Киелі Байшынар ағашын

Презентация қосу

№ 8 жалпы орта білім беретін мектеп

ПАНОРАМАЛЫҚ САБАҚ

Шерхан Мұртаза

Жүз жылдық жара
(әңгіме)

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Бисембаева Ақтоты Жалғасбайқызы
Мінд
етт
ері:
ы :
ат
ақс ет бер н
е
ң м лім
ақты іне мә мазмұны
С аб мі р ің
уш ы ө ңгімен у.
з
Жа рып, ә еңгерт
от ы м

Білімділігі:
Білімділігі:
“Жүз
“Жүзжылдық
жылдықжара”
жара”
әңгімесінің
әңгімесінің
тақырыбын,
тақырыбын,идеялық-
идеялық- Дамытушылығы: Тәрбиелігі:
Тәрбиелігі:
Дамытушылығы: Оқушылардың
көркемдік мазмұнын
көркемдік мазмұнын Оқушылардың
Оқушылардыңіскерлік,
іскерлік,өз
өзбетімен
бетімен Оқушылардыңдүниетанымын
дүниетанымын
ашу,
ашу,автордың
автордыңтілтіл жұмыс жасай білу дағдысын қалыптастыру,
қалыптастыру, табиғатқадеген
табиғатқа деген
жұмыс жасай білу дағдысын жанашырлықтарын ояту, “кие”
шеберлігін таныту. жетілдіру.
шеберлігін таныту. жетілдіру.Ойлау
Ойлауқабілетінің
қабілетінің жанашырлықтарын ояту, “кие”
сөзінің
дамуына
дамуына ықпал етеотырып,
ықпал ете отырып, сөзініңмәнін
мәнінұғындыру,
ұғындыру,
шығармашылыққа адамгершілікке,
адамгершілікке,ізгілікке
шығармашылыққа баулу,өзіндік
баулу, өзіндік тәрбиелеу.
ізгілікке
көзқарасын
көзқарасынқалыптастыру.
қалыптастыру. тәрбиелеу.
•Қ
аза
жаз қста
• Қ ушыс нның
аза ы Х ал
қс т ; ық
сый а нн
•А ы
1932 жылы уда лық и ң Ме
•Қ р е мле
28 қыркүйекте оға машы гері; кет
Жамбыл облысы •Е м қ ; тік
гем а й
Жуалы ауданы мар енд рат
і к
Мыңбұлақ мекенінде • 20 апатт елімі ері;
0 а зд
дүниеге келді. мар 2 жы улары ің көп
л
• Қ апатт ы «О ның и теген
а а т е
Пар зақста лды; ан» ор гері;
лам нР ден
ент е с пу іме
іМ б н
әжі лика
лісі с
нің ының
деп
ута
ты.

ІІІ Жаңа сабақты түсіндіру
Шығармалары:
«Табылған теңіз», «Белгісіз
солдаттың баласы»,
«Ахметжанның анты»,
«Мылтықсыз майдан», «41-
жылғы келіншек», «Интернат
наны», «Қара маржан», «Қызыл
жебе», «Ай мен Айша» т.б.
Аудармалары:
«Қош бол, Гүлсары», «Теңіз
жағалай жүгірген Тарғылтөбет»,
«Біздің үйдің қуанышы»,
«Хоттабыч қарт» т.б.
Сабақ бойтұмары:

«Адамзаттың табиғатсыз күні жоқ,
табиғаттың оны айтуға тілі жоқ»
Әңгіменің
Шешімі.
композициялық
Байшынардың
құрылысы киесі жібермеді
Шарықтау шегі
Киелі Байшынар ағашын
Жуанқұлдардың балта
Шиеленісуі шаппақ болуы.

Ауыл адамдары амалсыздан киіз үйлер
мен Бахтияр бауындағы ағаштарды
отқа жақты.

Дамуы
Соғыспен қатар аязды қыс ауылды қыспаққа алды.

Басталуы

Мыңбұлақтағы Бахтияр бағы мен Байшынар.
Бау - әр түрлі өсімдіктер, гүлдер, жеміс ағаштары отырғызылған
жер.
Шілік – сулы жерде өсетін, жіңішке солқылдақ бұта.
Түйежапырақ – жапырағы ірі, үлкен боп өсетін жабайы өсімдік.
Шынар – биіктігі 40 метрге дейін жететін, ірі ағаш. Ол қыстың
соңында дөңгелекше келген жеміс береді. Бұл ағаш жылы жақта,
тауда, биікте өседі. Қазақта қол жетпес асылын шынарға теңеген.
Адыраспан – дәрілік шикізат ретінде шілде айында бұтақшаларын,
жапырағы мен гүлін жинап алады. Ол – улы өсімдік. Халық
емшілері адыраспанды адамның құяңын, сегізкөздің жүйке ауруын
емдеуге пайдаланған. Мал-дәрігерлік тәжірибеде оның тұнбасымен
малдың қышыма қотырын, түрлі тері ауруларын емдейді.
Көкемарал – бұғылар күз, көктемде бұл өсімдіктің тамырын
тұяғымен қазып жейтін болғандықтан, оны марал шөп тамыры деп
атап кеткен.
Күшәла – биіктігі 20-40 см болатын, көп жылдық шөп тектес,
жартылай улы өсімдік, гүлінің ішкі беті қара түсті. Ө/збектер оны
күшәла деп атайды. Ортаңғы қабыршақ жапырақтың ішінен
ұзындығы 5-8 см болатын, қарындаш тәрізді.
1. Шоқыбас 8. Аттандау
2. Киіз үй 9. Ара
3. Бахтияр 10. Аспантау
4. Кенжекүл 11. Үңгір
5. Шүберек 12. Өртеніп
6. Бадырақ 13. Қарғыс
7. Дадабай 14. Кие
ІV Меңгерту
* ЕС – 63 % ( 14 кілт сөзді жаттауға, жазуға 1 минуттан беріледі)
Жазушының тіл шеберлігін таныту.
Сатылай кешенді талдау.

Тұрақты тіркестер:

Мақал- мәтел:

Ырымдар:

Емдік шөп атауы:

Ағаш атауы:

Құс атауы:

* Мәтінмен жұмыс ( Әр параққа 3 минуттан беріледі)
Жазушының тіл шеберлігін таныту.
Сатылай кешенді талдау.

Тұрақты тіркестер: Шыбын жанын шүберекке түю,
артын бақты.

Мақал- мәтел: Жау жағадан алғанда,
бөрі етектен алады.
Біреу өлмей, біреу күн көрмес.
Ұра берсе, құдай да өледі.
Ылдида сиыр мөңіресе,
таудағы арқардың мүйізі сырқырайды.

Ырымдар: Үкі жүрген жер киелі.
Киелі ағашты кесуге болмайды.
Емдік шөп атауы: Шәйшөп, дермене, күшәла,
шашыратқы, адыраспан, киікоты,
текесақал, қылша, көкемарал
Ағаш атауы:
Шілік, сүмбіл тал, сөгеті тал,
ақ терек, көктерек
Құс атауы:
Үкі, қырғауыл, зымыран құс, сарғалдақ.
1. Шоқыбас 8. Аттандау
2. Киіз үй 9. Ара
3. Бахтияр 10. Аспантау
4. Кенжекүл 11. Үңгір
5. Шүберек 12. Өртеніп
6. Бадырақ 13. Қарғыс
7. Дадабай 14. Кие
ІV Меңгерту
* ҚС – 63 % ( ООМ бойынша әр оқушы кілт сөздердің мағынасын ашады)
1. Мыңбұлақтың Шоқыбас
сайындағы Бахтияр баба
бағында қасиетті Байшынар
ағашы өсіп тұр.

V Бекіту

* СТО – 63 % ( ООМ бойынша әр оқушыға жеке сұрақ қойылады)
2. Ақпан айында
Мыңбұлақтықтардың отқа
жағары таусылып, киіз
үйлерін жаға бастады.
3. Халық аруақ - құдайдан
қорықса да, Бахтияр бағындағы
ағаштарға балта шапты.
4. Жалғыз өзі аспандап
қалған Байшынарға да тиісті.
5. Кенжекүл кемпір орманнан
шәйшөп, дермене, күшәла,
адыраспан, көкемарал теретін.
6. Бахтияр бауында қаршыға,
ителгі, тұрымтай, үкі көп
болатын.
7. Колхоз бастығы
Жуанқұлдың досы
Дадабай ауылда тұрады.
8. Жуанқұл досы Дадабай
және жалдап алған адамы
Қабасақал үшеуі қос атты
шанамен Байшынарға
беттеді.
9. Кенжекүл кемпірдің
аттандаған дауысын темір
дүкендегі ақсақ Ахмет анық
есітті.
10. Үшеуі масаңдау, әйтпесе
жай арамен мұндай
Байшынарды құлату оңай
шаруа емес екенін білер еді.
11. Ахмет бұлардың ісіне
ешқандай мән бермеді.
12. Дадабай достарына
Аспантау сияқты алып ара
керектігін айтты.
13. Қара күш төпей бергесін,
Байшынардың бүйірінен
кәдімгідей үңгір пайда болды.
14. Қабасақал бір шиша
арақты балта шапқан қуысқа
төкті.
15. Кенжекүл кемпір бұл
үшеуін қарғады.
16. Қаруланған халық бұл
үшеуіне лап берді.
17. Содан бері 40 жыл өтсе де,
Жуанқұл мен Байшынар тірі,
бірақ екеуі де жарадар.
18. Жуанқұл құдайдан
күндіз-түні өлім тіледі.
Сабақ түйіні

Табиғаттың арайласын ажары,
Болмаса екен тартар оның
азабы.
Табиғатқа тазалықты тарту ет,
Тарқамасын аң мен құстың
базары.

* ТСҚ – 63 % ( Әр оқушы сабақтан алған білімдерін дәптерге түсіреді)
VI Үйге тапсырма:

1. Шығармашылық жұмыс
“Байшынар неге күңіренді?”
2. Әңгімені толық оқу.
3. Жұмыс дәптерін толтыру.

V II Бағалау (ООМ бойынша )
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Сыни тұрғысынан ойлау арқылы оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту

"Ана-өмірдің шуағы" (Ә.Кекілбаевтың "Құс қанаты" повесі бойынша)

Бала тіліндегі грамматикалық қателердің сипаты

Диалогтық оқыту арқылы бастауыш сынып оқушыларының белсенділігін арттыру

Мысалдар келтір

Көлденең еңбек бөлінісі - басқару үрдісіндегі әртүрлі қызметкерлерді икемді орындау мақсатында компоненттерге жіктелуі

Жеті саны қазақта киелі сан

ШЫМКЕНТ ДЕНДРОПАРКІ

Алманың түрлері

ШӘҢГЕРЕЙ БӨКЕЕВ

Пәндер