Тәрбиелік ортада оқушыларды әлеуметтендіру процесін басқару

Тәрбиелік ортада оқушыларды

әлеуметтендіру процесін

басқару

ОҚО Төлеби ауданы №4 жалпы орта мектебі директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Сандыбаева Ләззат Төребекқызы

тамыз 2009 ж.

“Ғасырлар мақсаты - қоғамның нарықтық қарым-қатынасқа көшу кезінде саяси экономикалық және рухани дағдарыстарды жеңіп шыға алатын, ізгіленген ХХІ ғасырды құрушы, іскер өмірге икемделген, жан-жақты мәдениетті жеке тұлғаны қалыптастыру”.

Н. Назарбаев

Білім беру жүйесіндегі қазіргі заман мектебінің мақсаты

- өзін-өзі дамытатын;

- өз ойын еркін айта білетін;

- қоғам талабына сай өзін көрсете білетін;

- ұлттық тілді, тарихты жетік білетін;

- отандық және әлемдік мәдениетті бойында қалыптастырған, бәсекеге қабілетті; - шығармашылық қабілеті жоғары; - өмірге икемді; - жан-жақты дамыған жеке тұлғаны тәрбиелеу.

Осы мақсаттан туындайтын міндеттер

Тәрбиелеу және дамытушылық іс-әрекетін ұйымдастыру;

Құзіреттілікті қалыптастыру және дамыту;

Оқушының жеке тұлғасының қалыптасуына көмектесу, оның ішкі мүмкіншілігі, бейімділігі, мақсат-мүдделері мен шығармашылық қабілеттерінің байқалуы мен қалыптасуына жағдай жасау.

ТҰЛҒАНЫҢ ӘЛЕУМЕТТЕНУІ - адамның қоғамдық қатынастар жүйесіне ену және осы қатынастарды өздігінен қайта жаңғыртуды қарастыратын әлеуметтік нормалар мен мәдени құндылықтарды меңгеру процесі (нәтиже) .

ТҰЛҒАНЫҢ ӘЛЕУМЕТТЕНУІ

Жеке тұлғаны әлеуметтендіру дегеніміз -

Мәдени элементтерді түсіндіру,

әлеуметтік мұрағаттар мен құндылықтарды игеру негізінде жеке тұлға қасиеттерін қалыптастыру

Қазіргі заманғы білім беру жүйесіндегі тәрбиенің ерекшелігі:

Адамзаттық және өркениетті дамыған мемлекеттердің озық жетістіктерін, мәдениетін т. б. адамгершілік құндылықтарын игеру арқылы тұлғаның жан-жақтылығын тәрбиелеу

Мектеп басшылары

жан-жақты дамыған жеке тұлға

Сынып жетекшісі

Пән мұғалімдері

Мектеп психологы

Медбике (әлеуметтік педагог)

Отбасы

Қосымша білім беру ұйымдары

Қазіргі заман мұғалімінің қасиеттері

Білімді

Гуманист

Жаңаша ойлайтын

Креативті

Оқушыға ерекше құндылық деп қарайтын тұлға

жұмысты

жүйелей білу

баланы

талаптар үлгісіне

тықыртуға жол бермеу,

керісінше оның

мінез-құлқына

өзгерістер

енгізіп тұру

оқушының

жеке тұлғалық дамуына

мүмкіндік туғызатын

оңтайлы технологияны

әзірлеу

Қазақстан Республикасы

білім беру ұйымдарында

2006-2011 жж.

арналған тәрбие берудің

Кешенді бағдарламасы

Мақсаты:

- Білім беру мекемелерінде тәрбие жүйесінің

жаңа моделін дайындау

- Қазақстандық ұлтжандықты, азаматтықты,

төзімділікті, рухани құндылықты, рух-жігері

шыңдалған әлеуметтік жағынан белсенді тұлғаны

қалыптастыру үшін кепілдеген әлеуметтік-

экономикалық, саяси-құқықтық ұйымдастырылған

жағдай тудыру

және басымдылықтың

бағыттарын айқындау

- Ашық ақпараттанған, әлеуметтік жағынан мығым,

білімді ортаны дайындау арқылы оқушылардың

танымдық және шығармашылық әрекетке

жеке тұлға ретінде өзін-өзі дамыту, өзін-өзі

танытуын ұйымдастыру

Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарында 2006-2011 жылдарға арналған тәрбие берудің кешенді бағдарламасы

3. Рухани - адамгершілік тәрбиесі.

4. Есірткілік және басқа да зиянды заттарды қолдануды болдырмау

іс-шаралары

5. Білім мекемелерінің ата-аналармен әлеуметтік серіктестігі

Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары:

2. Саяси және құқықтық мәдениет тәрбиесі

құқықтық-нормативтік жағынан қамтамасыз ету

Тәрбиелік жүйе - әлеуметтік жүйе

уәжі

оқушылардың

қызығушылықтары

құнды іс-бағыттары

қажеттіліктері

Іс-әрекеттері

Тәрбие жүйесі - мақсаттылық жүйе

Тәрбие іс-бағыттарының мақсаты болмаса, тәрбие жұмысы өз мағынасын жоғалтады.

Тәрбие жұмысын ұйымдастыруда инновациялық технологияны қолдануды мақсат ету;

Қазіргі уақытта бар тәрбиелік қорды сараптау;

Жобалауды (жоспарлауды) білу, алға мақсат-міндеттерді қоя білу;

Іс-әрекеттерді сараптап, ұйымдастыру;

Технологиялардың ескіруін байқау және оларды жаңа технологиялармен ауыстыру.

Тәрбие жұмысын басқару үшін

жасалынатын жағдайлар:

Әр тәрбиелік шара процесс болып табылады, яғни тәрбиелік шара бір-бірімен өзара әрекеттесетін бес кезеңнен тұрады:

жағдайлардың сараптамасы және мақсаттың тұжырымдамасы

2) жоспарлау

3) ұйымдастыру

4) тәрбиенің тікелей әсері, ықпалы

5) ақырғы кезеңі (қорытынды)

Тәрбиелік шараны сараптау үшін

әр кезеңнің мақсат-міндеттерін,

оларды шешу технологияларын,

мазмұнын білу керек

1-кезеңді бағалау

- Жағдайды сараптауға оқушылар қатысты ма? Жоқ па?

- Оқушылар шараның мақсатын біледі ме?

- Сараптаудың рөлі мен мағынасын олар түсінеді ме?

Бұл сараптама кезеңнің жақсы, жаман жақтарын түсінуге мүмкіндік береді.

Мысалы:

- оқытушы жағдайды сараптай алмайды, бірінші кезеңнің рөлі мен мағынасын түсінбейді;

- оқытушы сараптама жасай алады, кезеңнің рөлін мен мағынасын жақсы түсінеді, бірақ қосымша жұмыс істеуге қиналады;

- оқытушы бұл жұмыс түрінің керектігін түсінеді, бірақ сараптама жасағысы келмейді;

2 -кезеңді сараптау

Сараптама мен мақсат шараның өткізілу жоспарымен сәйкес келуін анықтау.

Оқытушының өзі бұл кезеңнің тәрбиелік мақсатын анықтай алмаса, сараптама жасау қиындайды.

3-кезеңді сараптау

- Ұйымдастыру іс-әрекеттерінің негізгі талаптарын білуін анықтау.

- Ұйымдастыру кезеңі жоспарды орындауға жағдай жасағанын анықтау.

- Орындаушылардың арасында міндеттердің дұрыс бөлінуін анықтау.

- Бұл кезеңнің оқушыларда ұйымдастырушылық дағдыларын қалыптастыруын анықтау.

4- кезеңді сараптау

Бұл кезеңде алдыңғы үш кезеңнің жақсы-жаман жақтары айқындалады.

Сараптама кезінде шараның өз мақсатына жетуін, әр түрлі тәсілдер мен амалдардың орындалуын, қолданған әдістердің оқушылардағы белсенділік пен ынтаға ықпал жасауын, шараның өткізілу түрі оның мақсаты мен мазмұнына сәйкес келуін анықтау.