Етікші аспабының бірімен аттас есімдік

Презентация қосу

Aтырау облысы
Құрманғазы ауданы
Нұржау қазақ орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Рысқалиева Майя Нұржанқызы
а) Есімдік туралы алған теориялық білімдерін
практикада қолдану, ауызша, жазбаша талдау
жұмыстарын жүргізе отырып, білімдерін бекіту;

ә) Оқушының ойлау қабілетін, тіл байлығын жетілдіру,
танымдық қызығушылығын дамыту, шығармашылық
белсенділігін арттыру;

б) Әр түрлі жаттығу жұмыстарын жүргізу арқылы
ұқыптылыққа, сауатты жазуға, ауызша, жазбаша сөйлеуде
қолдана білу арқылы көркем, бейнелі сөз ретінде пайдалануға,
ұшқырлыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: қайталау
Сабақтың әдісі: топтастыру, кешенді талдау
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Көрнекіліктері: интерактивті тақта, мультимедиа
Зат есімдер сияқты Есім сөздердің орнына
көптеледі жұмсалады

Септеледі, Көптеледі,
жіктеледі тәуелденеді

Мағыналық 7 түрі бар Сөйлем мүшесі бола
алады
Есімдік түрлеріне қарай
ажыратыңыз
Мысалдар жіктеу сілтеу сұрау өздік жалпы белгісіз болымсыз
лау дік дық
Барлық
Кейбіреу
Қайда?
Қайсыбір
Мынау
Өзіміздің
Түгел
Әне
Әлдекім
Қалай
Ешқайда
Тегіс
Осынау
Сіздерге
Өздері
Қайрат пен ақыл жол табар
Қашқанға да қуғанға.
Әділет шапқат кімде бар,
Сол жарасар туғанға Бұл сөзім асып айтқан асылық емес,
(Абай “Әсемпаз болма әрнеге”) Ойында оты барлар асылық демес.
Тебем деп тірі болсам надандықты
Серт етіп өз-өзіме еткем егес.
(С. Торайғыров “Шығамын тірі болсам
адам болып”)

Көптегн шыққан бұл хабар.
Көңілің ауып, шырағым,
Бұған болма ынтызар.
(“ Қобыланды батыр” жыры.
Естеміспен кездескенде.)
Сен оны құрметте
Түсіндің бе, қарағым.
Сенің келешегің үшін берді ол,
Азаттық жолында аяғын
(Ә. Сәрсенбаев)
Өзім – тәңірі, табынамын өзіме,
Сөзім – құран, бағынамын сөзіме!
Бұзушы да, түзеуші де өзіммін,
Енді, ескілік, келдің өлер кезіңе!
(М. Жұмабаев)

Анау не жарқыраған,
Аспаннан тартып алам.
Мынау не сарқыраған?
Қалайша сарқылмаған?
(Ә. Табылдиев)
217-жаттығу

Төменде берілген есімдіктерді
қатыстырып, сөйлем құраңыз.
Кім, неге, қайдан, өз, мен, сіздер, мына, анау,
осы, бұл, ешбір, ешқайсысы, әлдеқашан,
ештеңе, кейбір, әрқашан, барлық, бүкіл
Ақыл бізді білімге жетелейді.

Күллі қазақстандықтар
тәуелсіздікті қолдайды.

Бұлардың бәрі көнеден келе
жатқан аңыз.
Септелуі Тәуелденуі Көптелуі
А.с. Ешкім бәрі, Мынау, кім Ол, бұл, өз
І.с.

Б.с.

Т.с.

Ж.с.

Ш.с.
К.с.
«Бұл қай есімдіктер?»

Етікші аспабының бірімен аттас есімдік?

(Біз – жіктеу есімдігі)
Басқаның бәрін өзі сұрайды,
Өзінен ешкім сұрамайды.
(Сұрау
есімдігі)
Біреулері көрсетіп нұсқап тұрады,
Біреулері мәлімсіз есімдердің орнына қолданылады

(Белгісіздік есімдігі)
«Бұл қай есімдіктер?»
Көпшіл және көңілшек,
Ештемені бөліп жармайды.
Көптік ұғым беріп,
Көпшілікті қармайды.
(Жалпылау есімдігі)
Жақтас жалғауға жіктеле қояды,
жақтас емесіне жоламай қояды.
(Мен, сен)
Құрамындағы сөздің көбін көршісінен сұрап
алыпты. Алдына бір буын қосыпты да, есімдіктің
бір түрі боп тұра қалыпты.

(Болымсыздық есімдігі)
Сұрақтары Ия Жоқ

1. Есімдік зат есім, сан есім, сын есімнің орына
жұмсалады ма?
2. Есімдіктер мағынасына қарай 5-ке бөлінеді ме?
3. Осыдан шығыс септікте тұр.
4. Бұл, сол, ол есімдіктері септеле ме?
5. Бұларың есімдігі тәуелдеудің ІІжағында ортақ
түрінде тұр.
6. Сілтеу сын есімнің орнына жұмсалса, анықтауыш
қызметін атқарады.
7. Есім сөздер деп зат есім, сын есім, сан есімдерді
атайды.
8. Дәнеңе , кейбіреу белгісіздік есімдігі ме?
9. Өзімнен, бәріміздің есімдігі септеліп тұр.
10. Әлдеқашан, ә ркім, ешбір күрделі есімдіктер
болып табылады.

Ұқсас жұмыстар

Болымсыздық есімдігі. Белгісіздік есімдігі

Қазақшаныз қалай? сайыс

Болымсыздық есімдігін тап

Психологиялық дайындық туралы

Есімдіктердің түрленуін қайталау

Сілтеу, сұрау есімдіктері

Сөз таптарына саяхат туралы ақпарат

Сілтеу, сұрау есімдігі

Электр сыйымдылық

Морфологиялық стилистика

Пәндер