Көміртегінің оксидтері

Презентация қосу

Химия сабағында оқушылардың
бәсекеге қабілетін арттыру және
көтеру де ақпараттық технологияны
қолданудың тиімді әдістері.

Орындаған: химия пәні мұғалімі
Алипбаева Нағима Наматжанқызы

№11 М.П.Окороков атындағы жалпы орта мектебі
Сарыағаш ауданы, Дербісек а/о.
• Мақсаты:
• Оқушыларға химия пәні бойынша білімдерін
ақпараттық технология арқылы арттыру.
Электронды оқулықпен жұмыс жасай алуын,
интернетті тиімді пайдалануға үйрету.
• Оқушылардың қазіргі заман талабына сай
интеллектуалдық тұлға етіп тәрбиелеу.
Ұлтжандылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
• Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыта
отырып, пәнге деген қызығушылығын арттыру.
• Елбасымыз Н.Назарбаев: «Болашақта еңбек
етіп,өмір сүретіндер - бүгінгі мектеп оқушылары,
мұғалім оларды қалай тәрбиелесе Қазақстан сол
деңгейде болады. Сондықтан ұстазға жүктелетін
міндет ауыр. Ұлттың бәсекеге қабілеттілігі бірінші
кезекте оның білім деңгейімен анықталады»
деген болатын.

• «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан » атты жолдауында:
«Он жетінші бағыттың үшінші тармақшасында « Он - лайн
тәсілінде оқыту тәжірибесін дамытып, елімізде оқу теледидарын
құру қажет » деп атап көрсетілгендей бүгінгі күні
білім беру жүйесі жаңа педагогикалық технологияға негізделуін
және ақпараттық құралдардың кеңінен қолданылуын қажет етеді

• Еліміздегі білім берудің жай-күйі туралы халықаралық
ұйымдардың бағалауында, ЮНЕСКО-ның 2009 жылғы жалпыға
бірдей білім беру жайын саралаған бүкіләлемдік баяндамасында
Қазақстан білім беруді дамыту индексі бойынша әлемнің 129
елінің арасында бірінші орынға шығып отыр.
• ХХІ ғасыр ақпарат ғасыры болғандықтан
адамзатқа компьютерлік сауаттылық қажет, ал
бұл сауаттылықтың алғаш баспалдағы мектептен
басталады.

• Ұрпақ үшін кітаптың маңызы қандай болса,
компьютер де оқушы үшін қоршаған әлемді
танудың табиғи құралы болып отыр.

• Химия – ХХІ ғасыр ғылымы. Сондықтан да ол
жаңа ақпарат технологияларымен тығыз
байланысты.
Компьютерлік технологияларды химия
сабағында қолданудың тиімді әдістері

Электрондық Интерактивті
оқулықтар тақта

Ақпараттық инновациялық
технологияның әдістері

Мультимедиалық Ғаламдық
проектор тор
Электрондық оқулықпен оқыту
әдісі
• Модульдік жүйемен жазылған
• Зертханалық-сарамандық жұмыстар
қамтылған
• Тест жұмыстары
• Сан есептері
Интерактивті оқыту әдісі

• Кез келген педагогтың интерактивті білімі мен
біліктілігін қалыптастыру;
• интерактивті жабдықтармен жұмыс жасау
технологиясын меңгерту;
• интерактивтік тақтаның мүмкіндіктерін оқу үрдісін
сапалы түрде өткізу әдістеріне қолданудың біліктілігін
қалыптастыру;
• он-лайн режимінде жұмыс жасауды ұйымдастыру
икемділіктерін қалыптастыру;
• ақпараттық-коммуникациялық технологияларын
қолдану бойынша біліктілік құзырлылығын көтеру.
Ғаламдық тор арқылы оқыту әдісі

• Халықаралық химиялық олимпиадалар жөнінде мәліметтер: www.сhem.
msu.ru, htt://www/chem.msu.su/rus/olimp/

• Химия саласы бойынша қызықты мәліметтер:
htt://www/chem.msu.su/rus/elibrary/ history.html., htt://www.
alhimik.ru/hist/prior.html, htt://www.ski.aha.ru/ALL/b2.htm
• Бейнехимиялық зертханалық жұмыстар жайлы мәліметтер:
«1С: Репетитор. Химия», htt://www.repetitor.1c. /online/disp.asp?10;3.
• Химия ырыс бұлағы
Шалқыған байлық, мол дәулет
Құдіретті біздің ой
Аялап күтіп тұр алда
Болашағымыз-нұр сәулет.
Сенде байлық, сенде ырыс
Сенімен өмір сәнді ғой
Мультимедиалық оқыту әдісі

• Microcoft PowerPoint-пен жұмыс жасау
• Слайдтармен жұмыс жасай алу
• Мультимедиалық проектор қолдану
• Компьютердің қосымша құрылғыларын
пайдалану (сканер, кодоскоп т.б)
Үй тапсырмасына шолу

10 20 30

10 20 30

10 20 30
Бейметалдарға қандай
элементтер жатады ?
Мына бейметалдардың
C,Si,P,Br2,N2,F2,CL2,агрегаттық
күйлері қандай ?
ІVА топша элементтерінің
қайсысы екідайлы қасиет
көрсетеді?
Ca металының физикалық
қасиеті қандай ?
Реттік №56 электрондық
конфигурациясы 6s2 болатын
металды ата ?
Ме2 [Ме(ОН)4] қандай
металдар сілтілермен
әрекеттескенде комплексті
қосылыс түзеді ?
Na,K cілтілік металдарды
қашан және кім ашты?
Егер адам организмінде
қандай металл жетіспесе,
«қан аздық» ауруына
ұшырайды?
Кермектік дегеніміз не және
оны қалай жоямыз ?
Кім жылдам ?
Мына берілген металдар мен бейметалдарын
және оксидтері мен сутектік қосылыстарын
бөліп жазыңдар.
• S,Na,K,Zn,Mg,C,N,Ca,Fe,Cl,O,Ag,Au
Na2O,MgO,SO2,K2O, CO2, CaO,Cl2O7,
NO2 ,ZnO
NaH, CH4 , HCl, HBr, CaH2 , NH3 , KH
Көміртек
Химиялық элементтердің периодтық жүйесі
Көміртегі
• С- ІІ периодтың, ІV топтың негізгі топшасында орналасқан.
• Изотоптары: 126 С (98,89 %) және 136 С (1,11 %), 146 С радиоактивті
изотоптар(атмос)

Атомының ядорсында 6 протон, 6 нейтроны бар. Салыстырмалы атомдық
массасы 12
Тотығу дәрежесі: -4,0,+ 2,+ 4
Валенттілігі: ІІ, ІV
С +6 )2 )4 1s2 2s2 2p2 ↓ ↓ ↑ ↓ + E→
қалыпты күйі ↑ ↑

→ 1s2 2s1 2p3 ↓ ↓ ↓ ↓ ↓
қозған күйі ↑
Табиғатта кездесуі

• Тірі ағзалар, шымтезек, тас көмір,
мұнай, әктас, бор, доломит т.б.
Жер қыртысында 0,1%, ауада СО2
құрамында кездеседі.
Алынуы
• Өнеркәсіпте:
• СН4 t C0 + 2H2 т.б
• 1796 жылы ағылшын химигі С. Теннант
• Алмаз Графит Алмаз
Көміртектің аллотропиясы

Көміртегі

Алмаз Графит Фуллерен
20000С 3000 С 0
Алтыбұрышты
Карбин
p=3,514 г/см3 p=2,22 г/см3 ...С С С С
шартәрізді
Қаттылығы 10 тең
Қаттылығы 1тең
Адсорбция
NO2 қоңыр түсті газ.
↓
Қатты
Зат сіңіріліп, түссізденеді. Өнімін адсорбенттер деп атайды.
Көмір → десорбция.

Ағаш көмірін пиролиз белсендірілген көмір.
Химиялық қасиеттері
• 2С + О 2= 2СО • СаС2 + 2Н2О =С2Н2 + Са(ОН) 2

• С + О 2= СО2 ^
• С + 2Н2SO4 = СО2 + 2SO2 + 2Н2О
• С + 2Н2= СН4 • 3С + 4HNO3 = СО2 ^ + 4NO +
2Н2О
• 4AL + 3С= AL4C3 • С + 2Н2О = СО2 ^ + 2Н2 ^
• С + S2 = С S2 • 2CuO + С= СО2 ^ + 2Cu
• Н2 + С2N2 = 2НСN
• КСN + S = КСNS • 2КNO3 + S + 3С = К2 S + N2 + 3СО2 ^
Көміртегінің қолданылуы
Жасанды алмаз
Адсорбент алуға

Медицинада
Аяқ киім майлайтын
Май құрамына қосуға

Кальций
карбидін
С
Қант

Резина

Қара бояу
Синтетикалық
бензин
Метил спиртін
Көміртегінің
оксидтері

СО көміртегі (ІІ) оксиді СО2 көміртегі (ІV) оксиді
НСООН Н2SO4
CО + Н2О С + O2 = СО2+402,2кДж
Оксидтерінің қолданылуы
• Көміртегі (ІІ) оксидін газ күйіндегі отын ретінде,
органикалық синтезде пайдаланады.
Мысалы; шойын мен болат өндіру
Металдардың тотықсыздануы
Қант
Өрт алуға Ас сода
6e- сөндіруге
+3 +2 0 +4 Жемістік
Fe2O3 + 3CO 2Fe + 3CO2 сусындар CO2
өндіруге Дәрілер

+3 0 Құрғақ Жуғыш
2Fe + 6e- 2Fe |1 мұз шыны заттар
+2 +4

C - 2e- C |3
Na2CO3 + H2SO4 = Na2SO4 + CO2 ^ + H2O
Пәнаралық байланыс

Биология

География

Экология
СО2 көмірқышқыл газының биологиялық
маңызы
Қазақстандағы
отын түрлері

Тас көмір Мұнай Табиғи газ
Табиғатты экологиялық апаттан сақтайық !
Көмір қышқылы Н2СО3
Ковалентті полюсті байланыс. Тұрақсыз, әлсіз қышқыл. Лакмус-солғын
қызыл.

Н О Тұздары
С=O
H O

CO2 + H2O H2CO3
Орта тұз Қышқыл тұз
• Тұздардың өзіне тән қасиеттері:
• Na2CO3 + 2HCL 2NaCL + H2O + CO2
• H+ + CO22- H2O + CO2 (карбонат ионды
анықтау)
• Гидролизденеді, сілтілік реакция көрсетеді.
• Na++ CO32- + H+ + OH- 2Na+ + HCO3 + OH -
Көмірқышқылының тұздары және
қолданылуы
СаСО3

NaHCO3 Са(НСО3)2

Н2СО 3

Na2CO3*10H2O MgCO3

K2CO3
Табиғаттағы айналымы
Есептер шығару
І – деңгей

Төмендегі өзгерістерді химиялық реакция теңдеулерін көрсетіңіз.
СН4 СО2 СО

СаСО3 СаО

СаСL2

Төмендегі өзгерістерді химиялық реакция теңдеулерін көрсетіңіз.

С СО2 СаСО3 Са(НСО3) 2 СО2
ІІ- деңгей
22,4л көмірқышқыл газын стронций гидроксидінің ерітіндісі
арқылы өткізгенде қанша тұнба түзіледі.

21,6 г алюминий мен 9,6 г көміртектің әрекеттесуінен алюминий
карбиді алынды, оны судың артық мөлшерімен өңдеді. Мұнда
қандай көлем (қ.ж) метан бөлінеді?

ІІІ-деңгей
Құрамында 92% кальций карбонаты бар 500 кг әктасты өртегенде
неше килограмм көмірқышқыл газы бөліну керек ?

96 г күйе түгел жанғанда, қалыпты жағдайда көміртегі (ІV)
оксидінің қанша көлемі түзіледі ?
Үй тапсырмасы
11,2 г натрий карбонатымен реакцияласу үшін массалық үлесі 0,05
немесе 5 проценттік хлорсутекті ерітіндіден қанша жұмсалады?

36,5 г суда 135 г кристалдық сода ерітілді. Алынған ерітіндідегі
сусыз тұздың (Na2CO3) массалық үлесі мен проценттік мөлшерін
анықтаңдар.
Ақпараттық инновациялық технологиялардың
тиімділігі

• Пәнге деген қызығушылығы артады.
• Шығармашылықпен жұмыс істеуге
тәрбиелейді.
• Қосымша мәліметтер береді.
• Өз білімін шыңдауға көмектеседі.
• Баланың көру, есту қабілетін
арттырады.
• Уақытын үнемдейді.
• Көрнекілікті өзі жасай алады.
• Компьютерлік сауаттылығы ашылады.
• Шығармашылық қабілеті арта түседі.
• Білім, біліктілік дағдылары дамиды.

Ұқсас жұмыстар

Гидрогендеу процестерінің теориялық негіздері

Натрий оксиді

Минералды тыңайтқыштар өндірісі

Фотосинтез туралы ілімнің даму тарихына қысқаша шолу

Атмосфералық ауаның ластануының гигиеналық маңызы

Бейорганикалық заттардың жіктелуі

Фосфор оксидтері

Көміртектің түзілуі және оттегінің айналымы

Азот оксидтері және қасиеттері

Жоғарғы атмосфераның антропогендік ластануы

Пәндер