Қазақтың хан сайлауы

Мағжан Жұмабаевтың “Өткен күн”

Үй тапсырмасы

Өлеңде қандай өзендердің аты аталған?

Халқымыздың қандай жақсы қасиеттері айтылған?

Өлеңдегі қазақ хандарының атын ата?

Тағы қандай батырлардың атын кездестіруге болады?

Сұрақтар:

“Ой шақыру”

Үміткерлер президенттікке сайлану үшін өздерінің жеке бағдарламаларымен халықты тынстырады. Ал халық оның ішінен өзіне ұнаған бағдарламасының иесіне дауысын береді. Дауыс беруге 18 жасқа толған әрбір Қазақстан азаматы құқылы.

- Біздің елімізді кім басқарады?

Президент сайлауы неше жылда бір рет өткізіледі?

-Қазақстан Республикасының президенті кім?

Сайлау қашан болды?

Тұңғыш Президент

Әрқашанда адал жан боп,

Қалам десең егер де.

Бағыштауға міндеттісің,

Ғұмырыңды сен елге.

Ә. Науаи.

Президенттік басқару жүйесі

Парламент

Халық

Жергілікті басқару органы

Үкімет

Бүгін:

Кеше:

Уәзір

Би-Болыс

Халық

Хан

Қазақ халқының қандай хандарын білесіңдер?

Хандық дәуірде халықты «Хан» басқарған.

Әділ

Шешен

Парасатты

Мейірімді

Елін сүйетін

Адамгершілікті

батыр

Ақылды

Хан қандай болуы керек?

ХАН

Қазанның он тоғызы

Класс жұмысы

Қазақтың хан сайлауы

М. Мағауин.

(1940 жылы туған)

Хан сайлауына дайындалу

Болашақ ханның қасиетін сипаттау.

Хан сайлауы- ортақ іс.

Ханға көрсетілетін құрмет.

«Хан сарқыты»

Жоспар

Кең майданда- кең, жазық, жерде;

Орда- Қазақ хандығы немесе Қазақ ордасы;

Ұлыс- Қазақ халқын, ұлтын айтып отыр;

Сұлтан- Шыңғысханнан тараған төре тұқымдарын айтқан, яғни хандар ақсүйектен сайланған;

Жамиғат- халық, ел;

Асынзада- айтулы азамат, мақтаулы деген мағынада айтылған;

Алаш- Қазақ деген сөз;

Кінәрат- кемшілік;

Әмірші- билік жүргізуші;

Тәбәрік- хан сайланғанда ханның киімін киелі зат ретінде жыртып алған. Оны жыртыс деген ырым делінген.

Сөздік жұмыс, дәптермен жұмыс.

Билікке жетті, . . . . . . . . . . . . мінді деген мағынада айтылатын “ақ киізге көтерілді, хан көтерілді” деген сөздердің түп төркіні осы рәсімде жатыр.

Болашақ ханның жеке басының қасиетіне айрықша назар аударылады: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., әділдігі, мәрттігі мадақталады.

Өйткені хан сайлауы - барша . . . . . . . . . . . . . . . . . . ортақ іс.

Хан көтеру рәсімі . . . . . . . . . . . . . . ., ашық аспан астында өткізіледі.

Бұл- ең сыйлы жер - . . . . . . . . . деп есептеледі.

Жалпы жұртқа бой көрсеткен соң, . . . . . . . . . . . . . . . . . . қақ ортасына, құбылаға бет беріп, қол қусырып, малдасын құрып отырады.

Халық сайлау салтанатына жиналған жәмиғат ханның үстіне . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . теңгелерден шашу шашады.

Хан - ел иесі, жұрт тұлғасы, елде бар болса, ханда да бар, ханның

. . . . . . . . . . . . . . . бөтен тілегі болмауға тиіс деген сөз.

жұма күні

төр

ақ киіздің

ақыл- парасаты