Қазақ халқының айтуынша

Презентация қосу

Домбыра
Домбыра – қазақ халқының ертеден келе
жатқан қос ішекті музыкалық аспабы.

Домбыраны самырсын, шырша, қарағай,
т.б. ағаштан жасайды. Ал домбыраның
ішегін, пернесін қойдың ішегінен жасаған.
Домбыраның
құрылысы:
Мойын
Ішек
Перне
Шанақ
Тиек
Домбыраның тарихы

1989 жылы Алматы облысы, Майтөбе жайлауында
профессор С.Акитаев жартас суреттерінен бір
адамның аспапта ойнап, оның айналасында
билеп жүрген адамдардың бейнесін көрген.
Атақты домбырашылардың бiрi Қазақ халқының
музыканты және Қазақ музыкалық мәдениетiнiң
дамуына үлкен ықпал еткен Құрманғазы болып
табылады. Ол шетелде де, Қазақстанда да
музыкалық композицияларымен әйгiлi.
Нұрсұлтан Әбішұлы да домбырада ойнайды.
Домбыраны әрбір қазақ тарта біледі.
Домбыра - әрбір қазақ
үйінің қымбатты заты.
Домбырамен күй тартуға,
ән сүйемелдеуге болады.
Оны халық күнделікті
қолданады.
Қазақ халқының айтуынша: «Домбыра тарта
білмеген қазақ – қазақ емес».
Назарларыңызға рақмет!

Жоба авторы:
Исаков Тимур
11 «А» - сынып оқушысы.
Тексерген:
Мұстафина Ә.А.
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Желтоқсанның оны
Сынып жұмысы
Шүлен

Шүлен – меценатство
Өз жалғасын тауып отыр – нашло свое
продолжение
Үздік табысқа жеткен – достигший
большого успеха
Ең үздік – самый лучший
1.3 Берілген сөз тіркестерін қазақшаға
аударып жазыңдар.

Нашло свое продолжение,
оказали большую помощь,
аристократы,
ежегодно в искусстве,
в литературе,
в науке
каждому деятелю.
Ойлан тап

Шүлен
«Меценат» ұғымы қазақ халқының дәстүрінде шүлен түрінде
бұрыннан бар. «Шүлен» деп бай адамдардың кедей адамдарға беретін
материалдық көмегін айтқан. Сондай-ақ дәулетті адамдар әншілер,
ақындар сияқты өнер адамдарына да үлкен көмек көрсетіп отырған.
Торғайда – Мұқан, Семейде – Құнанбай, Жуалыда – Жұман, Жетісуда
– Маман сияқты ауқатты адамдар осындай шүлен беріп, атағы шыққан
зиялылар болды.
Шүлен дәстүрі қазіргі тәуелсіз Қазақсанда өз жалғасын тауып отыр.
Мысалы, жыл сайын өнерде, әдебиетте, ғылымда, т.б. салаларда аса
үздік табысқа жеткен азаматтарға «Тарлан» сыйлығы беріледі. Әрбір
сала бойынша ең үздік қайраткерге 10 мың АҚШ доллары және елеулі
табысқа жеткен бірнеше қайраткерлердің әрқайсысына 3 мың АҚШ
доллары көлемінде беріледі. Мысалы, 2000 жылы әдебиет саласынан
«Тарлан» сыйлығының ең үздік иегері болып ақын Олжас Сүлейменов
марапатталды.
Меценат пен демеушінің айырмашылығы неде?

(Меценат — өнер мен ғылымға қаржылай көмек
көрсететін адам. Бұл атау өнер қамқоршысы болған
римдік Гай Цильний Меценаттың (Мекенат) тегімен
байланысты шыққан).

Демеуші - Спонсор (от лат. spondeo) — жеке және
заңды тұлға болуы мүмкін. Ол қандай да бір
қаржылай болмаса өз басына пайда табу үшін немесе
жарнама жасау мақсатында жеке және заңды
тұлғалардың белгілі бір қызметіне қаржылай көмек
көрсететін адам.
Меценаттар
Мына сөздерді мағыналық жағынан тіркесе алатын сөздермен
сызық арқылы белгілеңдер.

ХАЛЫҚ АДАМДАР
КӨМЕК ИЕГЕРІ
АУҚАТТЫ ТАБЫС
АТАҒЫ КӨРСЕТТІ
ҮЗДІК САЛАСЫ
ӘРБІР ДӘСТҮРІ
ӨНЕР АЗАМАТ
ЕЛЕУЛІ ШЫҚҚАН
Берілген сөздерді дұрыс байланыстырып, сөйлем құрап жазыңдар.

1. Меценат ұғым қазақ халқы бар
бұрын.
2. Дәулет адамдар әнші, ақын, өнер
адамы көмек көрсету.
3. Шүлен дәстүр тәуелсіз Қазақстан
жалғасын табу.
4. Жыл сайын өнер, әдебиет, ғылым,
үздік табыс жету азамат «Тарлан»
сыйлығын беру.
Берілген сөздерге синоимдер жазыңдар.

дәстүр –
атақ –
бай –
үлгі –
тәуелсіз –
табыс –
Талқылайық па?

1. Жігіттің түсіне емес, ісіне
қара.
2. Өнерліге өріс көп.
3. Алтыныңа сенгенше,
Ақылыңа сен.
4. Еңбек етсең – емерсің.
Үйге тапсырма:
«3» Сөздік жаттау;
«4» Сөздік жаттау, мәтін әңгімелеу;
«5» Сөздік жаттау, мәтін әңгімелеу,
тақырыппен байланысты 3 мақал-мәтел
жаттау.

Ұқсас жұмыстар

Мұхтар Әуезов, оның қазақ әдебиетіндегі орны және фольклортану мәселелері

Мұхтар әуезов және фольклортану мәселелері

ШЕШЕНДІК СӨЗДЕРДІҢ МАҚАЛ МӘТЕЛДЕРМЕН АЙЫРМАШЫҒЫ

XІX ғасырдағы қазақ әдебиеті

Ұлттық спорт түрлерінің даму тарихы

Қазақ халқының ұлттық ойындары

Мұғалімнің жеке тұлғасы оның кәсіби қызметінің негізгі өзегі. Педагогикалық еңбектердің көрнекті шеберлері туралы

Қазақ халқының қолөнері

Музыкалар үйі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ТӘУЕЛСІЗДІГІ

Пәндер