Септік жалғауы

Презентация қосу

Ақтөбе облысы Байғанин ауданы
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Жубанова Кенжегул Бахитовна
Зат есімнің түрленуі
7-класс
Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: зат есімнің түрленуі туралы түсіндіру,оқушы-
лардың ой-өрісін кеңейту,зат есімтақырыбынан алған білімдерін
еске түсіру,зат есім тақырыбы бойынша білімін жетілдіру;
2.Дамытушылық: Жеке тұлғаның ой-қабілетіне әсер ету
арқылы өздігінен жұмысқа баулу,сөйлеу шеберліктерін,тіл
байлықтарын дамыту;
3.Тәрбиелік: оқушыны білімділікке,ойлылыққа жетелеу,пәнге
қызығушылығын арттыру,тапқырлыққа, еңбекқорлыққа,
ана тілін қадірлеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі : Білімді пысықтау

Сабақтың әдіс-тәсілдері :
сұрақ – жауап, топпен жұмыс, талдау, жаттығу
орындау, ойлау, дәлелдеу.
Сабақтың жоспары:
1.Ой шақыру (топқа бөліну тапсырмасы)3мин.
2. Топтастыру(берілген тақырыпқа талдау)5мин.
3.Практикалық жұмыс(сөйлемдерді талдау)5мин.
4.Шығармашылық тапсырма (ойтолғау)10мин.
5.Семантикалық картамен жұмыс (дұрысын белгілеу) 5мин.
6.Бой жазу2мин.
7.Сәйкестендіру5мин.
8. Тест тапсырма 3мин.
9. Ой қорыту(сабақтан алған әсерім)3мин.
10Үйге тапсырма2мин.
11.Бағалау 2мин.
Сабақтың ұраны:
Қазақ тілім - өз тілім дана
тілім.
Абай ,Мұқтар сөйлеген дара
тілім.
Қастерлейді ұл-қызың
мәңгі сені
Болашағым ,бақытым
қазақ тілім
Өркенім өссінжалғау
Тәуелдік десең, Септік жалғау
Ағын судың өлгені-
Кекшіл болма-
Алты ай қыста қатқаны..

Зат есімнің
Тақырып
түрленуі

Көптіксөздің
Шешендік жалғау
түрлері Жіктік жалғау
Біз қазақ деген мал
баққан елміз...
1-топ Тәуелдік жалғауы

2-топ Септік жалғауы

3-топ Жіктік жалғауы
Өзі жалғанған сөзді
Үш жақтың Байланысуы
ілік септіктегі сөбен
3жақта
бірінде айтылады байланыстырады

Тәуелдік
Тақырыпты
жалғауы
топтастыр

Бір заттың Бір немесе бірнеше
екінші затқа
Оңаша
заттың бір адамға
Анықтама
тәуелді екенін тәуелдену
тәуелді екенін білдіріп

Бір немесе бірнеше
Ортақ
заттың көп адамға
тәуелдену
тәуелді екенін білдіріп
Іс-қимылдың
Барыс септігі
бағытын,мекенін,
Кімнің меншігі мезгілін білдіерді
екенін,не нәрсеге Іс-қимылдың
Ілік септігі объектісін,затты
тән екенін білдіреді Табыс септігі
нұсқайды
Тақырыпты Іс-қимылдың
Септік жалғауы
топтастыр орнын,мекенін,
Атау септік тұлғасы Жатыс септігі
мезгілін,кімде
зат есімнің түбір
Атау септігі
тұлғасымен сәйкес
екенін білдіреді
келеді.
тәуелді екенін
Іс-қимылдың Заттың шығу
Көмектес
амалын,істелу Шығыс септігі
көзін,мекенін,мезгілін
құралын,бірлестікті
септігі білдіреді
білдіреді.
Жіктелмейтін
Өзен,сай,қағаз,жан-
жануарлар атауы
Адам аттары мен сөздер
Жіктелетін Ауыспалы мәндегі
кәсіп аттары Жіктелетін
сөздер
жіктеледі сөздер жіктеледі
сөздер

Лексикалық Тақырыпты
Жіктік 1-жақ
мағынасы тек топтастыр
жалғауы -мын,-мін
Анықтама
адамды білдіретін зат -пын,-пін
есімдер жіктеледі -бын,-бін
1-жақ
-мыз,-міз Жекеше
Көпше
-пыз,-піз 2-жақ
-быз,-біз Жекеше
-сың,сің
3-жақта -сыз,-сіз
2-жақ
Көпше
-сыңдар,-сіңдер
Жалғауы жоқ
Жекеше
-сыздар,-сіздер Көпше
Тапсырманы орында
1-топқа 2-топқа 3-топқа

Сөйлемдегі асты Қажетті септік Сөйлемге
сызылған сөздерге жалғауын қойып, синтаксистік
морфологиялық қандай септік екенін талдау жасау
талдау жаса анықта

Ата-бабаларымыз Нәресте... дүниеге Қазақ баласын
ана тілімізді келу құрметі... ағаш бесікке
шұрайлы да көрікті арналған салт-
бөлейді.
қалпында кейінгі дәстүрдің бірі-
ұрпақтарына шілдехана
аманат ете білген.
Шығармашылық жұмыс
1-топқа Ана тілім

2-топқа Тәуелсіз Қазақстан

3-топқа Алаш Астанасы
Семантикалық карта
мысал Жіктік жалғау Көптік жалғау Септік жалғау Тәуелдік
жалғау

Балам

Кітаптың

Мұғаліммін

Доссыңдар

Ағалар

Терезесі

Ақынға
Семантикалық карта
мысал Жіктік жалғау Көптік жалғау Септік жалғау Тәуелдік
жалғау

Үлкенсің

Тәлімгер

Қазақты

Әкем

Кілемдер

Астанадан

Еліммен
Семантикалық карта
мысал Жіктік жалғау Көптік жалғау Септік жалғау Тәуелдік
жалғау

суретің

Қыздар

оқушымын

әкесінде

халықтан

тіліміз

батырсың
Сәйкестендір
Сен елім
Жердің мектебімізге
Мен жүзіне
Қаланың адамы
Біздің қазақпын
Менің ұлансың
Жауабы:
• Менің елім
• Біздің мектебімізге
• Жердің жүзіне
• Қаланың адамы
• Мен қазақпын
• Сен ұлансың
Қазақ тілінде неше жалғау бар?
Жауабы: 4
Көптік жалғауы
жалғанбайтын сөздерді ата
Мұнай,газ,тары,сүт т.б.
Кім кімге ие? Не неге ие?
Қандай жалғауда тұр?
Атау септігі-
барыс септігі
Буын талғамай жалғанатын
қандай септік?
Көмектес септігі
Жіктеу есімдігімен
байланысқа түсетін
қандай жалғау?
Жіктік жалғауы
Ілік септігімен тіркесетін
жалғау
Тәуелдік жалғау
Менің сабақ туралы білетінім
Үйге тапсырма:
Менің елім -Қазақстан

Біз еліміздің гүлденуіне өз
үлесімізді қосамыз!
керемет
жақсы

қызықты
тамаша

тартымды

Ұқсас жұмыстар

Зат есімнің түрленуі туралы ақпарат

Зат есімнің түрленуі.

Тәуелдік жалғауларын анықтау

Бес септік

Атау септік кім

Қазақтың септік жалғауы сөз тәуелдік жалғау

СӨЗ ТІРКЕСІ

Сөздердің байланысу түрлерін ата

Көптік жалғаулары

Септіктердің жалғаулары аты Сұрақтары Септік жалғаулары

Пәндер