Пирамиданың бүйір

Параллелепипед.
Призма.Пирамида.
SS

А В
С
Мақсаты:
• Тікбұрышты параллелепипед туралы білімдерін
жүйелей түсіндіру; тік параллелепипед,тік
призма,пирамида ұғымдарымен және олармен
байланысты биіктік,жағы,төбесі,табаны ұғымдарымен
таныстыру;тік параллелепипедті,тік
призманы,пирамиданы бейнелеп үйрету.
• Оқушылардың конструктивті ойлауын дамыту.
• Оқушыларды
ізденімпаздыққа,жауапкершілікке,ұйымшылдыққа,
іскерлікке тәрбиелеу.
Тікбұрышты
параллелепипед

Тіктөртбұрыштармен шектелген
кеңістіктік денені тікбұрышты
параллелепипед деп атаймыз.
A B

D C

К F

H М
A B
ұзындығы
D C
ені
биіктік
К F

H М
Тіктөртбұрыштар

Қарама қарсы
жақтары тең !
Төбелері - нүктелері
Жақтар – тіктөрбұрыштар
D1 С1
А1
Қабырға - кесінді
В1
D
С
А В
Тіктөртбұрышты
V=abc параллелепипедтің көлемі
S=2ab+2ac +2bc Бетінің ауданы

S=2(a+b+c) Қабырғаның ұзындығы

L=4a +4b +4c
c L=4(a+b+c)

b
a
V=a3 Кубтің көлемі

Куб бетінің ауданы
S=6a 2

L=12a

a Куб
қабырғаларының
ұзындығы

a
a
Қандай заттар
Х’
тіктөртбұрышты
параллелепипедтің формасы Х

түрінде О

болып табылады?
1 4

Куб-тікбұрышты
параллелепипед,
барлық
өлшемдері тең

Қандай геометриялық
фигуралар кубтың
жақтары болып
табылады?
3

Призма
Табандары параллель жазықтықтарда
жататын тең көпбұрыштардан
тұратын,бүйір қырлары табандарына
перпендикуляр болатын кеңістіктік
денелерді призмалар деп аталады.
Призманың анықтамасы:

А1А2…АnВ1В2Вn– призма
Көпбұрыштар А1А2…Аn и
В1В2…Вn – призманың
табаңдары
Параллелограммдары
А1А2В2В1, А1А2В2В1,…
АnА1В1Вn – бүйір
жақтары
Отрезки А1В1, А2В2…АnBn
– призманың бүйір
қабырғалары
Призмалардың түрлері

Алтыбұрышты Үшбұрышты Төртбұрышты
призма призма призма
Призманың толық бетінің ауданы

толық бүйір табан
Көпбұрыш, n-бұрыштардан
Төбесі А1А2…Аn
РН - пирамиданың n үшбұрыштардан,
биіктігі Р құрылған
пирамида деп аталады.
n-бұрышты пирамида.
Көпбұрыш
А1А2…Аn –пирамиданың
табаны
Аn

Үшбұрыштар
Н А1А2Р, А2А3Р т. с.с.
А1 А3
Пирамиданың бүйір
А2 жақтары
Кесінділер А1Р, А2Р, А3Р
т.с.с
SS

А Н В
Н
С

Төртбұрышты Үшбұрышты пирамида – бұл
пирамида тетраэдр
Бесбұрышты
пирамида Р
Алтыбұрышты
пирамида

Аn

Н
А1 А3

А2
Н
Параллелепипедті 1 см қабырғасымен бірдей
кубиктерден қосты.
Ол үшін неше кубик қажет болды?
D1
С1
А1
В1 5

D
С
А 8 В
V=8*4*5=160(см3)
1)V=1 4)V=18
5)V=8
2)V=6
6)V=24
3)V=8 7)V=72
а) Қандай аквариумдардың дайындалуына көп шыңы қажет
болды?

45см
50см

см
см

50см

45см
4,8м

м 7,5м
,25
Дененің көлемін анықтаңыз, егер
АА1=АВ=АF=20см,
ВС=12 см, СD=8см.
1) 203=8000(см3) V1

В1 С1 2) 8*8*20=1280(см3) V2

3) 8000 – 1280 = 6720(см3) Vт
В 12 С 8 D1 E1

20 D E
А1 Жауабы:
F1 Дененің көлемі
6720(см3)
А 20 F
Фигураның көлемін анықтау үшін формуланы
құрастырыңыз.
1) abx V1

2) (a-y)(x-c)b V2
b
y

x-c
a-y
x
c
b
a
3) abc – (a-y)(x-c)b Vф
Фигураның көлемін есептеу үшін формуласын
құрастырыңыз.
1) a3 V1

2) aхх=ах2 V2

x
3) а3– ах2 Vф
a
x

a
a
Фигураның көлемін есептеу үшін формуласын құрастырыңыз.

b

с
a
Үй жұмысы
П 17. N274. Фигуралардың моделін жасап
әкелу

Ұқсас жұмыстар

Қиық пирамида

Пирамиданың төбесін табанының нүктелерімен қосатын кесінділер - пирамиданың бүйір қырлары төбесі

Пирамида

Пирамида өмірде

Пирамиданың көлемін тап

Функцияның қасиеттерін үйрену

Самай сүйектің дабыл бөлімі

Қөпжақтар Айналу денелері

Үшбұрыштардың ұқсастығы

Табаны қабырғасы үшбұрыш тіктөртбұрыш

Пәндер