Айнымалысы бар цикл




Презентация қосу
Параметрлі цикл
oператоры.

9 сынып. Информатика.
Сабақтың мақсаты:
білімділік: Оқушыларға параметрі бар қайталану коман-

дасының арналу міндетін және программалау

тілінде жазылу пішінін кең ауқымды түрде

жазудың құралы ретінде көрсету. Есептерге
параметрі бар қайталану командасын қолдана
білу дағдысын қалыптастыру.
дамытушылық: бағдарлама құру дағдысын, өзін – өзі бақы-
лау, танымдық қызығушылығын дамыту.
тәрбиелік: өз еңбегінің нәтижесіне ұқыптылыққа,
жауапкершілікке тәрбиелеу;
Құралдар: Дербес компьютерлер, мультимедиялық
проектор, экран, тақта.

Әдістемелік және бағдарламалық қамсыздандыру: Turbo
Pascal 7.0, презентация, бағалау парағы, тест сұрақтары.

Әдістері: талдау, сұрақ- жауап, проблема қою, зерттеу;

Сабақ типі: жаңа сабақ;

Пәнаралық байланыс: математика, ағылшын тілі.
Сабақ жоспары.

1. Ұйымдастыру сәті.
2. Үй тапсырмасын тест арқылы тексеру.
3. Білімнің маңыздылығы. Проблемалық жағдаят
туғызу.
4. Жаңа тақырып түсіндіру
5. Компьютерде тапсырманы өз бетімен орындау.
6. Сабақты бекіту.
7. Қорытындылау, үйге тапсырма.
Циклдер
Цикл – белгілі бір әрекеттер тізбегінің бірнеше рет
қайталанып орындалуы.
• қадамдар саны белгілі цикл
• қадамдар саны белгісіз цикл (шартты цикл)
Есеп. 1-ден 8-ге дейінгі бүтін сандардың квадраттары
мен кубтарын есептеп шығару (a-дан b-ға дейін).
Ерекшелігі: бірдей амалдар 8 рет орындалады.

? Белгілі әдістермен шешуге бола ма?
File Edit Search Run Compile Debug Tools Options Window Help
────────────────────────────1─────┐
program ee;
│var i,i2,i3:INTEGER;
│begin
│ i:=1;
│ while i<=8 do
│ begin
│ i2:=i*i;
│ i3:=i2*i;
│ writeln('i=',i,' ','i2=',i2,' ','i3=',i3);
│ i:=i+1;
│ end;
│end.
═════════════════════════════2═[↑]═╗
║i=1 i2=1 i3=1
║i=2 i2=4 i3=8
║i=3 i2=9 i3=27
║i=4 i2=16 i3=64
║i=5 i2=25 i3=125
║i=6 i2=36 i3=216
║i=7 i2=49 i3=343
║i=8 i2=64 i3=512
╚═◄■▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒►─┘
Алгоритм
басы
цикл айнымалысының
бастапқы мәнін көрсету
i := 1;
барлығы да атқарылды ма?
соны тексеру

жоқ
i <= 8? соңы
иә квадрат пен куб-ты есептейміз
i2 := i * i;
i3 := i2 * i;
нәтижесін шығару

i, i2, i3
келесі i-ге өту
i := i + 1;
Алгоритм ("цикл" блогімен)

басы «цикл»блогі

i := 1,8 соңы

цикл денесі
i2 := i * i;
i3 := i2 * i;

i, i2, i3
Алгоритмдік тіл Pascal тілі
1/ Х=1
үшін Х бастап Хбас for X:=Xбас to Xсоң do
дейін Хсоң қадам Хқад
цб begin
цикл денесі цикл денесі
цс end;
2/ X=-1
Егер қадамның мәні 1 for X:=Xбас downto Xсоң do
тең болса, онда қадам
қызметші сөзін begin
жазбауға болады. цикл денесі
end;
Программа
program qq;
var i, i2, i3: integer;
begin бастапқы мән

цикл айнымалысы
ең соңғы мән

for i:=1 to 8 do begin
i2 := i*i;
i3 := i2*i;
writeln(i:4, i2:4, i3:4);
end;
end.
Айнымалысы кеміп отыратын цикл

Есеп. 8-ден 1-ге дейінгі бүтін сандардың квадраттары
мен кубтарын есептеп шығару (кері қарай есептеу).
Ерекшелігі: цикл айнымалысы кеміп отыруы керек.
Шығарылуы:
for i:=8 downt 1 do begin
i2 := oi*i;
i3 := i2*i;
writeln(i:4, i2:4, i3:4);
end;
Айнымалысы бар цикл

Ерекшеліктері:
• цикл айнымалысының мәні бүтін немесе символдық типті
болуы керек (integer,char немесе longint)
• цикл айнымалысының өзгеру қадамы қашанда 1-ге (to)
немесе -1-ге (downto) тең
• егер цикл денесінде бір ғана оператор болса, begin мен
end сөздерін жазбай кетуге болады:
for i:=1 to 8 do
writeln(‘Салем');
• егер соңғы мән алғашқы мәннен кіші болса, (to) циклы
бірде бір рет орындалмайды (шартты циклдың басында
тексеру, шартты алдын ала тексеретін цикл)
Цикл неше рет орындалған?
a := 1; a= 4
for i:=1 to 3 do a := a+1;

a := 1;
a= 1
for i:=3 to 1 do a := a+1;

a := 1;
for i:=1 downto 3 do a := a= 1
a+1;
a := 1;
for i:=3 downto 1 do a := a= 4
a+1;
Қадамдарды қалай өзгертуге болады?
Есеп. Экранға 1-ден 9-ға дейінгі тақ сандардың квадраттары
мен кубтарын есептеп шығару.
Ерекшелігі: цикл айнымалысы 2-ге артып отыру керек.
Мәселе: Паскальда қадамдар саны 1 немесе -1 болуы мүмкін.
Шығарылуы:
Тек қана тақ
for i:=1 to 9 do begin i -лермен
if i mod???
2 = 1 then begin орындалады

i2
i2 :=
:= i*i;
i*i;
i3
i3 :=
:= i2*i;
i2*i;
writeln(i:4,
writeln(i:4, i2:4,
i2:4, i3:4);
i3:4);
end;
end;
Қадамдарды қалай өзгертуге болады?

Тек 5 санды ғана шығару керек, k айнымалысы 1-ден 5-ке
дейін өзгереді. i -дің бастапқы мәні 1-ге тең, циклдың әр
қадамы сайын i 2-ге артып отырады.
Шығарылуы:
i???
:= 1;
for k:=1 to 5 do begin
i2 := i*i;
i3 := i2*i;
writeln(i:4, i2:4, i3:4);
i???
:= i + 2;
end;
Программа үзіндісінің орындалу нәтижесін
(компьютерсіз) анықтау керек

begin
s:=0;
for x:=-4 to 1 do
s := s+х;
writeln(‘s=’, s);
end.

6рет.-9
Практикалық тапсырма.
1, 2, 3, ..., 15 сандары
квадраттары кестесін құру керек.

(Параметрдің бастапқы мәні Х=1, соңғы мәні
Х=15, қадамның мәні Х=1)
Алг квадраттар
кестесі (нәт бүт У)
басы бүт Х
үшін Х бастап 1 дейін 15
цб
У:=Х* Х
шығару Х, У
цс
соңы
Program keste;
var x,y: integer;
begin
for x:=1 to 15 do
begin
y:=sgr(x);
writeln(x,y);
end;
end.
Практикалық тапсырма.

n-ші мүшесінің формуласымен
берілген Хп=n2+5 тізбегінің алғашқы
он мүшесін есептеу программасын
құрыңдар.
Үйге тапсырма

Параметрлі цикл oператоры.

n! санының факториалын есептеу.

Ұқсас жұмыстар
Циклдік алгоритмді программалау
Қайталау саны берілген циклды программалау
Тексеру және таңдау операторлары. Циклдық программалауға арналған командалар
Тексеру және таңдау операторлары. Циклдық программалауға арналған командалар туралы ақпарат
ЦИКЛДІК ОПЕРАТОР
Қайталау операторы. Циклдік операторлар
Қайталау операторы Nersta.blogspot.com
Паскаль тілінде программалау туралы
Көшу операторы
Алгоритм түсінігі
Пәндер