Қара сөз - көркем әдебиеттің үлкен бір саласы

"Отыз бірінші қара сөз"

1845- 1904

Абай

кім?

Өлеңдерінің идеялық

мазмұнын ашу

“Мәз болады

болысың”

“Мен

жазбаймын

өлеңді

ермек үшін”

“Сегіз

аяқ”

Білімділік: Оқушыларға ойшыл ақынның «Отыз бірінші»

қара сөзі турал мағлұмат бере отырып,

ақынның қара сөзді жазудағы

мақсатымен таныстыру;

Дамытушылық: Ұрпақ жүрегіне адамгершілік қасиеттерін

сіңіру, естілікке, ынталы болуға,

ұлы бабаға деген сүйіспеншіліктерін арттыру;

Тәрбиелік: Оқушының ой еркіндігін, сөйлеу мәдениетін

қалыптастыру, өздігінен ізденту

қабілетін шыңдап, шығармашылыққа баулу.

Сабақтың мақсаты:

Абай өз шығармаларының

бір алуанын қара сөз түрінде жазды.

Қара сөз- көркем әдебиеттің үлкен бір саласы. Қара сөздің

өлеңге қарағандағы айырмасы онда сөз ырғағы

еркін, онда белгілі бір өлшемдер сақталмайды.

Абайдың қара сөздері қазақ әдебиетінде

проза жанрының дамуына із салған

жаңалық болды. Қазіргі заманғы проза

жанрындағы роман, повесть, әңгіме, т. б

қара сөздің жан- жақты дамыған үлгілері

болып табылады.

Абай қара сөздерінің

жанрлық және

стильдік ерекшелігі

өсиет-

ғақлия

философиялық

трактат

көркем прозалық

элементтері бар әңгіме

нақыл сөз

сын- мақала ретіндегі

публицистика

кеңес әңгіме

“Отыз бірінші қара сөз”

Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар:

әуелі- көкірегі байлаулы берік болмақ керек; екінші-

сол нәрсені естігенде я көргенде ғибрәтлану керек,

көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек; үшінші-

сол нәрсенің ішінен бірнеше уақыт қайтарып

ойланып, көңілге бекіту керек; төртінші- ой кеселді

нәрселерден қашық болу керек. Егер бір кез болып

қалса, салынбау керек. Ой кеселдері: уайымсыз

салғырттық, ойыншы- күлкішілдік, я бір қайғыға салыну,

я бір нәрсеге құмарлық пайда болу секілді. Бұл төрт нәрсе-

күллі ақыл мен ғылымды тоздыратұғын нәрселер.

СӨЗДІКПЕН ЖҰМЫС

Ғибратләну- (араб) - үлгілі, өнегелі. «Жақсылық көрсең ғибрәтлі, Оны ойға жисаңыз».

Уайымсыздық- еш нәрсеге алаңдамаушылық.

Салғырттық- әр нәрсеге жай, салақ қараушылық.

Қара сөздерінің

Өзіндік

ерекшелігі

«Отыз бірінші сөз»

Авторы:

Жанры:

Тақырыбы:

Идеясы:

Естігенді ұмытпаудың төрт түрлі себебі бар:

Ой кеселдері:

Тәрбиелік түйіні:

1. Зат есім.

2. Сын есім.

3. Етістік.

4. Сезіну.

5. Синоним.

1 Зат есім.

2. Сын есім.

3. Етістік.

4. Сезіну.

5. Синоним.

Сәккууэй әдісі. Бес жолдан тұратын өлең.

Б І Л Е Т І Н І М

Б І Л Г Е Н І М

БІЛГІМ КЕЛЕДІ

Сонымен, ұлы кемеңгер, ойшыл Абай ақынның сөздері халқы үшін, халқының пайдасы үшін жазылған мол мұра боп, кейінгі ұрпағына адасқанда жол сілтер, шөліркесе сусын болар мәңгі өлмес, өміршең дүниелер боп, ұрпақтан- ұрпаққа жалғасып келеді.

Ақын Сұлтанмахмұт Торайғыровтың «Асыл сөзді іздесең, Абайды оқы, ерінбе» деп, кейінгілерге қалдырған өнегелі сөзінің өзінен көп сырды аңғаруға болады.

Абай шығармаларын оқып, қажетімізге жаратсақ, ол біздің ақын рухына деген құрметіміз болмақ.

Қ о р ы т ы н д ы