Заттың атауын

Презентация қосу

С.Саттаров атындағы № 57 мектеп - лицейі

Ашық сабақ
Тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім

Өткізген: Медиева П.Н.

Қарағанды – 2012 жыл
Сабақтың тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім.

Сабақтың мақсаты:
1. Оқушыларға сөз таптары, оның ішінде зат есім,
зат есімнің
жалпы есім, жалқы есім түрлері туралы тереңірек
білім беру.
2. Сөз таптары бойынша меңгерген білімдеріне
сүйене отырып,
зат есім туралы түсініктерін дамыту, сауатты жазу,
оқу
дағдыларын жетілдіру, оқушылардың белсенді
ойлау қызметтерін жандандыру.
3. Қазақ тілінің морфологиялық заңдылықтарын
түсіндіре отырып,
Сөздердің білдіретін мағынасына,
түрлену тұлғасына, қойылатын
сұрағына, сөйлемде атқаратын
қызметіне қарай топталуын сөз
таптары дейміз.
дейміз
Сөз таптары
Зат есім
Сын есім
Сан есім
Есімдік
Етістік
Үстеу
Еліктеу сөздер
Еліктеу
Шылау
Шылау
Одағай
тьтьть
Зат есім
Құрамына қарай

Дара зат есім Күрделі зат есім

Бір ғана түбірден Кемінде екі сөзден
тұрады тіркесу арқылы жасалады

От, ара, қант, оқушы Мәдениет үйі, ата- ана
Зат есім
Жалпылай немесе
жекелей аталуына
қарай

Жалпы есім Жалқы есім

Мысалы: қала, өзен, Мысалы: Алматы,
тау, кітап, кісі Ертіс, Алатау, Абылай
Зат есім

Мағынасына қарай

Деректі зат есім Дерексіз зат есім

Көзбен көріп,
Көзбен көріп, қолмен
қолмен ұстауға келмейтін,
ұстауға
тек оймен, ақылмен
болатын заттардың атауы ғана сезіп білетін ұғымның атауы
Зат есім

Тұлғасына қарай

Негізгі Туынды

Жер, су, қала. оқушы, айтыс, білім.
Сұрақтары
Заттың атауын
Кім? Кімдер?
білдіреді Зат есім
Не? Нелер?

Адамзат
(кім?) Деректі
(нақты)

Ғаламзат Дерексіз
(не?) (нақсыз)

Жалқы
Жалпы А
а
Оқулықпен жұмыс
118- жаттығу.
Өздерің білетін жалқы есімдерді естеріңе
түсіріп, дәптерлеріңе жазыңдар.
1. Кісі аттары:---------------------------------------------------
2. Мемлекет, республика, облыс, аудан, қала, ауыл
атаулары: ------------------------------------------------------
3. Мекеме, зауыт, фабрика, ұжым атаулары: ------
4. Газет-журнал, кітап, ән, күй, шығарма: ------------
5. Жер, су атаулары:----------------------------------------------
Жылқыға, сиырға, түйеге, итке қойылатын
аттар:--------------------------------------------------------------
Шығармашылық жұмыс
“Біздің ауыл” тақырыбына шағын
әңгіме жазу.
Жалқы есім мен жалпы есімдерді
қатыстыру, астын сызу.
Талдау- табыс кілті
Абайдың ұлағатты сөзін алып, талдау.

Адамның адамшылығы- ақыл, ғылым, жақсы ата,
жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан
басталады.
1. Зат есім сөздерді табу.
2. Құрбы сөзіне сатылай- кешенді талдау жасау.
І топ- Құрбы сөзіне Фонетикалық талдау.
ІІ топ- Құрбы сөзіне Фонологиялық талдау.
Фонологиялық талдау
Ғылым

5 әріп, 5 дыбыс, екі буын бар

Ғы-лым тасымалданады

ғы- ашық буын, лым- бітеу буын

Екпін соңғы буынға түсіп тұр
Өздерің білетін жалпы және жалқы есімдерді жазыңдар

Жалпы есімдер Жалқы есімдер
ОЙ ҚОЗҒАУ :
Географиялық атау – Отағасы

Күнделікті тұрмысқа байланысты – Сегізаяқ

Өлең атауы – Заттыбек

Ән атауы – Өнеркәсіп

Қоғамдық өмірге байланысты атау- Сарыжайлау

Кісі атауы –
Қызылорда
Сабақты бекіту
Семантикалық карта толтыру
№ Мысалдар Жалпы есім Жалқы есім Деректі зат есім Дерексіз зат
есім
1. Әке + +
2. Мұхтар Әуезов + +
3. Құлагер + +
4. Қайғы + +
5. Достық + +
6. Домбыра + +
7. Саудагер + +
8. Өнер + +
9. Қарағанды + +
10 Жігіттер + +
11 Қызылордалық + +
12 Дәріхана + +
13 Әке-шеше + +
14 Арман + +
15 Шекарашы + +
Зат есім дегеніміз не?
1. Жалқы және жалпы есімдерге 6
сөйлем құрастыру.
2. Зат есім туралы оқу.
3. «Зат есім» тақырыбына сөз жұмбақ,
ребустар құрастырып әкелу.
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар

Зат есімге кіріспе

Жұлын нервтері өрімдерінің түзілуі, олардың топографиясы және нервтендіру аймақтары

МОНОФУНКЦИОНАЛДЫ ОРГАНИКАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ НОМЕНКЛАТУРАСЫ ЖӘНЕ ИЗОМЕРИЯСЫ

СУЛЬФАНИЛ ҚЫШҚЫЛЫ ЖӘНЕ ДӘРІ - ДЕРМЕК ҚҰРАМЫНДАҒЫ ТУЫНДЫЛАРЫ

Қазақ тілі сабағында ойын түрлерін пайдалану арқылы оқушылардың сауаттылығын арттыру

Морфология бөлімін қайталау туралы ақпарат

ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫ СТАНДАРТТАУ ЖӘНЕ САПАСЫН БАҚЫЛАУ ДӘРІС

Морфология бөлімін қайталау

Еліктеу сөз

Балалардың тілін дамыту жүйесіндегі лексикалық, синтаксистік, стилистикалық жаттығулардың маңызы туралы ақпарат

Пәндер