Физикалық қасиеті

Презентация қосу

20 жыл тәуелсіздік
ырысымыз
Болашаққа бастайды әр ісіміз
Егемен елімізді көркейтетін
Білім шыңына шығу парызымыз
Үй тапсыр- Бағалау
масын
сұрау

Жаңа Үйге
сабақ тапсырма

Сабақты
бекіту
Периодтық
жүйедегі
орны

Физикалық
қасиеті

Табиғаттағы Химиялық
айналымы қасиеті
1 Көміртектің 2 Көміртек металдармен
аллотропиялық түр өзгерісі әрекеттескенде түзіледі:
емес:

алмаз
қате графит
қате дұрыс
карбидтер қате
карбонаттар

дұрыс
көмір қате
карбин қате
оксидтер қате
карбиттер

3 Тотықтырғыш ретінде 4 Көміртекке тән тотығу
көміртек әрекеттеседі: дәрежелері:

Металл
қате
оттегімен қате +2,+4,-4
дұрыс +3,+5,
қате -3
оксидтерімен
күкіртпен
қате сутегімен
дұрыс +4,+6,-2
қате +5,+7,-1
қате
С
Көміртек –”карбениум” деген
латын сөзінен шыққан

Көміртектің аллотропиялық
түр өзгерістері

алмаз

графит
Аллотропия – (грекше allos - өзге
және
troops – бұрылыс, қасиет )
химиялық
Элементтердің бірнеше жай
заттар
түрінде болуы.
Қазақша тұрпаттастық деп
аталады.
Алмаз
Алмаздың түссіз,
мөлдіреген түрін –
бриллиант деп
аталынады.
Ол ең әдемі бағалы
тастар, әшекейлі
заттар әзірленеді.
Графит

Графит -
карандаш өзегін
және электрод
өндіруде
қолданылады.
Көмір
Жану реакциясы
2C+O2 =2CO

С+О2 = CO2
• Білімділік: Көміртек қосылыстарының
табиғатта таралуын, алынуын, физикалық
қасиеттерін, химиялық
қасиеттерін,қосылыстарын және қолданылуын
өткен сабақпен байланыстыра отырып
түсіндіру.
• Дамытушылық: Оқушыларды өз бетімен жұмыс
істеуге, өзін-өзі тексеруге, химиялық теңдеулерді
ұқыпты жазып, теңестіре білуге баулу.
• Тәрбиелік: Тұрмыстық химияда кездесетін
заттармен ұқыпты жұмыс жасауға, сабырлы
болуға тәрбиелеу.
Көміртектің
қосылыстары:
Көміртек (ІІ) оксиді
Көмірқышқыл газы
Көмір қышқылы
Карбонаттар
СО – түссіз, иіссіз, улы газ. Суда нашар ериді,
басқа заттармен реакцияға түспейді. Оны иіс газы
деп те атайды. Отын шала жанғандағы иіс
газымен адам дем алса, уланады. Өйткені иіс газы
организмде гемоглобиннің оттекті
тасымалдауына мүмкіндік бермейді. Мұндай
жағдайда адамды тез таза ауаға шығару керек,
сонда гемоглобин өз қалпына келеді. Ал иіс газы
көмірқышқыл газына айналып тотығады да
тыныс алғанда өкпеден шығады.

2СО О2 2СО2
СО2 -көмірқышқыл газы.
СО2 Са(ОН ) 2 СаСО3 Н 2 О

СО2 СаО СаСО3
СО2 Н 2 О Н 2 СО3

Н 2 СО3 Н 2 О СО2
Зертханада алынуы
Н2СО3

Н2 СО3 <=>Н ++НС О3– гидрокарбонат ионы
НСО 3 - <=> Н ++СО3 2- карбонат ионы
ά =0,17 %
Сілтілермен әрекеттесіп екі қатар
тұздар түзеді:

Н 2СО 3 + 2NаОН=Nа 2 СО 3 +2Н 2О
натрий карбонаты

Н 2СО3 + NаОН=Nа НСО 3+Н 2О
натрий гидрокарбонаты

Nа НСО 3+ NаОН=Nа2 СО3 +Н 2О
Көмір қышқылының тұздары
Қыздырғанда ыдырайды:
СаСО 3 =СаО+СО 2↑
2NаНСО3 =Nа 2СО3 +СО 2 ↑+Н 2О

Гидролизге ұшырайды:
Nа2 СО 3+НОН=NаОН+NаНСО 3

Сапалық реакциясы:
Nа 2СО 3+2НСl=2NaCl+СО 2 ↑+Н 2О
СО 2↑+Са(ОН) 2 = Са СО 3 ↓+Н 2О
ақ тұнба
Есіңде сақта! Иіс газының қауіпті
шамасы-2%, ол қанның
гемоглобинімен мықтап байланысып
алғанда өлім қаупі туады. Аздап
уланудың белгілері:қан ашық қызыл
түсті болады,бас қатты ауырып,
кейде естен танып қалуға да
жеткізеді. Иіс газымен уланған
адамды дереу таза ауаға шығару керек.
С СО СО2 Na 2 CO3 CaCO3 CaCl2
С СО СО2 Na2 CO3 CaCO3 CaCl2
2С+О2=2СО
2СО+О2=2СО2
СО2+Na2O=Na2CO3
Na2CO3+CaCl2=CaCO3+2NaCl

CaCO3+2HCl=CaCl2+H2O+CO2↑
№1. “Жоғалған формулалар”

№2 “Сәйкесін тап”

№3 “Жұмбақ сөз”
Кім шапшаң? (Сәйкестендіру тесті )

Реттік санмен көміртектің, көміртек (ІІ) және (ІV) оксидтерінің
химиялық қасиеттерінің жартылай теңдеулері берілген. Әріппен
реакция нәтижесінде түзілетін заттарды жұптап, сәйкестендіріңіздер.
1.С+О2 → ….. +402 кДж а)СН4
2. 2С+ О2 → ....... ә) СО2
3.C+Cu O → …… б) СаС2
4. С+2 Н2→ в) 2СО
5. 2С+Са → г) Al4C3
6. 3С+4Аl ғ) СО+Сu
7.2CО + О2 →……+577 кДж д) Сu+ CO2
8. СО+Cu O →……+ ж) H2CO3
9. CО2 + Н2 CO →…..+……. з) 2СО2
10. СО2 +2Na OH →……+…… и) Na2CO3 +H2
11. CO+Ca O →…… к) CaCO3+H
12. CO2+Ca(OH)2 →……. л) СaCO3
Жоғалған формулалар:
1. С + → СО2
2. 2СО + → 2СО2
3.С + СuО → + СО
4. СаСО3 + → СаСl2 + Н2О + СО2

5. → СаО + СО2
6. + СО2 → Н2СО 3
7. СО2 + → СаСО3
8. СО2 + → СаСО3 + Н2О
1.О2
2. О2
3. Cu
4. HCl
5. CaCO3
6. H2O
7. CaO
8. Ca(OH)2
Көміртектің СО Н2СО3 СО 2 МgСО3 КНСО3

Тұздары

Қышқылдары

Оксидтері
Жаздың жанға жайлы күндерінің бірінде Алмас шопан
атасының үйіне демалуға келеді. Көмекші немересінің
келгеніне атасы қатты қуанады. Бір күні Алмас қара тас
тауып алады. Онымен сурет салып көреді де қара із
қалдыратынын байқады. Түсте от жағып, сүт пісіріп ішіп,
маужырап ұйқысы келеді. Бала ұйықтап кеткенде
қолындағы тасы сусып, отқа түсіп кетеді. Тас от алып
түтінденеді. Осы кезде жауған өткінші жаңбыр түтінді жерге
сіңіреді. Одан ауыр әкті суға ағады. Жарқырап күнде
шығады. Күн сәулесінің жылуынан әрі жерде әкті су, ұзақ
кепкен ақ тастар шашылып жатады. Оянған Алмас
жаңбырдың қара тасты ақ тасқа қалай айналдырғанын
көріп таң тамаша болады. Ақ тасты алып жерге жазып,
сызып көреді. Оның да өзіндік ізі бар. Қара тас не? Ақ тас
қалай пайда болды?
(С→CO2 →H2CO3→Ca(HCO3)2→CaCO3)
§21Көміртектің қосылыстары
тақырыбын оқу 9 есеп (76 бет)

Ұқсас жұмыстар

Сүректің физикалық қасиеті

Сүректі ағаштардын физикалық қасиеттері

Азот оксидтері

Альдегидтен алынуы

Фторполимерлер жабыспайтын жабыны бар ыдыстарды өндіруде кеңінен қолданылуымен танымал

Металл емес материалдар

Озонның физикалық қасиеттері

Азоттың қосылыстары. Аммиак

Тағамдағы хром

Модель мысалдары

Пәндер