Етікші аспабының бірімен аттас есімдік



Aтырау облысы
Құрманғазы ауданы
Нұржау қазақ орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Рысқалиева Майя Нұржанқызы

Қазақ тілі VI “А” сынып
Пән мұғалімі: Рысқалиева М. Н
2011 - 2012оқу жылы
Нұржау орта мектебі

Есімдіктен өткенді
қайталау
Желтоқсан айының сегізі

а) Есімдік туралы алған теориялық білімдерін
практикада қолдану, ауызша, жазбаша талдау
жұмыстарын жүргізе отырып, білімдерін бекіту;
ә) Оқушының ойлау қабілетін, тіл байлығын жетілдіру,
танымдық қызығушылығын дамыту, шығармашылық
белсенділігін арттыру;
б) Әр түрлі жаттығу жұмыстарын жүргізу арқылы ұқыптылыққа, сауатты жазуға, ауызша, жазбаша сөйлеуде қолдана білу арқылы көркем, бейнелі сөз ретінде пайдалануға, ұшқырлыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.
Мақсаты
Сабақтың түрі: қайталау
Сабақтың әдісі: топтастыру, кешенді талдау
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Көрнекіліктері: интерактивті тақта, мультимедиа

Есімдік
Зат есімдер сияқты көптеледі
Есім сөздердің орнына жұмсалады
Сөйлем мүшесі бола алады
Көптеледі,
тәуелденеді
Мағыналық 7 түрі бар
Септеледі,
жіктеледі

Есімдік түрлеріне қарай ажыратыңыз
Мысалдар
жіктеу
сілтеу
сұрау
өздік
жалпы
лау
белгісіз
дік
болымсыз
дық
Барлық
Кейбіреу
Қайда?
Қайсыбір
Мынау
Өзіміздің
Түгел
Әне
Әлдекім
Қалай
Ешқайда
Тегіс
Осынау
Сіздерге
Өздері

Қайрат пен ақыл жол табар
Қашқанға да қуғанға.
Әділет шапқат кімде бар,
Сол жарасар туғанға
Бұл сөзім асып айтқан асылық емес,
Ойында оты барлар асылық демес.
Тебем деп тірі болсам надандықты
Серт етіп өз-өзіме еткем егес.
Көптегн шыққан бұл хабар.
Көңілің ауып, шырағым,
Бұған болма ынтызар.
І топ
ІІ топ
ІІІ топ
«Кім тапқыр"
(С. Торайғыров “Шығамын тірі болсам
адам болып”)
(Абай “Әсемпаз болма әрнеге”)
(“ Қобыланды батыр” жыры.
Естеміспен кездескенде. )

Сен оны құрметте
Түсіндің бе, қарағым.
Сенің келешегің үшін берді ол,
Азаттық жолында аяғын
(Ә. Сәрсенбаев)
Өзім - тәңірі, табынамын өзіме,
Сөзім - құран, бағынамын сөзіме!
Бұзушы да, түзеуші де өзіммін,
Енді, ескілік, келдің өлер кезіңе!
(М. Жұмабаев)
Анау не жарқыраған,
Аспаннан тартып алам.
Мынау не сарқыраған?
Қалайша сарқылмаған?
(Ә. Табылдиев)
І топ
ІІ топ
ІІІ топ

217-жаттығу
Төменде берілген есімдіктерді қатыстырып, сөйлем құраңыз.
Оқулықпен жұмыс
Кім, неге, қайдан, өз, мен, сіздер, мына, анау, осы, бұл, ешбір, ешқайсысы, әлдеқашан, ештеңе, кейбір, әрқашан, барлық, бүкіл

2. Сатылай
кешенді
талдау

Ақыл бізді білімге жетелейді.
І топ
ІІ топ
ІІІ топ
Біліміңді сынап көр
Күллі қазақстандықтар тәуелсіздікті қолдайды.
Бұлардың бәрі көнеден келе жатқан аңыз.

А. с. Ешкім бәрі,
І. с.
Б. с.
Т. с.
Ж. с.
Ш. с.
К. с.
Мынау, кім
Есімдікті түрлендір
Септелуі
Тәуелденуі
Көптелуі
Ол, бұл, өз

YІ. «Бұл да қызық» сөз жұмбағы
е
м н
о ы
с
і
м
д
і
к
к м
ө з і
әл ене
ешк м
ү л л і
1. Жіктеу есімдігі
2. Сілтеу есімдігі
3. Сұрау есімдігі
4. Өздік есімдігі
5. Белгісіздік
есімдігі
6. Болымсыздық
есімдігі
7. Жалпылау
есімдігі

YІІІ. Сабақты қорыту
Біреулері көрсетіп нұсқап тұрады,
Біреулері мәлімсіз есімдердің орнына қолданылады
Етікші аспабының бірімен аттас есімдік?
(Біз - жіктеу есімдігі)
Басқаның бәрін өзі сұрайды,
Өзінен ешкім сұрамайды.
(Сұрау есімдігі)
(Белгісіздік есімдігі)
«Бұл қай есімдіктер?»

Құрамындағы сөздің көбін көршісінен сұрап алыпты. Алдына бір буын қосыпты да, есімдіктің бір түрі боп тұра қалыпты.
(Болымсыздық есімдігі)
Жақтас жалғауға жіктеле қояды,
жақтас емесіне жоламай қояды.
(Мен, сен)
«Бұл қай есімдіктер?»
Көпшіл және көңілшек,
Ештемені бөліп жармайды.
Көптік ұғым беріп,
Көпшілікті қармайды.
(Жалпылау есімдігі)

Зымыран
сұрақтар

Сұрақтары
Ия
Жоқ
Есімдік зат есім, сан есім, сын есімнің орына жұмсалады ма?
Есімдіктер мағынасына қарай 5-ке бөлінеді ме?
Осыдан шығыс септікте тұр.
Бұл, сол, ол есімдіктері септеле ме?
Бұларың есімдігі тәуелдеудің ІІжағында ортақ түрінде тұр.
Сілтеу сын есімнің орнына жұмсалса, анықтауыш қызметін атқарады.
Есім сөздер деп зат есім, сын есім, сан есімдерді атайды.
Дәнеңе, кейбіреу белгісіздік есімдігі ме?
Өзімнен, бәріміздің есімдігі септеліп тұр.
Әлдеқашан, ә ркім, ешбір күрделі есімдіктер болып табылады.
ЗЫМЫРАН СҰРАҚТАР

Тәуелсіздік туралы өз ойың

Ой дамыту
Не үшін керек?

- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz