Сұрақтар түрі

Презентация қосу

«Үшөлшемді әдістемелік жүйенің
физика сабақтарындағы
тиімділігі». TIMSS және PISA
халықаралық салыстырмалы
зерттеулер негізінде қойылған
талаптар.
Қазіргі заман мектебі бала үшін қызмет ету керек,
ол білімді өмірде қолдана білетін, көпшілікпен араласа
алатын, ішкі мәдениеті, ойлау және сезіну қабілеті бар
адам дайындау керек. Мақсаты – мектеп бітірушінің
барынша көп білуі емес, оның өзіне қажетті білімді өзі
біліп, іздеп табуға үйренуі, оқу, кәсіптік, тұрмыс
мәселесін кез келген жағдайда шешіп, іс-әрекет жасай
алатын болу керек. Аталған мәселені шешетін
технологиялардың бірі: «Оқытудың үшөлшемді
әдістемелік жүйесі (ҮӘЖ) »
Оқытудың үшөлшемді әдістемелік жүйесі
технологиясы бойынша жұмыс жасау үшін әр мұғалім өз
пәні бойынша төмендегідей құжаттар әзірлеу керек.
Күнтізбелік жоспар
Тақырыптық жоспар
Жұмыс дәптері
Күнтізбелік жоспарды жасау барысында ең
алдымен барлық тақырыпты модульге бөлу керек.
Модуль дегеніміз – ол үлкен , ауқымды тақырып
немесе бірнеше параграфтан тұратын тарау. Оның
ерекшелігі , әрбір тарау, немесе модуль 3
қорытынды сабақпен аяқталады : өзіндік жұмыс,
коррекциялық жұмыс , бақылау жұмысы.
Технология талабы бойынша әрбір тоқсан 6
қорытынды сабақпен аяқталуы тиіс; (3 сабақ
тоқсандағы соңғы тарау бойынша, 3 сабақ
тоқсандағы барлық модуль бойынша). Ал әрбір оқу
жылы 9 қорытынды сабақпен аяқтау тиіс: 3 сабақ
соңғы тарау бойынша, 3 сабақ соңғы төртінші
тоқсан бойынша, 3 сабақ жылдық қорытынды
бойынша.
І кезең 5 минут
а Ұйымдастыру: а) (үй жұмысын тексеру, деңгейлік тапсырмаларды),
б көпір тапсырмалары (Өтіп кеткен тақырыптардан
бүгінгі сабаққа негіз болатын тапсырмалар.)

ІІ кезең 20-25 минут синектикалық бөлім
а) өз бетімен жаңа тақырыпты меңгеру.
Білу - не? Қашан? Қайда? Қай жылы?...
Түсіну - неге? Неліктен? Не себепті?
Талдау – талда, салыстыр ерекшелігі неде?
Жинақтау – классификация жаса, қорытынды шығар
Қолдану бекіту тапсырмалары
баға беру бекіту тапсырмалары
б) жұмыс нәтижесін мұғаліммен талқылау
в) алған жаңа теориялық білімді практика жүзінде пысықтау

ІІІ кезең кері байланыс, деңгейлік тапсырмалар
ІІІ кезең (кері байланыс)- технология бойынша нәтижеге
бағытталған бөлім (12 минут + 3 минут қорытынды шығаруға
арналады.)
Бұл кезеңнің негізгі мақсаты: деңгейлік тапсырмаларды орындау барысында
жоғарыдағы 2-кезеңде алған білімдерін дәлелдеп, қабілетіне қарай тереңдету және оқу
жетістіктерін 12 ұпайлық рейтинг жүйесі бойынша әділ бағалау болып табылады.
Оқушыларға үш деңгейлік тапсырмалар ұсынылады.

1-ші деңгей – оқушылық (өнімсіз-репродуктивтік деңгей, мемлекеттің ең аз қажетті
көлемін қамтиды.) бұл деңгейде оқушылар репродуктивтік әрекеттерін жасайды.
2-ші деңгей де оқушылардан:өз білімдерін түрлі жағдайда қолдана білуі, оқу
материалын талдау іскерлігі (екінші деңгейде қалыптасатын біліктілігі) талап
етіледі. Бұл жерде оқушының танымдық қызметіне оқу материалын өзгерту,
оны сыни тұрғыдан ұғыну, шешім қабылдаудың тиімді жолдарын іздеу,
білімді салыстыру арқылы мәтіннің негізгі ойын бөліп шығару әрекеттері
жатады. Сұрақтар түрі: Неге? Неліктен? Себебі? Түсіндір, бірнеше тәсілмен
шеш, тексер , салыстыр, талда, классификация жаса т.б.
3-ші деңгейде оқушылар танымдық-ізденушілік сипаттағы, білімнің
тереңделуіне, қорытындылауына бағытталған тапсырмаларды орындайды.
Тапсырмалар түрі:өз шешіміңді тап, алгоритм жаса, жүйеле, зертте,
қорытынды шығар, жетістіктерін сипатта, сәйкес келе ма?,... дұрыс па? т.б.
4-ші деңгейдің тапсырмалары оқушылардың жаңа әдістерді пайдаланып, білімдерін
қалыптан тыс (стандарттан жоғары) шығармашылық жағдайында қолдана білуін
талап етеді (олимпиадалық тапсырмалар, реферат жазу, ғылыми жобалар қорғау
т.б. )
12 балдық
деңгейлік
тапсырмалар

ІІ деңгей
І деңгей 1) «Түсіну» (Неліктен? ІІІ деңгей
1)«Білу» (Кім? Не? Не үшін? неге?) 1) «Жинақтау» (схема
Қашан? Қайда? Не 2) «Талдау» (Салыстыр, құру, толтыру, анықтама
істеді?) ерекшелігі неде? Ең беру)
2)Практикасы «Қолдану» бастысын бөліп шығар 2) Практикасы
(қарапайым т.б.) «Қолдану» (қарапайым
тапсырмалар) 3)Практикасы «Қолдану» тапсырмалар)
(қарапайым
тапсырмалар)
Жоғарыда айтылғандай , деңгейлік тапсырмалар 12 балдық
жүйемен бағаланады:

1-ші деңгей – 5 бал «сынақтан өтті» - журналға «3» қойылады, егер
келесі деңгейлерді меңгере алмаса; Бұл деңгейде оқушының білім
сапасы «дұрыс», «толық» деген категориялырды қанағаттандырады.
2-ші деңгей - + 4 бал=9 бал - журналға «4» қойылады, егер келесі
деңгейлерді меңгере алмаса; бұл жағдайда оқушының білім сапасы 1-
деңгейдегі «дұрыс»-қа, «толық»-қа «әрекеттілік» пен «тереңділік»
сияқты білім сапасының түрлерін қосады.
3-ші деңгей - +3 бал=12 балл - «5»журналға қойылады. Оқушының білім
сапасы білім стандарты көлемінде «дұрыс», «толық»,... және «берік»
деп саналады.
4-ші деңгей тапсырмалары стандарттан жоғары болғандықтан? Олар
өзінше 12 балдық жүйемен ерекше бағаланады,және бұл жағдайда
оқушы мұғалімнің көмегінсіз өз бетімен білім алып, өзін-өзі басқару
арқылы өз бетімен дами алатын тұлғаға айнала бастайды деп
табылады. Демек , мектеп түлектерінің әр қайсысының өз бойындағы
қабілетіне сәйкес, «жоқ» дегенде, бір бағытта «өмір бойы білім ала
алатын тұлғаға» айналуын кепілдік бар.
TIMSS және PISA
халықаралық салыстырмалы
зерттеулер негізінде қойылған
талаптар.
PISA - (Programme for International Student
Assessment). Оқушылардың білімі мен
біліктілігін бағалаудың халықаралық
бағдарламасы.

TIMSS - (Trends in International Mathematics
and Science Study) Математика және
жаратылыстану білімдері аймағындағы
халықаралық зерттеу.
PISA негізінде - бұл өмірде
кездесетін ситуацияларды шешуге
қатысты пәндік білімін, біліктілігін,
дағдысын жинақтап көрсетуге
бейімділігі. Бұл 15 жастағы
оқушының құзырлылығының даму
деңгейін анықтауға арналған
диагностикалық құрал.
Бұл жаста көп елде мектептегі
міндетті білім тәмамдалады
PISA мақсаты:әлемдік
деңгейде салыстырылатын әр
мемлекеттің оқыту нәтижелері
жөніндегі сенімді мәліметтерді
алу, саралау.
РISA есептерінің шарты:
Өмірден алынған қандай да бір
ситуацияның жазбасы

Не есептің шарты, не сұрақтың мазмұны
нақты бір пәндік білімге сүйенбейді;

Есептің шарты тұлғалық тәжірибемен
сәйкестендірілген – ашық;

Әрбір есеп немесе тапсырма өзіндік
шешімді талап ететін қандай да бір
ситуация болып табылады.
РISA тапсырмаларына мысал
ТОЛЫҚ ЖАРЫҚ КҮН
Мәтінді оқып шығып, сұрақтарға жауап беріңдер.

2002 ЖЫЛДЫҢ 22 МАУСЫМДАҒЫ ТОЛЫҚ ЖАРЫҚ КҮН
Солтүстік жарты шарда 2002 жылы 22 маусымда ең ұзақ күнді атап өтсе, Австралияда - ең
қысқа күнді атап өтеді. Бұл күні Мельбурнда*, Австралияда, Күн 7 сағат 36 минутта шығып, 17
сағат 08 минутта батады, және толық жарық күннің ұзақтығы 9 сағат 32 минутты құрайды. Осы
жылы Австралияда 22 желтоқсанда ең ұзақ күн болады.
болады. Күн бұл күні 5 сағат 55 минутта
минутта шығып, 20
сағат 42 минутта
минутта батады,
батады, ал
ал толық жарық күннің ұзақтығы 14
14 сағат 47 минутты
минутты құрайды.
құрайды.
Астрономиялық қоғамның Президенті Перри Влахос мырза, Солтүстік және Оңтүстік жарты
шарларындағы жыл мезгілдерінің ауысу құбылысы, жер осінің 23 градусқа иілуімен байланысты
екенін айтты.
*Мельбурн – шамамен 38 оңтүстік кеңістігінде орналасқан Австралиядағы қала.

Сұрақ 1: ТОЛЫҚ ЖАРЫҚ КҮН
Жер суретте көрсетілгендей күн шуақтарымен жарық болып тұрады.
Мельбурнде қазіргі уақытта жылдың ең қысқа күні деп жобалайық.
Суретте жер осін, экваторды жүргізіңдер және Солтүстік және Оңтүстік жарты шарларын көрсетіңдер.
Оларды белгілеңдер немесе қажетті жазулар жазыңдар.
Сұрақ 2: ТОЛЫҚ ЖАРЫҚ КҮН

Қай пайымдау Жердегі күн мен түннің ауысуын көрсетеді? Ал Жер өз осінен айналып тұрады.
А Жер өз осінен айналып тұрады.
тұрады.
В Күн өз осінен айналып тұрады.
тұрады.
С Жер осі иілген.
D Жер Күнді айналып тұрады
TIMSS
Математика және
жаратылыстану білімдері
аймағындағы халықаралық
зерттеу.
TIMSS тест тапсыраларында
жаратылыстану бөліміне Биология,
Физика ғылымдары, География және
астрономия мазмұнды блоктары
бойынша және Білу, Пайдалану, Ойлану
үш оқу-танымдық әс- әрекет түрлері
бойынша тапсырмалар кіреді.
Мазмұнды блоктар бойынша
тапсырмаларды бөлу (%):
Биология 45%
Физика ғылымдары 35%
География және астрономия 20%

Тест тапсырмаларының көп бөлігі негізгі
жаратылыстану түсініктері бойынша
білімдерін тексеруге бағытталады- 40%,
ал білімін пайдаланып, зерттеулер
жүргізуге арналған тапсырмалар 35%-ды
құраса,
ойлап, түсіндіріп, қорытынды жасайтын
тапсырмалар 25%-ы құрайды.
Жаратылыстануға арналған
тапсырмаларды орындау барысында
окушылардан жаратылыстанудың
тексерілетін бөлімдері бойынша негізгі
түсініктсрді, заңдар мен ұстанымдарды
білуін корсете алуы ғана емес, оларды
мэсслелерді шешуде пайдалана алу
қабілеттері, табиғат құбылыстарына
түсінік беруі, қарапайым зерттеулер
жүргізіп, олардың нэтижелерін
үсынулары талап етіледі.
Математикадағы сияқты барлық
тексерілетін қабілеттер мен оқу-
танымдық іс-әрекет түрлері үш блокқа
бөлінді: Білу, Пайдалану, Ойлау.
Оқушылардың жаратылыстанудан
дайындық деңгейлерінің сапасын
бағалау тестілерді орындаудың
арнайы бөлінген деңгейлерінің
көмегімен жүргізілді.
Ол 4 деңгейге бөлінеді:
ілгері деңгейі (625 балл және
одан жоғары);
жоғары деңгейі (550-624 балл);
орта деңгейі (475-549 балл);
төмен деңгейі (400-474бал).
TIMSS тапсырмаларына
мысал
1.Бірнеше оқушылар А амперметрдің көмегімен кернеудің мәні әр түрлі болған
жағдайда тізбектегі ток күшін өлшеді7

2. Жердегі тау алқабында тұрып айғайлаған адам жаңғырықты естиді,
өйткені дыбыс айналадағы таулардан шағылады. Дәл осындай жағдайда
Айда жаңғырық естілмейді, өйткені:
A Айдағы тартылыс күші өте аз
B Айдағы температура өте төмен
C Айда дыбысты тасымалдауға қажетті ауа жоқ
D Айдағы таулардан дыбыс шағылыспайды
TIMSS және PISA халықаралық
салыстырмалы зерттеулері мен
ҮӘЖ технологиясының
арасындағы байланысты іздеп
қарасақ, олардың тапсырмалары
мен мақсаттары бір бағытта
үйлескен деп айтсақ болады
және оларды атап өтсек:
Толық құзырлы тұлға қалыптастыру;
Берілген тапсыралардың бір мәтіннің немесе бір
пәннің деңгейінде қалып қоймауы;
Есептер мен сұрақтардың оқушы
құзырлылығының дамуына мүмкіндік беруі;
Есептер мен тапсырмалардың тізбектелген
әрекеттер тізімі арқылы анықталуы;
Тапсырма шешімінің оқушының өзіндік
тәжірибелеріне негізделуі;
Оқушылардағы графикалық, белгілік, мәтіндік
форматтарда, күрделі болжамды түрде берілген
ақпарат үзінділерімен жұмыс жасау
дағдыларының қалыптастыру.
TIMSS және PISA
халықаралық
салыстырмалы зерттеу
тапсырмалары мен ҮӘЖ
технологиясының ІІІ
кезеңдегі деңгейлік
тапсырмаларын
салыстыру

PISA TIMSS ҮӘЖ

Жаратылыстанудан дайындық
12 ұпайлық рейтинг жүйесі
деңгейлерінің сапасын бағалау
бойынша әділ бағалау болып
тестілерді орындаудың арнайы
табылады. Оқушыларға үш
бөлінген деңгейлерінің көмегімен
Әрбір есеп немесе тапсырма деңгейлік тапсырмалар
жүргізілді.
өзіндік шешімді талап ететін ұсынылады.
Ол 4 деңгейге бөлінеді:
қандай да бір ситуация. 1-деңгей
ілгері деңгейі (625 балл
Математика, әдебиет,
және одан жоғары); 2 деңгей
жаратылыстану жоғары деңгейі (550-624 балл); 3 деңгей
орта деңгейі (475-549 балл); 4 деңгей
төмен деңгейі (400-474).
Жаңа технологияның тиімділігі сол,
Оқушы:
мақсат қоюға үйренеді;
есте сақтау қабілеттері дамиды;
басқалармен бірігіп жұмыс жасайды;
кітаппен жұмыс жасауға үйренеді;
қатарынан қалмауға тырысады;
дарынды оқушылар өз қабілеттерін одан әрі бекіте түседі;
әлсіздер оқуға ниет білдіріп, өзіне деген сенімсіздіктен
арылады;
күшті сыныптарда оқуға деген ынта артады;
білім дәрежесі бірдей сыныптарда оқу жеңілдейді;
өздігінен жұмыс істеуге дағдыланады.
Мұғалім:
жүйелі тапсырма беруге ұмтылады;
оқушыны жан-жақты танып біледі;
қарым қатынас орнатады;
оқушылардың өзара әрекеттесуіне жол ашады;
оларға шығармашылық еркіндік беріледі.

Ұқсас жұмыстар

Пікір сұрау

Ойлау деңгейі Сұрақтар үлгілері

Қозы Көрпеш - Баян сұлу жырының зерттелуі

Қызыл қасқыр тобы

Стиль түрлері

Қалада және ауылда

Сын тұрғысынан ойлау - оқу мен жазуды дамыту бағдарламасы

Ұлттық спорт түрлері

Көңілді информатика. Cыныптан тыс іс-шара

Қосымша материалдар

Пәндер