Азот оксидтері




Презентация қосу
Қостанай облысы Амангелді
ауданы Ә.Боранбаев
атындағы жалпы білім
беретін орта мектебінің
химия пәнінің мұғалімі
Ахметова Таттигуль
24.11.2014 жыл
Үй тапсырмасын сұрау
“Күкірт” тобына:
1. Күкірт қышқылы туралы не білесіздер?
2.Күкірт қышқылының формуласы
3. Күкірт қышқылының қолданылуы.
«Азот» тобына:
1. Күкірт қышқылының құрылымдық
формуласы
2. Күкірт қышқылының физикалық қасиеті
3.Су мен күкірт қышқылын қалай
араластырады
Азоттың
қосылыстары.
Аммиак.
Мақсаты:
1) Білімділік. Азоттың оттекті қосылыстарына сипаттама беру, б

білім негіздерін қалыптастыру. Аммиак
молекуласының электрондық және кеңістіктік
құрлысымен танысу, соған орай аммиакқа тән
қасиеттерін түсініп білу.
2)Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық қабілетінің
шыңдалуына мүмкіндік беру және оны
дамыту.
3) Тәрбиелік: Оқушыларды бірлікке, жолдастыққа, еңбекті
сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта,
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі: амандасу, түгендеу
Жоспар.
І.Оксидтердің түрлері.
2.Құрылымдық формуласы.
3.Физикалық қасиеттері.
4.Алынуы.
5.Химиялық қасиеттері.
6.Қолданылуы.
7. Аммиак
Азот оксидтері
+1 +2 +3 +4 +5

N2O NO N2O3 NO2 N2O5
азот (І) оксиді азот (ІІ) оксиді азот (ІІІ) оксиді азот (ІV) оксиді азот (V) оксиді

Тұз түзбейтін қышқылдық
Суда
газ түссіз нашар
ериді

NO
физикалық Қиын
-163,7 қасиеттері сығылады
қатаяды

-151,8 Ауада
сығылады тотығады
NO Алынуы:
Tабиғатта найзағай отында мына
реакция жүреді:
NO Азот (ІІ) оксиді
Алыну жолдары:
1. Табиғатта, найзағай ойнағанда
t
N2 + O2 = 2NO↑ – Q
2.Өндірісте кt
4NH3 + 5O2 = 4NO↑ + 6H2O
3. Лабораторияда
3Cu + 8HNO3 = 3Cu(NO3)2 + 2NO↑ + 4H2O
(сұйытылған)
Азот(II)оксидінің химиялық қасиеті:
Тотығуы:
2NO + O2 = 2NO2
N+2 -2e → N+4 2 тотықсыздандырғыш
O20 +4e →2O-2 1 тотықтырғыш
газ қоңыр

буы
өткір NO2
улы
иісті физикалық
қасиеттері
суда
9,3 ериді
кристалдық
21,3
сұйыла
массаға
ды
айналады
NO2 Азот (IV) оксиді
Физикалық қасиеті: қоңыр түсті, өткір иісті,
улы газ, суда ериді
Tқайнау = 21°C,
Тбалқу= -11,2°C.
Алыну жолдары:
1) 2NO + O2 = NO2
2) Cu + 4HNO3 = Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
(конц.) .
Химиялық қасиеттері:
Суда еруі
4NO2 +2H2O + O2 = 4HNO3 + Q
N+4 -1e →N+5 4
O20 +4e →2O -2 1
немесе 2NO2 +H2O = HNO3 + HNO2

азот қыш. азотты қыш.
HNO3 + HCl 1:3 патша арағы деп аталады.
Барлық нәрселерді Аu және pt-ны да ерітеді.
Күшті тотықтырушы қасиетке ие.

Аu + HNO3 +3HCl =AuCl3 +NO +2H2O
“Бұл иісін бір иіскесең өмір бойы ұмытылмастай
есіңде қалатын газ. Құтыны ашсаң болды өткір
иісі бірден бөлменің ішін алып кетеді. Оның
атауы мүсәтірдің ескі атауы “sal ammoniac”
сөзінен шыққан. Оны Амон құдайына
табынатын жерге жақын Ливиядан өндірген.”

NH3
Физикалық қасиеті
NH3
Ауадан жеңіл

Суда жақсы ериді

NH3

H2O
Аммиакты лабораторияда алу жолы

Ca(OH)2 NH3
NH4Cl

2NH4СІ + Са(ОН)2 t→ СаСІ2 + 2NH3↑ + 2Н2О

Аммиакты өнеркәсіпте алу жолы

Жылуалмас
тырғыш салқындатқыш

катализатор

Турбоком
прессор

сепаратор NH3

N 2 + H2

Fe, t, p
N2 + 3H2 ↔ 2NH3 + Q 19
Аммиактың қолданылуы

.

Тыңайтқыш алуда Кондитерлік істе Медицинада

Металдарды
Азот қышқылын алуда Тоңазытқыштарда
дәнекерлеуде

Азот-Бейметалл пойызы
Тест жұмысы.
•Азот атомында қанша s және p электроны бар?
а) 6s және 9p в) 4s және 3p с) 6s және 10p д) 4s және 4p
2. Нитридтердің құрамында азот неше валентті?
а) 1 в) 4 с) 3 д) 5
3. Азоттың ауадағы көлемдік үлесі қанша?
а) 21% в) 78% с) 75,6% д) 77%
4. Азот 8 электрон қосып алатын сызбанұсқа?
а) N-3 → N+5 в) N+2 → N+5 с) N+5 → N+2 д) N+5 → N-3
5. Азот мына жай заттардың қайсысымен әрекеттеседі?
а)Cl2, Au в) Al, C, P с)F2, Ag, Au д) O2, H2, Mg
6. Азот қайсы қосылыстарында +5 және -3 тотығу дәрежесін
көрсетеді?
а) NO2, PH в) NO2, NH3 с) N2O5, NH3 д) N2O5, PH3
7. Азоттың жоғарғы тотығу дәрежесі?
а) +5 в) +3 с) -3 д) 4
Үйге тапсырма

§ 17 Табиғаттағы
азот айналымы.

Ұқсас жұмыстар
Минералды тыңайтқыштар өндірісі
Азот оксидтері және қасиеттері
Атмосфералық ауаның ластануының гигиеналық маңызы
Натрий оксиді
Фосфор оксидтері
Экологиялық жағдай
Көліктегі сутегі
Оксидтердің жіктелуі
Ғаламдық биосферадағы биогеохимиялық заттар айналымы
Ауа райы, қабаттардың әсері
Пәндер