Жасушаның бөлінуі

Уалшерова Арайлым Нышанбекқызы

ОҚО, ТҮРКІСТАН ҚАЛАСЫ

ТҮРКІСТАН МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

биология пәнінің мұғалімі

КӨБЕЮ. МЕЙОЗ

Сабақтың мақсаты:

Студенттердің тарау бойынша алған білімдерін пысықтап, есте сақтау қабілетін арттыру.

Деңгейлік тапсырмаларды таңдап, жауап беруге үйрену, білімдерін жүйелі тиянақтау үшін тест тапсырмаларын орындауға қалыптастыру

Ойлау қабілеттерін дамыту, өз бетімен жұмыс жасауда сарамандық жұмыстың маңызды екенін түсіндіріп үйрету, икемділік қалыптастыру

Сабақтың түрі: Аралас сабақ. Білімді тиянақтау.

Сабақтың әдісі: деңгейлік тапсырма,

сұрақ-жауап.

Көрнекілігі: интерактивтік тақта

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

а) оқушылармен селемдесу.

ә) түгендеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. . Оқушыларды бағалау

ІV . Жаңа сабақты меңгерту

ІV. Сабақты қорытындылау.

V. Үйге тапсырма беру

Жасуша тірі ағзалардың тіршілік қасиетін сақтайтын құрылымдық ең кіші бөлшегі. Жасушалар санының көбебі жасушаның бөлінуінен басталады. Жасуша бөлінуінің үш жолы бар:

Митоз немесе күрделі бөліну (сана немесе дене жасушалары)

Амитозды немесе тікелей бөліну (қарапайымдылардың)

Мейоз- күрделі (жыныс жасушаларыныі) бөліну.

Жасушаның бөлінуі (Митоз) организмдердің көбею жолдары, жыныс жасушасының бөлінуі. Мейоз, ұрықтану, Онтогенез - организмнің жеке дамуы.

Организмдердің көбею жолдары:

Жыныссыз және жыныстық болып екіге бөлінеді Жыныссыз көбеюдің екі түрі бар нағыз жыныссыз көбею және вегативті (өсімді) көбею. Жыныстық көбеюдің жыныссыз көбеюден негізгі айырмашылығы-көбеюге екі организм қатысады

Мейоз процесі үздіксіз жүретін жүйелі екі кезеңнен тұрады

Бірінші кезең ÷ редукциялы

Екінші кезең ÷ эквационды бөліну деп аталады.

Мейоздың бірінші бөлінуінде хромосомалардың саны екі есе азаяды

(редукция екі есе азаю) эквационды бөліну- жыныс жасушаларының пайда болуымен аяқталады

Жыныс жасушаларының дамуы

Овогенез

(Жұмыртқа жасушаларының дамуы. )

Сперматогенез (Аталық жыныс жасушаларының пайда болуы. )

○ + = Зигота.

Аналық гамета Аталық гамета

Жасушаның бөлінуі

Амитоз(Тікелей бөліну)

Митоз(дене жасуша

ларының бөлінуі)

Мейоз(жыныс жасуша

ларының бөлінуі)

Митоз немесе дене жасушаларының бөлінуі 3 кезеңнен тұрады

Интерфаза дайындық кезеңі

Кариокинез ядроның бөлінуі

Жасушалардың көбею типтері

жыныссыз

жынысты

Гаметалар түзілмейді:

Өсімді

2. Спора түзу

3. Үзбелену

4. Бүршіктену

5. Митоз

6. Ядросыз бөліну

Гаметалар түзіледі:

ұрықтану:

қос

өздігінен ұрықтану

Айқас

2. партеногенез

ҰРЫҚ ДАМУЫНЫҢ АЛҒАШҚЫ САТЫЛАРЫ

Ұрықтану өте салысымен зигота дамуының алғашқы сатысы болады.

Бластула - жасушалары ерекшеленіп үлгермеген көпжасушалы ұрық

бластомер

Гаструла- ұрық дамуының екінші сатысы

Бластула

Гаструла

нейрула

Жасуша - тірі ағзалардың элементарлық құрылымдық, функционалдық бірлігі

Қартаю мәселелерін зерттейтін ғылым герантология деп аталады

Жасушаның бағдарламаланған тіршілігін жоюы апоптоз деп аталады

Жасуша тіршілігінде плазмалемма ас қорыту жүйесін атқарады.

Апоптоздың ең негізгі ферменті - нуклеотидтер деп аталады

Интерфазада митоз процесіне қажетті заттар синтезделеді, бұл кезеңді тасымалдаушы кезең деп атайды.

Пролиферация - ұлпалардың, мүшелердің жарақаттанған орнының жабылып жазылуы.

митоз - дене жасушаларының бөлінуі

мейоз - қарапайымдылардың бөлінуі

интерфаза 3 кезеңнен тұрады

апоптоз - жасушаның бағдарламаланған тіршілігін жоюы

Қай тұжырым дұрыс? “ия” немесе “жоқ” белгісін белгілеңіз

1. Көбею немесе репродукция дегеніміз- бұл:

А. жасушаның негізгі қасиеттерінің бірі

В. тұқым қуалау мәліметін сақтау

С. әр бір дараның өзіне ұқсас ұрпақ қалдыруы

Д. белгілердің жойылуы

Е. өмір үшін күрес

1. Жыныстық көбею- бұл:

А. Жасанды ұрықтандырылған жасушадан дамуы

В. Ағзаның ұрықтанбаған жасушасынан дамуы

С. Аналық ағзаның сомалық жасушаларынан жаңа

даралардың жетілуі

Д. Сперматозоид пен жұмыртқа жасушалары ядроларының өзара қосылуы

Е. Ұрықтанған аталық жасушадан жаңа ағзаның дамуы

2. Жер бетіндегі өмір мынаның арқасында тоқтамайды:

А. Тұқымқуалаушылық С. зат алмасу

В. Өзгергішті Д. Көбею. Е. өсу

2. Митоз мынанша фазадан тұрады:

А. 2 В. 3 С. 5

Д. 4 Е. 6

3. Бір өсімдіктің бүршігі бар бөлігін алып,

екінші өсімдік денесіне ұластыру- . . . . . . . аталады:

А. телу В. Бүршіктену С. Өсу Д. бөліну

Е. көбею

3. Хромосомаларды анық байқауға болатын фаза:

А. Профаза В. метофаза

С. Анафаза Д. Интерфаза Е. телофаза

4. Бір жасушалылардың жынысты көбеюінің түрі:

А. митоз, вегетативті В. митоз, мейоз

С. конъюгация, копуляция Д. шизогония, вегетативті

Е. копуляция, митоз

4. Жасушаның бағдарламаланған тіршілігін жоюы аталады:

А. апоптоз В. Эндомитоз С. мейоз Д. митоз Е. некроз

5. Жыныссыз көбею- бұл:

А. Ағзаның ұрықтанбаған жасушасынан дамуы

В. Аналық ағзаның сомалық жасушаларынан жаңа даралардың жетілуі

С. Жасанды ұрықтандырылған жасушадан дамуы

Д. Ұрықтанған аталық жасушадан жаңа ағзаның

дамуы

Е. Сперматозоид пен жұмыртқа жасушалары ядроларының өзара қосылуы

Ұқсас жұмыстар

Митоз ядро бөлінуі цитоплазма бөлінуі

Клетка циклындығы ДНҚ репликациясының орны мен құбылыстары

Жасушаның тіршілік циклі

Клетка циклындағы ДНҚ репликациясының орны мен құбылыстары

Телофаза митоздың ақырғы сатысы

Үйге тапсырма

ЖАСУША ЯДРОСЫ

Клетка ең ұсақ тірі система, оның құрылысы және атқаратын қызметі

Жасуша орталығы

митоз

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz