Шыңғыс хан

Презентация қосу

Сабақтың тақырыбы:

Дайындаған: Жармағанбетова Қ.С

7 сынып
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі:
Монғол мемлекетінің құрылуы, ұлы
қолбасшы Шыңғыстың өмірі және
ұлыстар туралы түсінік беру
Дамытушылық:
Оқушының өз бетінше қорытынды
жасауға, ізденіске дағдыландыру, ойлау
қабілеттілігін дамыту.
Тәрбиелік:
Адамгершілікке, өз отанын, елін сүюге
тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:
Кіріктірілген сабақ
Технологиясы:
ақпараттық, дамыта оқу
Сабақтың барысы:

• Сабағымыздың жоспары.
• Монғол мемлекетінің құрылуы,
Шыңғыстың туған жылы туралы
• Сәйкестендіру тест
• Семантикалық карта
• Сөзжұмбақ
• Сөзтізбек
• Математикалық ойын
• Тест
• Бағалау
• Үйге тапсырма
2.Әкесі кімнің
қолынан
қайтыс болды,
1.Шыңғыстың 3.Әкесі мен
Шыңғыстың неше
туған жылы анасының руы
жасында

7.Шыңғыс хан
4. Шыңғыстың
қай жылы
Темучин
хан болып
аталыу
сайланды

6.Шыңғыс хан
бөліп алған
5.Шыңғыстың
жерлерін
ұлдары
кімдерге бөліп
берді
1.Шыңғыстың туған жылы

Шыңғыс хан 1155 жылы
Молғолияның Кендітау
аймағындағы Онон өзенінің
жағасында, Болдоң деген
жерде Есугей батырдың
отбасында туған.
2.Әкесі кімнің
қолынан
қайтыс болды,
1.Шыңғыстың 3.Әкесі мен
Шыңғыстың неше
туған жылы анасының руы
жасында

7.Шыңғыс хан
4. Шыңғыстың
қай жылы
Темучин
хан болып
аталыу
сайланды

6.Шыңғыс хан
бөліп алған
5.Шыңғыстың
жерлерін
ұлдары
кімдерге бөліп
берді
• 2.Әкесі кімнің қолынан қайтыс
болды, Шыңғыстың неше жасында
• Темучин 9 жасқа толған
кезінде әкесі татарлар
қолынан қаза тапты
2.Әкесі кімнің
қолынан
қайтыс болды,
1.Шыңғыстың 3.Әкесі мен
Шыңғыстың неше
туған жылы анасының руы
жасында

7.Шыңғыс хан
4. Шыңғыстың
қай жылы
Темучин
хан болып
аталуы
сайланды

6.Шыңғыс хан
бөліп алған
5.Шыңғыстың
жерлерін
ұлдары
кімдерге бөліп
берді
• 3.Әкесі мен анасының руы
• Темучиннің әкесі қият
руынан, анасы олқұн
руынан шыққан.
2.Әкесі кімнің
қолынан
қайтыс болды,
1.Шыңғыстың 3.Әкесі мен
Шыңғыстың неше
туған жылы анасының руы
жасында

7.Шыңғыс хан
4. Шыңғыстың
қай жылы
Темучин
хан болып
аталуы
сайланды

6.Шыңғыс хан
бөліп алған
5.Шыңғыстың
жерлерін
ұлдары
кімдерге бөліп
берді
• 4. Шыңғыстың Темучин аталыуы
• Шыңғысханның Темучин
аталуы Есугей 1155 жылы татар
тайпасына шабуыл жасап,
Темучин атты батырын қолға
түсіреді. Сол жылы диниеге
келген баласын Темучин деп
атайды.
2.Әкесі кімнің
қолынан
қайтыс болды,
1.Шыңғыстың 3.Әкесі мен
Шыңғыстың неше
туған жылы анасының руы
жасында

7.Шыңғыс хан
4. Шыңғыстың
қай жылы
Темучин
хан болып
аталуы
сайланды

6.Шыңғыс хан
бөліп алған
5.Шыңғыстың
жерлерін
ұлдары
кімдерге бөліп
берді
• 5.Шыңғыстың ұлдары
• Шыңғыстың Жошы,
Шағатай, Үгедей, Төле
деген төрт ұлы бар.
2.Әкесі кімнің
қолынан
қайтыс болды,
1.Шыңғыстың 3.Әкесі мен
Шыңғыстың неше
туған жылы анасының руы
жасында

7.Шыңғыс хан
4. Шыңғыстың
қай жылы
Темучин
хан болып
аталуы
сайланды

6.Шыңғыс хан
бөліп алған
5.Шыңғыстың
жерлерін
ұлдары
кімдерге бөліп
берді
• 6.Шыңғыс хан бөліп алған
жерлерін кімдерге бөліп берді
• Шыңғысхан басып алған
жерлерін ұлыстарға яғни
ұлдарына бөліп берді.
2.Әкесі кімнің
қолынан
қайтыс болды,
1.Шыңғыстың 3.Әкесі мен
Шыңғыстың неше
туған жылы анасының руы
жасында

7.Шыңғыс хан
4. Шыңғыстың
қай жылы
Темучин
хан болып
аталуы
сайланды

6.Шыңғыс хан
бөліп алған
5.Шыңғыстың
жерлерін
ұлдары
кімдерге бөліп
берді
• 7.Шыңғыс хан қай жылы хан болып
сайланды
• 1206 жылғы барлық монғол
тайпалының бас қосқан ұлы
құрылтайында Монғол
империясы құрылып, оның ұлы
хан болып Шыңғысхан
сайланады.
. Сәйкестендіру тест

1Құрылтай Бөліп берген жер

2. Ұлыс Сыйға берілген жер

3. Алтын орданы құрушы Яса "Жасақ"

4. Сойырғавл, иықта Салық түрі

5. Қүұшыр Батый хан
1. Мемлекеттің басты заңы «Жасақ» (Яса) деп аталады.
«Жасақ» бойынша өкімет билігінің жоғарғы органы
құрылтай болды. Ол жылына бір рет, жаз айында шақырылдады.
Онда басты мәселе-алдағы болатын
соғыстың жоспары талқыланады.

2. Шыңғысхан жаулап алған жерлерін өзінің төрт
баласына бөліп берді.
Қазақсатан жері оның үш баласының қол астына қарады.
Бөліп берген жерлер ұлыс деп аталды.
Жошы ұлысы, Шағатай ұлысы, Үгедей ұлысы.
Ал кіші баласы Төле Монғол жерінде билеген.
3. Батый хан- Алтын орданы құрушы монғол ханы
1227-1255 жылдары Алтын орданы билеген.
4. Жер иеленудің «иқта», «сойырғол» деп аталатын
түрлерінде сый-жерлер әскери немесе мемлекеттік басқару
сінде ханға адал қызмет істегендерге берілген.
5. Құшыр-мал өсірушілерден жиналған негізгі салық.
3. Семантикалық карта.
Дұрыс жауапқа “+” таңбасын қою.

Жылдар 1207- 1207- 1211- 1217ж
оқиғалар 1208 ж 1209 ж 1215 ж
Жошы-Енисей +
қырғыздары,
Сібір халқы
Шыңғысхан-
Таңғұл, Тұрфан,
+
Ұйғыр

Қытай жері, соғыс +
техникасы

Жебе Ноян- Жетісу- +
Күшілік хан
• 1. 1207-1208 жылдары үлкен баласы Жошы
Енисей қырғыздары мен Сібір халықтарын
басып алды.
• 2. 1207-1209 жылдары Шыңғысхан
таңғұттардың мемлкетін, одан кейін Тұрфан
кінәздіктерін өзіне қаратып, ұйғырларды
бағындырады.
• 3. 1211-1215 жылдар арасында Қытай жерін
басып алып, олардың тас атып дуал
құлататын, от лақтырып өрт шығаратын
соғыс техникаларын қолға түсіреді.
• 4. Шыңғысхан 1217 жылы Күшіліктің
Жетісудағы иеліктерін басып алуға Жебе
ноянды аттандырады.Жебе ноян бастаған
монғолдар діни қысым жасамау ұранынын
басшылыққа алды.
4. Сөзжұмбақ

Т и м у ч и н
Ж о ш ы
О н о н
А р ғ ы н
1. Монғол ханның о т ы р а р
шын есімі
2. Шыңғысханның А л т ы н о р д а
шын баласы
3. Монғолиядағы
өзен
4. Тайпа
5. 6-ай берілмеген
қала
6. Батый құрған
мемлекет
1.Сөзтізбек. Ойлан тап
Мына сөзтізбекті әдебиет пәнінің мұғалімі
мағынаны ашады.
А Л Ұ Қ А С
С Ғ А Д М А
Ы Ы М А Ы Л
Н Б А Л Л Ұ
Қ А С Ұ О Қ
Ұ Й Ы Қ Қ М
Р Р Н М М Е
А А Ғ Ы І Н
Ғ А н Е Л Е
Қ Ұ Л А Ш Д

Құлаш денем құласа құласын, құраған елім,
қолымдағы байрағым құламасын».
• Математикалық ойын:
• Темучин қай жылы туып,
• қай жылы қайтыс болды ?
• (((22+96)*2)/2)+131)*5= 1155
• (((102+102)*2)+9)*3=1227
• 1. Қай жылы Монғол 4. Отырарды қоршауға Шыңғыс
империясы құрылды? ханның қай балалары аттанады.
• А) 1202 ж А) Төле мен Үгедей
• Б) 1207 ж Б) Шағатай мен Үгедей
• С) 1206 ж С) Жошы мен Төле
Д) Жошы мен Үгедей
• Д) 1209 ж
5. Монғол шапқыншылығына
• 2. Монғол империясы неше дейінгі кезде Жетісу
әкімшілік бөлікке бөлінді?
аймағында шамамен қанша елді
• А) 59 мекен болған?
• Б) 80 А) 20 жуық
• С) 95 Б) 200 жуық
• Д) 102 С) 300 жуық
• 3. «Жасақ» бойынша өкімет Д) 400 жуық
билігінің органы 6. анақ қаласы неше ай
• А) «Жеті жарғы» берілмей тұрды?
• Б) «Жасақ» А) 1 ай
• Б) 2 ай
С) «Жарғы»
С) 3 ай
• Д) «жарлық» Д) 40 ай
С
В
Дұрыс жауаптар:

1. С. 2. С 3. Б. 4: Б. 5. Б.
6. С

В
А
Сабақты бағалау
№ Оқушылардың Білемін Білгім Не білдім
аты-жөні келеді
• Үйге тапсырма:
• Шыңғысханға мінездеме
жазу
• . Материал жинау

Ұқсас жұмыстар

Жошы хан Берке хан Жәнібек хан

Әбілғазы Баһадүр Түрік шежіресі

Отырар қаласы

Ұлыс хандары

Шыңғысханның Ұлы «Жасақ»қоғамның заңдар жинағы мен тәрбиесінің негізімен танысу

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ МАЙҚЫ БИДІҢ ШЕШЕНДІК ӨНЕРДЕГІ АЛАТЫН ОРНЫ

Шыңғысхан империясының тарих сахнасына шығуы

Жошы хан

Қазақстан Моңғол шапқыншылығы дәуірінде

Батудың орыс жеріне жорығы

Пәндер