Септік жалғауы

Ақтөбе облысы Байғанин ауданы

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Жубанова Кенжегул Бахитовна

№3 Қарауылкелді орта мектебі

Зат есімнің түрленуі

7-класс

1. Білімділік: зат есімнің түрленуі туралы түсіндіру, оқушы-

лардың ой-өрісін кеңейту, зат есімтақырыбынан алған білімдерін

еске түсіру, зат есім тақырыбы бойынша білімін жетілдіру;

2. Дамытушылық: Жеке тұлғаның ой-қабілетіне әсер ету

арқылы өздігінен жұмысқа баулу, сөйлеу шеберліктерін, тіл

байлықтарын дамыту;

3. Тәрбиелік: оқушыны білімділікке, ойлылыққа жетелеу, пәнге

қызығушылығын арттыру, тапқырлыққа, еңбекқорлыққа,

ана тілін қадірлеуге тәрбиелеу.

Сабақтың мақсаты:

Сабақтың түрі : Білімді пысықтау

Сабақтың әдіс-тәсілдері :

сұрақ - жауап, топпен жұмыс, талдау, жаттығу орындау, ойлау, дәлелдеу.

1. Ой шақыру (топқа бөліну тапсырмасы) 3мин.

2. Топтастыру(берілген тақырыпқа талдау) 5мин.

3. Практикалық жұмыс(сөйлемдерді талдау) 5мин.

4. Шығармашылық тапсырма (ойтолғау) 10мин.

5. Семантикалық картамен жұмыс (дұрысын белгілеу) 5мин.

6. Бой жазу2мин.

7. Сәйкестендіру5мин.

8. Тест тапсырма 3мин.

9. Ой қорыту(сабақтан алған әсерім) 3мин.

10Үйге тапсырма2мин.

11. Бағалау 2мин.

Сабақтың жоспары:

Сабақтың ұраны:

Қазақ тілім - өз тілім дана

тілім.

Абай, Мұқтар сөйлеген дара

тілім.

Қастерлейді ұл-қызың

мәңгі сені

Болашағым, бақытым

қазақ тілім

Зат есімнің

түрленуі

Септік жалғау

Жіктік жалғау

Көптік жалғау

Тәуелдік жалғау

Өркенім өссін десең,

Кекшіл болма-

Шешендік сөздің түрлері

Біз қазақ деген мал баққан елміз . . .

Ағын судың өлгені-

Алты ай қыста қатқаны. .

Тақырып

1-топ Тәуелдік жалғауы

2-топ Септік жалғауы

3-топ Жіктік жалғауы

Тәуелдік

жалғауы

Өзі жалғанған сөзді ілік септіктегі сөбен байланыстырады

Бір немесе бірнеше заттың бір адамға тәуелді екенін білдіріп

Бір заттың екінші затқа тәуелді екенін

Үш жақтың бірінде айтылады

3жақта

Анықтама

Оңаша тәуелдену

Байланысуы

Тақырыпты

топтастыр

Бір немесе бірнеше заттың көп адамға тәуелді екенін білдіріп

Ортақ тәуелдену

Септік жалғауы

Іс-қимылдың бағытын, мекенін,

мезгілін білдіерді

Іс-қимылдың орнын, мекенін,

мезгілін, кімде екенін білдіреді

Атау септік тұлғасы зат есімнің түбір тұлғасымен сәйкес келеді.

тәуелді екенін

Кімнің меншігі екенін, не нәрсеге тән екенін білдіреді

Атау септігі

Жатыс септігі

Барыс септігі

Тақырыпты

топтастыр

Іс-қимылдың амалын, істелу құралын, бірлестікті білдіреді.

Көмектес септігі

Заттың шығу көзін, мекенін, мезгілін

білдіреді

Шығыс септігі

Ілік септігі

Іс-қимылдың объектісін, затты нұсқайды

Табыс септігі

Жіктік жалғауы

Өзен, сай, қағаз, жан-жануарлар атауы

1-жақ

-мын, -мін

-пын, -пін

-бын, -бін

Лексикалық мағынасы тек адамды білдіретін зат есімдер жіктеледі

Адам аттары мен кәсіп аттары жіктеледі

Анықтама

Жекеше

Жіктелмейтін сөздер

Тақырыпты

топтастыр

1-жақ

-мыз, -міз

-пыз, -піз

-быз, -біз

Көпше

2-жақ

-сың, сің

-сыз, -сіз

Жекеше

Жіктелетін сөздер

Ауыспалы мәндегі сөздер жіктеледі

Жіктелетін сөздер

2-жақ

-сыңдар, -сіңдер

-сыздар, -сіздер

Көпше

Жалғауы жоқ

3-жақта

Жекеше

Көпше

1-топқа

2-топқа

3-топқа

Сөйлемдегі асты сызылған сөздерге морфологиялық талдау жаса

Қажетті септік жалғауын қойып, қандай септік екенін анықта

Сөйлемге синтаксистік

талдау жасау

Ата-бабаларымыз ана тілімізді шұрайлы да көрікті қалпында кейінгі ұрпақтарына аманат ете білген.

Нәресте . . . дүниеге келу құрметі . . . арналған салт-дәстүрдің бірі-шілдехана

Қазақ баласын ағаш бесікке бөлейді.

Тапсырманы орында

1-топқа Ана тілім

2-топқа Тәуелсіз Қазақстан

3-топқа Алаш Астанасы

Шығармашылық жұмыс

Семантикалық карта

мысал

Жіктік жалғау

Көптік жалғау

Септік жалғау

Тәуелдік

жалғау

Балам

Кітаптың

Мұғаліммін

Доссыңдар

Ағалар

Терезесі

Ақынға

Семантикалық карта

мысал

Жіктік жалғау

Көптік жалғау

Септік жалғау

Тәуелдік

жалғау

Үлкенсің

Тәлімгер

Қазақты

Әкем

Кілемдер

Астанадан

Еліммен

Семантикалық карта

мысал

Жіктік жалғау

Көптік жалғау

Септік жалғау

Тәуелдік

жалғау

суретің

Қыздар

оқушымын

әкесінде

халықтан

тіліміз

батырсың

Сәйкестендір

Сен

Жердің

Мен

Қаланың

Біздің

Менің

елім

мектебімізге

жүзіне

адамы

қазақпын

ұлансың

Жауабы:

Менің елім

Біздің мектебімізге

Жердің жүзіне

Қаланың адамы

Мен қазақпын

Сен ұлансың

Қазақ тілінде неше жалғау бар?

Жауабы: 4

Көптік жалғауы

жалғанбайтын сөздерді ата

Мұнай, газ, тары, сүт т. б.

Кім кімге ие? Не неге ие?

Қандай жалғауда тұр?

Атау септігі-

барыс септігі

Буын талғамай жалғанатын

қандай септік?

Көмектес септігі

Жіктеу есімдігімен

байланысқа түсетін

қандай жалғау?

Жіктік жалғауы

Ілік септігімен тіркесетін

жалғау

Тәуелдік жалғау

Менің сабақ туралы білетінім

Үйге тапсырма:

Менің елім -Қазақстан

Біз еліміздің гүлденуіне өз үлесімізді қосамыз!

керемет

жақсы

тамаша

қызықты

тартымды

Қатысқандарыңызға рахмет!!!

Сау болыңыздар!!!

Ұқсас жұмыстар

Зат есімнің түрленуі туралы ақпарат

Зат есімнің түрленуі.

Тәуелдік жалғауларын анықтау

Бес септік

Атау септік кім

Қазақтың септік жалғауы сөз тәуелдік жалғау

СӨЗ ТІРКЕСІ

Сөздердің байланысу түрлерін ата

Көптік жалғаулары

Септіктердің жалғаулары аты Сұрақтары Септік жалғаулары

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz