Құрғақ жемістер

Аты-жөні:

Халин Саламат Серікұлы

Қызмет орны:

Бөдене орта мектебі

Бітірген оқу орны:

Х. Досмұхамедұлы

атындағы АМУ

Мамандығы: Биология пәні мұғалімі

Еңбек өтілімі: 7 жыл

ІІ санатты мұғалім

Биология пәнінен оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыруда ақпараттық технологияны қолдану

Сабақтың мақсаты:

Білімдік: Жемістердің құрылысын, олардың

бір - бірінен ерекшеліктерін ажырата білу

Дамытушылық: Жемістердің көптүрлілігін, кездесетін жерлерін және бұрыннан білетін білімдерін кеңейту

Тәрбиелік: Оқушыларды әсемдікке, сұлулыққа,

табиғатты қорғай білуге тәрбиелеу

Жемістер

Сабақтың әдісі: Аралас (жеке, топтық, топтастыру) Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі

ІІ. Оқытылған тақырып бойынша білімді өзектеу

Біліміңді тексер

1. Жынысты көбеюге гүлдің қай бөлімдері қатынасады?

2. Тозаңдану деген не, оның қандай түрін білесіңдер?

3. Бунақденелілермен тозаңданатын өсімдіктердің негізгі ерекшеліктері қандай?

4. Өсімдіктер жел арқылы айқас тозаңдануға қалай бейімделген?

5. Ұрықтану қай кезде жүреді?

6. Ұрықтану жолын түсіндіріңдер.

1. Тозаңдары құрғақ, майда, жеңіл, өте көп. 2. Гүл күлтелері ашық реңді. 3. Аталық жіпшелері ұзын, төмен қарай иіліп сәл ғана қимылға тербеліп тұрады. 4. Гүлдері аңқыған хош иісті. 5. Гүлдері реңсіз. 6. Гүлдеріндегі шірнеліктерінен тәтті шірне бөледі. 7. Аналық аузы ірі, түкті. 8. Гүлдерінде иіс болмайды. 9. Тозаңдарының ең сыртқы қабығы қалың, тікенкеті, ілмешекті, бүртікті, өсінділері болатындықтан тегіс емес. 10. Гүлдері көбінесе жай гүлсерікті. 11. Гүлдері қос гүлсерікті, пішіндері алуан түрі. 12. Гүлінде шірнеліктері болмайды.

2. Бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктер:

1. Желмен айқас тозаңданатын өсімдіктер:

Желмен және бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктерге тән түсініктемелердегі белгілердің рет санын тиісті орнына жаз

Жемістер - өсімдіктер гүлдеп болғаннан кейін ұрықтанған аналық жатынының жеміске айналуы.

Жемістер

Шырынды жемістер

Құрғақ жемістер

Шырынды жемістер

Сүйекті

Жемістерінің сыртқы қабығы

жұмсақ, шырынды. Ішкі

бөлімі сүйектенген бір немесе

бірнеше тұқымы болады.

Жидек тәрізді

Жемістерінің қабығы қалың,

қатты.

Жидек

Жемістің сыртқықабығы жұқа,

Жұмсақ, шырынды, ішінде

тұқымдары болады.

Өрік, шие, алхоры,

шабдалы

Қызанақ, жүзім,

картоп, баклажан т. б

Мандарин, апельсин,

қауын, қарбыз қияр т. б

Құрғақ жемістер

Қақырамайтын

Қақырайтын

құрғақ жемістер

Бұршаққап - бір ұялы,

көп тұқымды, жемісінің

тігісінен қақырайды.

Тұқымдары жеміс

жақтауының

жиегіне бекиді.

(асбұршақ, қараған,

үрмебұршақ)

Бұршаққын - екі ұялы,

көп тұқымды жеміс.

Тұқымдары

пердеге бекінеді.

(Жұмыршақ, шытырша,

қырыққабат)

Қауашақ - бір және көп

ұялы, көп тұқымды жеміс.

Қауашақ әр жерінен

қақырайды.

(мақта, зығыр, көкнәр)

Қақырамайтын

құрғақ жемістер

Жаңғақ пен жаңғақшалардың

Жеміс серігі қатты

ағаштанған, тұқымы

жеміс серігімен

бірікпей бос орналасады.

(қарамық, қазтабан,

емен жаңғағы)

Тұқымша жеміс- бір

тұқымды жеміс.

Жеміс серігі тығыз,

қатты, тұқымымен

бірікпеген.

Тұқымы жеміс ішінде

бос жатады.

(күнбағыс, аскөк)

Дәнек жеміс- жеміс.

Серігі тұқыммен бірігіп

кеткен жеміс.

(бидай, қарабидай

арпа, т. б. )

Жинақталған жемістер-

бір-бірімен бірікпеген

күрделі көп аналықтардан

түзілген

(құлпынай, итмұрын)

Қанатты жеміс-

жеміс серігінің

біраз бөлігі жұқарып,

қанатқа айналған.

(үйеңкі, қайың)

Мына жемістерді ажыратып атаңыздар І топ

Мына жемістерді ажыратып атаңыздар ІІ топ

Мына жемістерді ажыратып атаңыздар ІІІ топ

Деңгейлік тапсырмалар

1. Жеміс гүлдің қай бөлігінен пайда болады?

2. Олар неше топқа бөлінеді?

3. Шырынды жемістер неше түрге бөлінеді?

1. Неліктен құрғақ жемістер деп аталады?

2. Құлпынай жемісін не себепті шырынды жеміске жатқызбайды?

1. Бұршаққап пен бұршаққынның айырмашылығын түсіндіріңдер.

2. Жидек жеміс пен жидек тәрізді жемістерді сипаттап мысалмен дәлелдеңдер.

Жеміс- жидек жинайық

Жидек жеміске

мысал келтір

Суреттегі жеміске

сипаттама бер

Біздің өлкемізде

қандай жеміс

жидек өседі

Жемістер неше

топқа бөлінеді?

Құрғақ жемістерге

мысалдар келтір

Глоссарий «Тәртіп орнат»

1. Гүлді өсімдіктердің жемістері А. Жидек жеміс 2. Қызанақ, жүзім Б. Құрғақ, шырынды 3. Қос ұялы, ішінде пердесі бар В. Қауашақ 4. Бір, үш, бес ұялы, көп тұқымды Г. Бұршаққын 5. Қабығы қатты, сүректенген, құрғақ болады Д. Құрғақ жемістер 6. Жемістің жеміс серігі қатайып кетеді Е. Дәнек 7. Бір тұқымды жеміс Ж. Қанатты жеміс 8. Жеміс серігінің біраз бөлігі жұқарған З. Құлпынай, итмұрын 9. Жинақталған жемістер И. Жаңғақ

Ұқсас жұмыстар

Жемістер туралы тусінік

Сүйекті шырынды жеміс

Жидек жеміс

Гү лдің құ рылысы меи диаграммасы

Шырынды жеміс Құрғақ жеміс

Картоп, көкөніс, жемістерд өңдеу және сақтау

Гүл және жеміс

Өсімдік жемістері. Тұқым

Көкөністер, жеміс – жидектер және бөлме өсімдіктерін көбейтіп, өсіру

Омыртқалылар

Пәндер