Этнопедагогика оқулықтары




Презентация қосу
Қазақстанда басылым көрген
«Этнопедагогика» оқулықтары.
Орындаған: Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық
қатынастар және әлем тілдері университетінің
педагогикалық факультетінің студенті Сағымбай Жамила
Жоспар
1.Кіріспе(3)
2.Қазақстанда басылым көрген«Этнопедагогика» оқулықтары(4-6)
3. Жарықбаев Құбығұл Бозайұлы(7)
4.Серғазы Қалиев(8)
5.Қожахметова Клара Жантуриевна(9)
6. Ұзақбаева Сақыпжамал Асқаровна(10)
7. А.Мұхамбаева(11)
8.Р.Қ.Дүйсенбінова(12)
9.Қорытынды(13)
10.Пайдаланған әдебиет(14)
11.Назарларынызға рахмет!(15)
Кіріспе
• Этнопедагогика- белгілі бір ұлттың өзіне ғана тән
дүниетанымдық, тәрбиелік, мәдени мұрасы.Ол -халық ауыз
әдебиеті мен салт-дәстүрлер жинағы және ұлттық тәлім-
тәрбиенің жазу мәдениетіндегі көрінісі. Қазақ
этнопедагогикасының негізі-қазақтың халық
педагогикасы.Ауыз әдебиеті мұрасы мен халықтың салт-
дәстүрлері , ұлттық педагогикалық ойлар тарихы-
этнопедагогиканың көрінісі. ғалымдардың зерттеулері қазақ
этнопедагогикасының ғылыми саласының күрделілігін
айқындады. Сондықтан төменде көрсетілген халық
педагогикасының бүгіндегі оқу-тәрбие жүйесіне ендірілуі
Қазақстанда басылым көрген
«Этнопедагогика» оқулықтары
1.Халық педагогикасының Қ.Жарықбаев,С.Қалиев,С.Ұзақбаева,К.Қ
теориялық,әдіснамалық,тарихнамалық ожахметова,Қ.Бөлеев,
проблемаларына арналған зерттеулер С.Ғаббасов,К.Оразбекова

2.Қазақ этнопедагогикасының С.Қ.Қалиев, К.Ж.Қожахметова
ғылыми-методологиялық және
теориялық негіздері
3. Қазақ этнопедагогикасындағы Қ.Бөлеев, К.А.Оразбекова
ұлттық тәлім-тәрбие мәселелері

4.Қазақ этнопедагогикасының Қ.Жарықбаев, Т.Әлсатов,
тарихы З.Әбілова, Ә.Табылдиев,
Ш.Жұматаева
5.Халық педагогикасындағы Н.Қ.Сарыбеков, С.Ысқақов,
экологиялық тәрбие Ж.И.Жанұзақова,
Г.М.Сәбденәлиева,
Ш.Ж.Арзымбетова

6.Халық педагогикасындағы С.Ұзақбаева, М.Х.Балтабаев,
эстетикалық тәрбие Т.А.Қышқашбаев

7.Қазақ этнопедагогикасы Р.Қ.Дүйсембінова,
материалдарын мектеп Т.Ә.Қоңыратбаева,
практикасына ендіру Ә.Сәдуақасов

8.Қазақ халқының этномәдени Ж.Наурызбай, Б.Е.Қайырова
мұралары негізінде ұлттық
тәрбие беру

9.Халық педагогикасындағы Б.Төтенаев, М.Тәнікеев,
дене тәрбиесі Е.Сағындықов, Б.М.Досқараев,
Т.Ж.Бекботчаев
10.Шет елдердегі қазақ Қ.Қобдабай, Ә.Ашайұлы
диаспораларындағы ұлттық тәрбие
мәселелері
11.Халық педагогикасы Ш.Б.Құлманова, Р.К.Төлеубекова,
материалдары негізінде бастауыш Ж.С.Хасанова)
сынып оқушыларына ұлттық тәрбие
беру
12.Жоғарғы және арнаулы оқу Б.Ы.Мұқанова, М.Н.Сарыбеков,
орындарындағы студент жастарға Ж.Асанов, Сырымбетова Л.С),
қаза қэтнопедагогикасы мұралары
негізінде білім мен тәрбие беру
мәселелері

13.Халық педагогикасындағы С.Т.Иманбаева
патриоттық тәрбие

14.Халық педагогикасындағы А.Қ.Қисымова, Ж.Б.Сәдірмекова,
адамгершілік тәрбиесі А.Е.Дайрабаева
Жарықбаев Құбығұл Бозайұлы
• Ұлы дала ғұламаларының педагогикалық ой-пікірлерін жинақтап,
олардың тәлім-тәрбиелік һәм діни-рухани мұралары жөнінде
республикамызда тұңғыш рет көлемді ғылыми зертттеу жүргізген
Қ.Жарықбаев болды. Қ.Жарықбаев өзінің ғылыми зерттеулерінің
нәтижесінде ұлттық педагогика тарихының дамуына қомақты үлес
қосты. Еңбекте тұңғыш рет шығыстанушы, әдебиеттанушы және
этнолингвистика мен елтанушы ғалымдардың еңбектері негізінде
қазақ топырағында ғұмыр кешкен көнетүркі ғұламалары: Йоллық
тегін, Күлтегін, Мойыншор, Білге қаған, Тоныкөк, Онгин, Сүдже,
Құлышора және басқа данышпандардың тағылымдық өсиеттері
баяндалады.
Ғалым орта ғасырларда мұсылман Ренессансының өркендеуіне үлес
қосқан алып тұлғалар: Әбунасыр Әл Фараби, Ж.Баласағұн,
М.Қашқари, А.Йассауи және А.Йүгінеки ғибраттары жайында сөз
етіп, аталмыш данышпандар тағылымдары жөнінде арнайы дәріс
курсын өткізу жөнінде әдістемелік нұсқаулар ұсынады.
Қалиев Серғазы
• С.Қалиев өзінің “Халық педагогикасының ауыз әдебиетіндегі
көрінісі” (1986) атты еңбегінде Қ.Жарықбаевтың зерттеулерін одан
ары дамыта түсіп, қазан төңкерісіне дейінгі қазақ ақын-жыраулар
поэзиясындағы тәлімдік идеялар жөнінде толық мағлұматтар береді.
С.Қалиев қазақ этнопедагогикасы тарихындағы “Алтын ғасыр
кезеңі” болып саналатын Қазақ хандығы тұсында ғұмыр кешкен
ақын-жыраулардың педагогикалық ой-пікірлеріне терең талдау
жасап, жас ұрпаққа ұлттық тәрбие беруде, ата-бабалар
тағылымдарын мектептегі оқу-тәрбие жұмыстарында жүйелі
тұрғыда пайдаланудың әдістемелерін ұсынады. Бертін келе аталмыш
зерттеу материалдары – “Қазақ халқының салт-дәстүрлері”,
“История обучения и воспитания казахов”, “Қазақ этнопедагогикасы
және этнопсихологиясы курсының бағдарламасы” және “Қазақтың
тәлімдік ой-пікір Антологиясы”және басқа бағдарламалар мен
тұжырымдамалардың пайда болуына негіз болды.
Қожахметова Клара Жантуриевна

• С.Қалиев негізін салған қазақ
этнопедагогикасының ғылыми-методологиялық
және теориялық негіздеріне арналған зерттеу
жұмыстары К.Ж.Қожахметованың еңбектерінде
көрініс тапты. К.Қожахметова өзінің “Казахская
этнопедагогика: методология, теория,
практика” (1998) деген еңбегінде сол кезеңге
дейінгі қазақ этнопедагогикасы бойынша
зерттелген еңбектер мен авторлық-мемлекеттік
бағдарламалар мен әдістемелік оқулықтар және
озық тәжірибелер жөнінде толық мағлұматтар
келтіріліп, жете талдау жасады.
Ұзақбаева Сақыпжамал Асқаровна
• «Тамыры терең тәрбие. Қазақтың халықтық
педагогикасындағы эстетикалық тәрбие», « Балаларға
эстетикалық тәрбие берудегі халық дәстүрі», «Қазақ
халық педагогикасы» т.б. еңбектерінде халық
педагогикасындағы эстетикалық ,ұлттық тәлім-тәрбие
мәселелерін,қазақ халқының этномәдени мұралары
негізінде ұлттық тәрбие беру, жоғарғы және арнаулы
оқу орындарындағы студент жастарға қазақ
этнопедагогикасы мұралары негізінде білім мен
тәрбие беру мәселелерін қарастырып,этнопедагогика
ғылымының дамуына үлкен үлесін қосты.
А.Мұхамбаева
• И.Оршыбеков,Қ.Б.Жарықбаев,Қ. Сейсембаевпен бірге
Қазақстанда халық педагогикасына қатысты тұңғыш
зерттеулер жүргізген алғашқы ғалымдардың бірі.
А.Х.Мұқамбаева өзінің “Национальные обычаи и
традиции казахского народа и их влияние на воспитание
детей и молодежи”деген еңбегінде қазақ халқының
тәлім-тәрбиелік дәстүрлері және оның тарихы жөнінде
мәселе көтереді.
А.Мұхамбаеваның ойынша жас ұрпаққа халықтың сан
ғасырлар бойы жинақталып келген салт-дәстүрлері
негізінде тәрбие беру – алдымен салт-дәстүрлер мен
әдет-ғұрыптардың халық тұрмысындағы пайда болу
генезисін анықтап алудан бастау керек дейді .
Р.К ДҮЙСЕНБІНОВА
• Р.Қ.Дүйсембінова қазақ этнопедагогикасы
материалдарын тек қана зерттеумен
шектелмей, оны мектептегі оқу-тәрбие
жұмыстарына кешенді тұрғыда ендірудің
үлгісін ұсынады. Р.Қ.Дүйсембінованың
диссертациясындағы “Қазақ
этнопедагогикасын сыныптан тыс тәрбие
әрекетіне ендіруді әдістемелік тұрғыда
қамтамасыз ету” тақырыбы мектептегі
оқушылар ұжымында сыныптан тыс
Қорытынды
• Әлемдік рухани-мәдени құндылықтарды игеруді ұлттық озық
мәдениет үлгілерін қастерлеуден бастау – ғылым мен білім, әр ұлттың
рухани қазынасын адамзат игілігіне жарату, әдебиет пен өнер саласы
мен дін мен жалпы мәдениет атаулыда насихатталатын озық
идеяларды оқу-тәрбие жүйесінде басшылыққа ала отырып, оны
оқушы-жастардың жүрегіне ұялату, сөйтіп – ізгілік, имандылық,
парасаттылық т.б адами асыл қасиеттерді әрбір қоғам мүшесінің
құрмет тұтуы білім мен тәрбие ісінің басты принципі.
Аталған ғалымдардың еңбектерін сараптай келе, оқу-ағарту
саласының тарихи тамырларын білу –бүгінгі мектептер мен ондағы
оқыту, білім беру, ұлттық тәлім-тәрбие беруді өркендету үшін қажет
болып отыр.Қазақстандағы ұлттық педагогика ғылымының
қалыптасуына байланысты педагогикалық ой-пікірлердің
алғышарттарды жүйелеу арқылы негізделіп, қазақтың ұлттық
педагогика жүйесінің даму ерекшеліктерін руханилық қағидалары
талқыланды.
Пайдаланылған әдебиет

• Мұқанова Б.Ж., Ильясова Р.Қ. Этнопедагогика: Оқу
құралы. Астана: Фолиант, 2008. – 440 б.
• Құрсабаев Мұхамедрахим.
Қазақ-нама.Шығармалар жинағы.- Астана, 2008.- 504
б.
• Қожахметова К.Ж.
Халықтық педагогиканы зерттеудiң кейбiр ғылыми
және теориялық мәселелерi. - Алматы, 1993

Ұқсас жұмыстар
ЭТНОПЕДАГОГИКА ТУРАЛЫ
ХАЛЫҚТЫҚ ПЕДАГОГИКА ТУРАЛЫ
Қазақ этнопедагогикасының қалыптасуы
Қазақ этнопедагогикасының қалыптасу кезеңдері және даму тарихы
Бала тәрбиесіндегі халықтық ұстанымдар:бала тәрбиесінде нақыл, қанатты,шешендік сөздер қолдану;халық педагогикасындағы тәрбиенің түрлері
Этнопедагогиканың зерттеу әдістері
Этникалық тәрбиенің ерекшеліктері және оларды анықтаушы факторлар
ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ
Этнопедагогика туралы ақпарат
Этнопедагогика
Пәндер