Көмірсутектердің галогентуындыларының қасиеттері




Презентация қосу
Сенесің бе, сенбейсің бе? Органикалық
химияның негізін қалаған Менделеев екен

иә жоқ

Ойынды жалғастыру
Сенесің бе, сенбейсің бе? Органикалық химия
-көмірсутектер мен олардың туындыларының химиясы

иә жоқ

Ойынды жалғастыру
Сенсің бе , сенбейсің бе? Органикалық заттардың изомерлері болмайды

Жоқ иә

Ойынды
жалғастыру
Сенсің бе, сенбейсің бе, көмірсутектерден құрамында тек
қана екі элемент: көміртек пен сутек атомдары кіретін
органикалық қосылыстарды айтамыз

Жоқ Ия

Ойынды жалғастыру
Сенесің бе, сенбейсің бе, Алкандар
табиғатта көп таралған көмірсутектер

Жоқ Ия

Ойынды жалғастыру
Сенесің бе, сенбейсің бе? Алкиндер
құрамында екі қос байланысы бар
қосылыстар

Ия Жоқ

Ойынды жалғастыру
Сенесің бе, сенбейсің бе? Гологеналкандар органикалық
синтезде кең қолданылады

Ия
Жоқ

Ойынды жалғастыру
сенесің бе, сенбейсің бе? Көмірсутектізбегі галоген жақын
орналасқан жағынан бастап нөмірленеді.

Ия

Жоқ

Ойынды жалғастыру
Сенесің бе, сенбейсің бе?галогеналкилдердің аты
көмірсутек радикалы мен гологеннен тұрады

Ия

Жоқ

Ойынды жалғастыру
Сенесің бе, сенбейсің бе? Көмірсутектердің
галогентуындылары табиғатта кездеседі

Ия

Жоқ

Ойынды жалғастыру
Хлорэтан C2H5CL

Бромэтан C2H5Br

Иодэтан C2H5 І

Фторэтан C2H5F
1 2 3

2- хлорпропан CH3 – CH - CH3
CL
1 2 3
1-хлорпропан CH2 – CH2 - CH3
CL
CL
Хлорбензол 0
1 2 3
2-бром 1-метилпропан CH2 – CH - CH3
CH Br
Рекацияны аяқта:

1) CH4 + CL2 CH3CL+ HCL
метан хлор хлорметан хлорсутек

2) H2C= CH2 + HCL C2H5CL
хлорэтан
этилен хлорсутек

3) C2Н5ОН+ HCL C2H5CL + Н2О
хлорэтан су
этил спирті хлорсутек
FeCL3,tº
4) C6Н6+ CL2 C6H5CL + НCL
хлорбензол хлорсутек
бензол хлор
Түзу ме, қиғаш па?

CH3 J C6H6 CH2═CH2

CH4 CCL4 CH≡CH

C6H5-C3H7 C6H5-CH3 C2H5Br
24.11.2011 ж

§6.2. Көмірсутектердің
галогентуындыларының
қасиеттері.
Физикалық қасиеттері:

Галогеналкалдардың
Алкил радикалы мен
бастапқы
галогеннің массасы өскенде,
галогеналкилдердің қайнау
мүшесі газ тектес,
температураларыда артады. ортаңғылары
сұйық заттар.

Өздеріне тән Суда нашар ериді,
тәтті иістері болады органикалық
еріткіште жақсы ериді
Химиялық қасиеттері

Галогеналкилдер

І орынбасу ІІ айырылу
І реакциясы
орынбасу ІІреакциясы
айырылу
реакциясы реакциясы

ІІІ тотығу
рекациясы
ІІІ тотығу
рекациясы
Орынбасу реакциясы
Галогенакилдердің сілтімен әрекеттесуі

C2 H5CL +NaOH C2H5OH +NaCL
Хлор натрий гидроксиді этанол натрий хлориді
Айырылу (ыдырау) реакциясы :

А) Егер гологеналкилдің құрамында галогеннің бір атомы болса, алкен түзіледі
H3C-CH2 CL+NaOH спирт H2C = CH2+NaCL+H2O
хлорэтан этилен

ә) Егер сілтінің спирттегі ертіндісімен диагологентуындылар әрекеттесе, ацетилин қатарындағы
көмірсутектер түзіледі:

спирт
CHCL2 – CH3+2KOH HC≡CH+2KCL+2H2О
1,1 дихлорэтан
Вюрц реакциясы:

t

2CH3CL+2 Na C2H6+2NaCL
Хлорметан этан
Галогеналкандар металдармен әрекеттесіп,
циклоалкандар түзеді:

1 2 3 4

CH2-CH2-CH2-CH2 +Zn t H2C- CH2 + ZnCL2

CL CL H2C- CH2
1,4 дихлорбутан мырыш циклобутан мырыш хлориді
Көмірсутектердің галогентуындылары

CH2CL2 CH3CL
CHCL3
дихлорметан хлорметан
трихлорметан

CH2=СCL- СН=СН2 CH2=СНCL
CCL4 Хлорпрен винилхлорид
тетрахлорметан (2-хлорбутадиен-1,3)

CF2=СF2
C2H4CL2 C2H5CL
тетрафторэтилен
дихлорэтан хлорэтан
Көмірсутектердің
гологентуындыларының қолданылуы

Пестицидтер- өсімдіктер мен жануарлар
зиянкестерімен күресуге қолданылатын заттар

Инсектицидтер-
өсімдіктерді Фунгицидтер –
зинянкес саңырауқұлақ
жәндіктерден ауруларымен
қорғайтын заттар күресетін заттар

Гербицидтер –
арамшөптерденкүр
сете қолданылатын
заттар
“Артықпын мен”
А) CH4, C4H10, CH3I, C2H6

Ә) C2H4, C3H7Br, C5H10,C7H14

В) C2H2,C3H4, C2H2CL2 , C4H6
Есептер

7. Массасы 101 г хлорметан алу үшін метанның қандай массасы мен көлемі
қажет болатындығын есептеңдер.
8.Тоңазытқыш қондырғыларда салқындатқыш ретінде сұйық күйге оңай
айналатын газ тәрізді зат – фреон-12 (дифтордихлорметан) жиі қолданылады.
Осы заттың ауамен және көмірқышқыл газымен салыстырғандағы тығыздығын
табыңдар.
(4,2; 2,75.)
9. Төртхлорлы көміртек буының тығыздығы, ауаның тығыздығынан неше есе ауыр
екенін есептеп табыңдар. Бұл заттың өрт сөндіру үшін қолданылатынын қалай
түсіндіресіңдер?
(5,3)
11. Құрамындағы көміртектің массалық үлесі-51,89%, сутектің массалық үлесі
-9,73%, хлордың массалық үлесі -38,38% болатын, сутек бойынша буының
тығыздығы 46-ға тең қосылыстың формуласын есептеп шығарыңдар.
(C4H9 CI)
Мына заттардың шар өзекті модельдерін
жасаңдар

а) хлороформаның;
ә) дихлорэтанның;
б) дифтордихлорметанның;
Үйге тапсырма

§6.2. Көмірсутектердің
галогентуындыларының
қасиеттері.

1. Тапсырма №10 есеп: Монохлорметан, дихлорметан, трихлорметан және
тертахлорметандардың құрамындағы көміртектің массалық үлестерін
табыңдар. Салыстырмалы молекулалық массалары мен көміртектің
массалық үлестерінің арасындағы байланысты бейнелейтін график
сызыңдар.
2. Тапсырма. Көмірсутектердің галогентуындыларының пайдасы мен зиянын
зерттеу.

Ұқсас жұмыстар
ҚАНЫҚПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕРДІҢ ГАЛОГЕНТУЫНДЫЛАРЫ
АМИНДЕР. Аминдердің химиялық қасиеттері
Диен көміртегі
ФЕНОЛДАР
Құрамында көміртек атомы көп аминдер - иіссіз, қатты заттар
Бензолдың химиялық қасиеттері
Бензол молекуласының құрылысы
Қаныққан көмірсутектер
Фолий қышқылы
Этил спирті Винил спирті Бензил спирті
Пәндер