Жұмбақ жолдас

Сабақтың тақырыбы:

"Ашық, қысаң

дауысты дыбыстар"

Өткізген: Күлбабенова С. Е.

5-сынып

А) Дауысты дыбыстардың жасалу жолдары, оның ішінде жақтың қатысына қарай бөлінуі жайлы білім беру, білімдерін тереңдету.

Б) Халық ауыз әдебиетін білуге, қадірлеуге, жұмбақтарды жылдам, тез шеше білуге дағдыландыру. Ұлы адамдар жайлы көп оқуға тәрбиелеу.

В) Сызба, кесте, қосымша материалдармен өз беттерінше жұмыс істей білуге үйрету. Өз беттерімен талдай білуге дағдыландыру.

Сабақтың мақсаты:

Құрал-жабдықтар:

Интерактивті тақта, кесте, сызба, жұмбақтар, қосымша материалдар.

Әдіс-тәсілдер: Мәтінмен жұмыс, жұмбақ шешу, іздену, талдау, түсіндіру.

І. Ұйымдастыру. ІІ. Үй жұмысын тексеру. 1. Дауысты дыбыстарға байланысты берілген жұмбақтарды шешу, жауабын төмендегі сызба бойынша талдату.

Тілдің қатысына қарай

Жуан

Жіңішке

Пысықтау: төмендегі сызба, кестелерді толтыру бойынша жүргізу

Фонетика - тіл білімінің

зерттейтін сала.

Фонетика

Дыбыс шығару

мүшелері

Барлық әріп

Дауысты дыбыстар

Дауыссыз дыбыстар

Белгілер

Қосарлы дыбыстар

ІІІ. Негізгі бөлімАшық, қысаң дыбыстар

Ережемен жұмыс:

Іштей оқыту;

Талдау.

Мұғалімнің түсіндіруі

Ж а қ

Есіңде сақта! Ашық дыбыстар 6 дөңгелек дыбыс. (дөңгелектің ішіне жазуға келеді)

шық а, ә, о, ө, е, э

ысаң: ы, і, ұ, ү, у, и

Оқулықпен жұмыс: “Әл-Фараби туралы аңыз”

іштей оқыңдар, талдаңдар.

ашық дыбыстардың астын сызыңдар.

қосымша материалдарды әңгімелеңдер

Әл-Фараби туралы аңыз

Шам шаһарының әмірі өз құзырына ғаоым,

шайырларды жинапты. Ол Әл-Фарабиді сынамақ

болып: “Өзіңе лайықты орын тауып отыр”, -депті.

Сөйтсе, Әл-Фараби тура әмір тағына барып отырады.

Сонда әлгі әмір қасындағы уәзіріне беймәлім тілде:

Мына түрік әдеп сақтамады ғой, -депті.

Әл-Фараби оны дереу түсіне қойыпты да:

Тақсыр, мен жетпіс тіл білемін, -депті.

Ыңғайсызданып қалған әмір, халпелер:

“Кешіріңіз, сіз екінші ұстаз екенсіз ғой, байқамай қалдық”. -деп, оған жол береді.

(Ел аузынан)

5. Жұмбақ шешу. 245-жаттығу.

Мысықта бар,

Күшікте жоқ.

Қасықта бар,

Есікте жоқ.

Көлде бар,

Сайда жоқ.

Төлде бар,

Тайда жоқ.

(“Әріптер әлемінде” кітабынан)

6. Жауаптарын кесте бойынша толтыр.

Тілдің қатысына қарай

Жақтың қатысына қарай

Ерін мен езудің қатысына қарай

Жуан

Жіңішке

ашық

қысаң

еріндік

езулік

7. 146-жаттығу. “Жұмбақ жолдас”

Менің бір жолдасым бар. Жолдас болғанда бір түрлі! Қайда барсам, қасымнан қалмайды. Менсіз ешқайда бармайды. Тұрсам тұрады, жүрсем жүреді, жүгірсем жүгіреді, жатсам жатады, жазсам жазады. Бірақ үндемейді.

Ертеңгілік, кешкілік үлкейіп, өсіп кетеді. Түсте тырбиып, ергежейлі болады. Жарықта жанымнан қалмайтын жолдасым қараңғы болса, ғайып болады да кетеді.

Сендерде ондай жолдас барма?

(А. Байтұрсынов)

-іштей оқыңдар

-жауабын табу.