлген:

Аллопластикалық сырқат Аутопластикалық сырқат
суреті – сырқаттың дамуына суреті – науқастың өз
және динамикасына
сырқатының себебін және
байланысты, функциональді
және органикалық ақыр соңын болжау
патологиялық механизмдер жөніндегі уайымдар
жиынтығы жиынтығы

гипернозогнозиялық – прагматикалық –
гипонозогнозиялық –
сырқаттың ауырлығын және дәрігермен тез жазылу
сырқаттың маңыздылығын
маңыздылығына шектен тыс мақсатында іскерлік
бағаламау
баға беру байланыс жасау
НАУҚАСТЫҢ АУРУҒА ДЕГЕН
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯСЫ
Медициналық қызметткер әр адамның психологиялық
ерекшеліктерін ескере отырып, олардың дертке реакциясын,
әрқашанда назарынан тыс қалдырмау қажет. Ем нәтижелі және
тиімді болу үшін медициналық қызметкер науқастың мінез-құлқын,
оның дертіне ,психологиялық реакциясына негізделе отырып, емдеу
процессіне адамның өін тартып қатыстырып отырса жоғары нәтижеге
жетуі мүмкіншілігі бар екені мәлім. Тұлғаның ерекшеліктеріне
өмірдегі және әлеуметтік орнына, жағдайына байланысты әр ауру
адам сырқатына түрлі көқараста болуы мүмкін. Көптеген
зерттеулердің нәтижесінде ауру адамның өз дертіне қатысы,
( реакциясы) келесі түрде болатыны анықталған: Гармониялық,
эргопартиялық, нозофобты, назофильді, апатиялық, пароноялдық,
невростениялық, эфориялық, эготцентриялдық, анозогнозиялық,
сенсетивтік.
Ауруға деген науқас реакциясының бірінші негізгі
түрлері байқалады. Олардың бейімдеушілік қабілетін
медициналық қызметкердің бағалауымен сипаттайды.
Науқастың ауруға қатынасының келесі үш бағытқа
бөлуге болады.
Хәл-жағдайына және шағымдарына қатынасы;
Емдеуге және медициналық қызметкеріне қарым-
қатынасы;
Әлеуметтік ортаға қарым-қатынасы.
ҚОРЫТЫНДЫ:
С Ы Р Қ АТТ Ы Ң І Ш К І Б Е Й Н Е С І Ә Р Б І Р Н АУҚ АСТА
КӨ ПТЕГЕН ІШКІ ЖӘН Е СЫ РТ ҚЫ ФАКТОРЛАРҒА
Б А Й Л А Н Ы С Т Ы Қ Ұ Р Ы Л А Д Ы . Б І РАҚ , А Д А М Н Ы Ң С Ы Р Т Қ Ы
Ж І Г Е РЛЕ Р Г Е Р Е А К Ц И Я С Ы , О Н Ы Ң Т Е М П Е РАМ Е Н Т І ,
МІНЕЗІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ, ЯҒНИ ТҰЛҒАНЫҢ
Е Р Е К Ш Е ЛЕ Г І АСА К Ө П Ы Қ П А Л Ж АСАЙ Д Ы .
КҮ НДЕЛІКТІ Ө МІРДЕ АДАМНЫ Ң ВЕРБАЛЬДІ ЖӘНЕ
В Е Р Б А Л ЬДІ Е М Е С Б Е Л Г І Л Е Р Г Е Қ А РАП А Й Ы М
РЕАКЦИЯСЫ ЭКСТРЕМАЛЬДЫ ЖАҒ ДА ЙЛАРДАҒЫ
РЕАКЦИЯЛАРДА Н ЕРЕКШЕЛЕНЕДІ .
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
Молотов-Лучанский В.Б., Мациевская Л.Л., Цаюкова Н.А.
Маркова А. К. Психология профессионализма.- М., 1996.
Уикипедия – қазақша ашық энцеклопедия
Google.kz

Ұқсас жұмыстар
Ішкі ауру көрінісі және ауруға деген қарым - қатынас түрлері
Аурудың ішкі бейнесінің деңгейлері
Науқас психологиясы
Комуникативтік дағдылар туралы
Дерттің ауру адамға психологиялық әсері
ИНФЕКЦИЯЛАР
Науқаспен қарым - қатынас жасау ережелерін сақтау
Қоршаған орта факторы
АУРУ ЖАҒДАЙЛАРЫ
МЕДИЦИНАЛЫҚ СҰХБАТ, ОНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Пәндер