Құрғақ жемістер

Презентация қосу

Аты-жөні:
Халин Саламат Серікұлы
Қызмет орны:
Бөдене орта мектебі
Бітірген оқу орны:
Х. Досмұхамедұлы
атындағы АМУ
Мамандығы:
Биология пәні мұғалімі
Еңбек өтілімі: 7 жыл
ІІ санатты мұғалім

Биология пәнінен оқушылардың
құзыреттілігін қалыптастыруда
ақпараттық технологияны қолдану
Сабақтың мақсаты:
Білімдік: Жемістердің құрылысын, олардың
бір – бірінен ерекшеліктерін ажырата білу
Дамытушылық: Жемістердің көптүрлілігін,
кездесетін жерлерін және бұрыннан білетін
білімдерін кеңейту
Тәрбиелік: Оқушыларды әсемдікке, сұлулыққа,
табиғатты қорғай білуге тәрбиелеу
Сабақтың әдісі: Аралас (жеке, топтық, топтастыру)

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі

ІІ. Оқытылған тақырып бойынша білімді
өзектеу
Біліміңді тексер
• 1. Жынысты көбеюге гүлдің қай бөлімдері
қатынасады?
• 2. Тозаңдану деген не, оның қандай түрін
білесіңдер?
• 3. Бунақденелілермен тозаңданатын өсімдіктердің
негізгі ерекшеліктері қандай?
• 4. Өсімдіктер жел арқылы айқас тозаңдануға
қалай бейімделген?
• 5. Ұрықтану қай кезде жүреді?
• 6. Ұрықтану жолын түсіндіріңдер.
Желмен және бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктерге тән
түсініктемелердегі белгілердің рет санын тиісті орнына жаз

1. Желмен айқас тозаңданатын өсімдіктер:

2. Бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктер:

1.Тозаңдары құрғақ, майда, жеңіл, өте көп. 2. Гүл күлтелері ашық реңді. 3. Аталық
жіпшелері ұзын, төмен қарай иіліп сәл ғана қимылға тербеліп тұрады. 4. Гүлдері
аңқыған хош иісті. 5. Гүлдері реңсіз. 6. Гүлдеріндегі шірнеліктерінен тәтті шірне
бөледі. 7. Аналық аузы ірі,түкті. 8. Гүлдерінде иіс болмайды. 9. Тозаңдарының ең
сыртқы қабығы қалың, тікенкеті, ілмешекті, бүртікті, өсінділері болатындықтан
тегіс емес. 10. Гүлдері көбінесе жай гүлсерікті. 11. Гүлдері қос гүлсерікті, пішіндері
алуан түрі. 12. Гүлінде шірнеліктері болмайды.
Жемістер - өсімдіктер гүлдеп болғаннан кейін
ұрықтанған аналық жатынының жеміске айналуы.

Жемістер

Шырынды жемістер Құрғақ жемістер
Шырынды жемістер

Сүйекті
Жидек
Жидек тәрізді Жемістерінің сыртқы қабығы
Жемістің сыртқықабығы жұқа,
Жемістерінің қабығы қалың, жұмсақ, шырынды. Ішкі
Жұмсақ,шырынды, ішінде
қатты. бөлімі сүйектенген бір немесе
тұқымдары болады.
бірнеше тұқымы болады.

Қызанақ, жүзім, Мандарин, апельсин, Өрік, шие, алхоры,
картоп, баклажан т.б қауын, қарбыз қияр т.б шабдалы
Құрғақ жемістер

Қақырайтын Қақырамайтын

Қақырайтын
құрғақ жемістер

Бұршаққап - бір ұялы,
көп тұқымды, жемісінің
Бұршаққын - екі ұялы, Қауашақ – бір және көп
тігісінен қақырайды.
көп тұқымды жеміс. ұялы, көп тұқымды жеміс.
Тұқымдары жеміс
Тұқымдары Қауашақ әр жерінен
жақтауының
пердеге бекінеді. қақырайды.
жиегіне бекиді.
(Жұмыршақ, шытырша, (мақта, зығыр, көкнәр)
(асбұршақ, қараған,
қырыққабат)
үрмебұршақ)
Қанатты жеміс- Қақырамайтын Жинақталған жемістер-
жеміс серігінің құрғақ жемістер бір-бірімен бірікпеген
біраз бөлігі жұқарып, күрделі көп аналықтардан
қанатқа айналған. түзілген
(үйеңкі, қайың) (құлпынай, итмұрын)

Тұқымша жеміс- бір
Жаңғақ пен жаңғақшалардың тұқымды жеміс.
Жеміс серігі қатты Жеміс серігі тығыз, Дәнек жеміс- жеміс.
ағаштанған,тұқымы қатты, тұқымымен Серігі тұқыммен бірігіп
жеміс серігімен бірікпеген. кеткен жеміс.
бірікпей бос орналасады. Тұқымы жеміс ішінде (бидай, қарабидай
(қарамық, қазтабан, бос жатады. арпа, т.б.)
емен жаңғағы) (күнбағыс, аскөк)
Мына жемістерді ажыратып атаңыздар
І топ
Мына жемістерді ажыратып атаңыздар
ІІ топ
Мына жемістерді ажыратып атаңыздар
ІІІ топ
Деңгейлік тапсырмалар
А
• 1. Жеміс гүлдің қай бөлігінен пайда болады?
• 2. Олар неше топқа бөлінеді?
• 3. Шырынды жемістер неше түрге бөлінеді?
Б
• 1. Неліктен құрғақ жемістер деп аталады?
• 2. Құлпынай жемісін не себепті шырынды жеміске
жатқызбайды?
В
• 1. Бұршаққап пен бұршаққынның айырмашылығын
түсіндіріңдер.
• 2. Жидек жеміс пен жидек тәрізді жемістерді сипаттап
мысалмен дәлелдеңдер.
Жеміс- жидек
жинайық

е

бе ке
е і зд

а іс
ск р м
ке міс

а м ем
і

р
м і л

тт і ж
же елт ң ө же ді
і
зд дай өсе

па ег
ек л к і

си етт
д
и а Б а н ек
Ж ыс қ ид

р
Су
м ж

р ге
е
е
ш і? і ст тір
е м ел
р
н ед же р к
е н қ а
іст өлі р ға лд
а
ем а б Құ ыс
Ж пқ м
то
Глоссарий «Тәртіп орнат»
1.Гүлді өсімдіктердің жемістері А.Жидек жеміс
2. Қызанақ, жүзім Б.Құрғақ, шырынды
3. Қос ұялы, ішінде пердесі бар В. Қауашақ
4. Бір, үш, бес ұялы, көп тұқымды
Г. Бұршаққын
5. Қабығы қатты, сүректенген, құрғақ болады Д. Құрғақ жемістер

6. Жемістің жеміс серігі қатайып кетеді Е. Дәнек
7. Бір тұқымды жеміс Ж. Қанатты жеміс

8. Жеміс серігінің біраз бөлігі жұқарған З.Құлпынай, итмұрын
9. Жинақталған жемістер И. Жаңғақ

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Ұқсас жұмыстар

Жемістер туралы тусінік

Сүйекті шырынды жеміс

Жидек жеміс

Гү лдің құ рылысы меи диаграммасы

Шырынды жеміс Құрғақ жеміс

Картоп, көкөніс, жемістерд өңдеу және сақтау

Гүл және жеміс

Өсімдік жемістері. Тұқым

Көкөністер, жеміс – жидектер және бөлме өсімдіктерін көбейтіп, өсіру

Омыртқалылар

Пәндер