Сөздерден жұрнақ арқылы туынды сөз жасау

Презентация қосу

6 – сынып
Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы:
“Түбір мен қосымша”
Пән мұғалімі:
Ахмет Қалбибі
Сабақтың мақсаты:
А Сөз тұлғасының лексикалық мағынасын
ажыратқызу, түбірдің бөлшектенбейтінін түсіндіру
Ә Сөз сиқырлығын өлең жолдарынан мысалдар
келтіре отырып
көңілге ұялату, танымын кеңейту
Б Адамгершілікке, білімділік пен біліктілікке
тәрбиелеу
Қорғау

Қорыту Оқыту әдісі :
Топтастыру

Жекелей – даралай
талдау
Сабақтың түрі : Жаңа білім беру

Көрнекілік: тірек сызба, суреттер
Күтілетін нәтиже:
*Оқушының өзін-өзін тануға, қоғамда

тұлға болып қалыптасуына
*Оқуға деген ынтасы оянған
*Талаптарды орындай алады, жас
ерекшелігіне сәйкес шығармашылық
әрекеттер танытады
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру. Сыныпты үш топқа бөлінеді

“Түбір” “Қосымша”
тобы

“Сөзжасам”
тобы
Өткен сабақ.

Үй жұмысын 3 топтан үш оқушыға оқытып
дәптерлерін тексеріп шығымын.
Сұрақтар арқылы өткен сабақты еске түсүру
Жаңа сабақ.

Түбір мен қосымша
Сө
бас здің
мағ тапқы
ын
бөл алы
ше
гі

Мы с а л ы :
мектеп,
оқу, жаз,
қалам
Қосымша

Жұрнақ
Жұрнақ Жалғау
Жалғау

Көптік
Көптік
Сөз
Сөз Сөз
Сөз
түрлендіруші тудырушы Септік
Септік
түрлендіруші тудырушы

Тәуелдік
Тәуелдік

Жіктік
Жіктік
Қосымшалардың жалғану
тәртібі.
Түбір Жұрнақ Жалғау

Көптік Тәуелдік Септік Жіктік

Оқу - шы - лар - ымыз - да - мын
Ой толғаныс
1- топтық жұмыс

Сөзжасам
Түбір Қосымша
“Кім жылдам” ойыны.
Т А П С Ы Р М А:
“Түбір” Үйлер, үйден, айтты, жазса, ашпа, оқушы
сөздерінің лексикалық мағынасы бар, өзгермей тұрған
бөлшектерді, лексикалық мағынасы жоқ бөлшектерді
ажырат. Сөзге лексикалық мағына үстейтін бөлшек
не деп аталады?

“Қасымша” Балықшы - мамандық иесі. Бұл қандай сөз?

“Сөзжасам” Өн - өнім, өнгіш, өндіріс – бәріне ортақ не?
Бұл қандай сөздер?
Жаттығу жұмысы

70-жаттығу. Сөздерден жұрнақ арқылы
туынды сөз жасау.
71-жаттығу. Сөздердің түбірі мен қосымшасын
дефис арқылыажыратып жазыңдар.
Үлгі: айбын- ды-лық-тан.
Жеке оқушылармен жұмыс
Семантикалық карта

Мысалдар Түбір Жұрнақ Жалғау
Мен
- ға
ұста
-шы
-ған
-мен
-па
-хана
Сарамандық тапсырма.
1 Кейбірі жаңа сөз жасайды,
кейбірі сөзге қосымша мағына
үстейді, кейбірі сөз талғамай кете
береді, кейбірі біраз сөзде ғана
кездеседі.
Тапсырма. Осындағы «кейбірі»
деген сөздің орнына төрт түрлі
атаумен аталатын жауап сөз тауып
айтыңдар.
2 Тапсырма

Атам менің әмәнда
Әдепті жан бол деген Алдын орап кісінің
Ата сөзі санамда Кесіп өтпей көлде -
Жасы үлкенге жол нең “Әдепті” сөзіне
берем Ізетімен кішінің фонетикалық
Сәлемдесіп қол талдау
Өлеңді мәнерлеп берем жасаңдар
оқып,сөз бөлшек - Өлеңді мәнерлеп
терін тобыңдар оқып,сөз бөлшек -
терін тобыңдар
Қорытынды.

“Кім тапқыр”ойыны Суреттерді
қара. Түбірге қосымшалар ол қосымшаның қай
түрі екенін ажырат.
Үйге
тапсырма.

73 – жаттығу
Бағалау. Оқушыларға әр тапсырманы орындағанда
берген жауабына қарай жетондар үрлестіріліп отырады.
Қызыл жетон – 5, көк – 4, жасыл – 3. сары – 2. Сол
алған бағаларын есептеп, қай топтың жеңімпаз екені
анықталады.

5 4

3 2

Ұқсас жұмыстар

Түбір мен қосымша

Сөзжасамдық тәсілдер тілдің сөзжасам жүйесінің негізгі заңдылықтарының біріне жататыны

Түбір мен қосымша туралы

Түбір және қосымша

Түбір сөз

Сын есімнің сөзжасамы

Сөзжасам жүйесі

Ой шақыру стратегиясы

Заттың атын білдіретін сөз табы

Сөз жасам

Пәндер