Санның пайызын табу: ұғымдар мен есептеу әдістері

Санның пайызын табу

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік:«пайыз» туралы ұғыммен таныстыру; Пайызды ондық бөлшекпен, жай бөлшекпен жаза білуге үйрету.

Пайызға арналған есептерді шығару арқылы оқушылардың ой-өрісін кеңейтіп, есте сақтау қабілетін шыңдау, оқушылардың білімге қызығушылығын арттыру.

1. Үйге берілген тапсырманы тексеріп, жеке тапсырмаларды оқу.

2. Өтілген тақырыптағы ережелерді негіздеу, өткен түсініктерді тереңдетуге қажетті тірек білімдерді ауызша сұрау.

1. Пайыз дегеніміз не?

2. Берілген санның 1% қалайтабылады?

3. Пайыз бөлшекпен қалай жазылады?

4. Бөлшек пайызбен қалай жазылады?

Мысалы торттың 6/1

бөлігі, оны теңдей 6-ға бөлгендегі бір үлесі. Ал кезкелген шаманың бөлігі оның 1 пайызы деп аталады. Пайыз жай бөлшекпен 1/100 ондық бөлшекпен 0, 01 түрінде жазылады.

Қайсысы үлкен, ауызша есептеу

0, 2 19% < > =

0, 7 71% < > =

2, 33 233% < > =

Мысал №1:

Саяжай учаскесінде 320 қызғалдақ өсіп тұр, оның 15% сары. Қанша сары қызғалдақ бар? Шешуі: 1% қанша қызғалдақ екенін табайық. 320 : 100 = 3, 2. Енді 15% неше қызғалдақ екенін анықтайық. 3, 2 • 15 = 48. Жауабы: саяжайда 48 сары қызғалдақ бар.

Мысал №2:

Бақтағы раушан гүлдердің 20% ақ түсті раушан, ол бар болғаны екі түп қана. Бақта қанша түп раушан гүлі бар? Шешуі: 1% раушан қаншаға тең екенін табамыз. 2 : 20 = 0, 1. Енді, 100% қаншаға тең екенін есептейміз. 0, 1 • 100 = 10. Жауабы:бақта 10 түп раушан гүлі бар .

Мысал№3:

Аэропортта 30 ұшақ бар, оның алтауы Боенг фирмасына тиісті. Боенг ұшақтары эропорттағы барлық ұшақтың қанша пайызын құрайды? Шешуі:

Боенг ұшақтардың қанша бөлігін құрайтынын табайық. 6 : 30 = 0, 2. Енді, ол қанша пайыз екенін анықтайық. 0, 2 • 100 =20

Жауабы: 20% Боенг ұшақтары.

1. 20 % түрінде қай санды жазамыз?

а) 0, 5; в) 0, 4; с) 5; д) 1/5

2. 0, 01 неше пайыз?

а) 100%, в) 10%; с) 1%; д) 0, 1 %

3. 0, 9 неше пайыз?

а) 900%, в) 90%; с) 9%; д) 0, 9 %

4. 50 санының 20 пайызы қанша ?

а) 10, в) 5 с) 0, 2; д) 0, 1

5. 650 санының 20 пайызы қанша ?

а) 110, в) 130 с) 65; д) 650

ІІІ. Біліктілік дағдысын қалыптастыру. Есептер шығару: № 1296-1299.

№1296 Берілгені: бағасы-420теңге 15 % арзандатылды 7 ойыншыққа неше теңге үнемделді? Шешуі: 420*0, 15=63 63*7=441 Жауабы : 441 теңге

№1297

Берілгені: в=6см

а=в+в0, 75

S=?

Шешуі: а=6+6*0, 75=6+4, 5=10, 5

S=6*10, 5=63

Жауабы: 63

№1298

Берілгені: жылдамдық 50 км/сағ, 3 сағ

20% арттырды, 2 сағ

Орташа жылдамдығы?

Шешуі:50+50*0, 2=60

(50*3+60*2) /(3+2) =54км/сағ

№1299

Қоланың-85% мыс, 5кг қоланың

құрамындағы мыс қалайыдан қанша

кг. артық ?

Шешуі: 5*0, 85=4, 25

5-4, 25=0, 75

4, 25-0, 75=3, 5

Жауабы: 3, 5 артық

ІҮ. Тест арқылы өзін-өзі бақылау.

Тестің дұрыс жауаптары:

Ү. Үйге тапсырма:

Оқулықтағы 7. 1, 7. 2 тақырыптарын оқу сұрақтарына жауап беру және № 1300, № 1312,

есептерді орындау беріледі.

ҮІ. Сабақты қорытындылау.

Рефлекция кезеңі.

Бұзылған телефон ойыны.

Бірнеше оқушы құлақтарында әуен тыңдап тұрады. Бір оқушы берілген тексті сыныпқа және ойынға қатысушы 1-ші оқушыға оқып береді, ол келесі оқушыға естіген ақпаратын жеткізу керек, осылай соңғы оқушыға дейін қайталанады. Ақпаратты, білімді тек қана кітаптан оқудан дұрыс алатынымызға көз жеткіземіз.