Аяқ бұлшықеттері



Көңілді жұмбақ
Қос шауып келі бар,
Екі алып келі бар,
Қос жол көргіші бар,
Екі үн сезгіші бар,
Жалғыз мол асары бар,
Кеуде қағары бар
Ауа соғары бар,
Қорек қорабы бар
Тағы, тағы. . . . .
Тоқсан жол торабы бар,
Шешеді бұл жұмбақты
Талпынған талабы бар
Бұл кім? . . . . . . . . . . . .
А - ақылы
Д - дамыған
А - адамгершілікті
М - меңгерген
тіршілік иесі

1
2
3
4
5

Қақпақтай екен деп те сипаттайды,
Ауа райын кейде ол да болжайды.
Пішіні үшбұрышты, өзі жалпақ
Жауабын кім бар екен мұның таппақ?

Қазақша күресте бар бір әдісі,
Халқымның қадірлі ол мүше асы.
Атқа отыруда да кездеседі, есімі
Аташы осы сүйекті . . .

Бірінің үстінде бірі тұрады,
Дәл ортасы жұлынның ол тұрағы.
Төрт жерден иілім жасайды,
Айтшы мұның жауабын
Кім біледі?

Дәнекер ұлпадан тұратын орманы бар,
Қозғалмайтын сүйектен жасалған қорғаны бар.
Ақыл-ойыңның қорғаны
Бұл қай сүйек болғаны?

Тірек-қимыл жүйесі
Бас қаңқасы
Тұлға қаңқасы
Аяқ-қол қаңқасы
Иық белдеу,
Жамбас белдеуі.
Ми сауыты,
Бет сүйегі
Омыртқа, Қабырға,
Төс.
О Р Т О П Е Д И Я

Миға шабуыл
1. " Ұлпа " дегеніміз не?
2. Бұлшықет ұлпасы не түзейді?
3. Бұлшықет ұлпасын нешеге бөлінеді?
4. Тірек - қимыл жүйесінің енжар
бөлігі қалай аталады?

Бұлшық еттер, Бұлшықет типтері,
олардың құрылысы мен маңызы
07. 12. 2012ж

Жаңа сабақ жоспары:
1. Бұлшықеттердің маңызы
2. Бұлшықеттердің құрылысы
3. Негізгі топтары
4. Бас, дене, аяқ-қол бұлшықеттері

Бұлшықет
маңызы
Қаңқаны қозғалысқа
келтіреді
Ішкі мүшелерді бірқалыпты
ұстайды
Денені тік бағытта ұстайды
Денені әртүрлі қалыпқа келтіреді
Тірек - қимыл жүйесінің белсенді бөлігі

Түсіндірме
Қаңқа бұлшықеттері - тірек-қимыл жүйесінің пәрменді бөлігі.
Әртүрлі қимылдарды орындау 600 бұлшықеттің үйлесімді жұмысы
- жүйке жүйесіне байланысты.
Бұлшықет - Миофибрилл талшықтарынан,
Миозин және Актин нәруыздарынан тұрады.
Адам бұлшықеті 23- 25 жасқа дейін өседі,
ал жуандауы 30-35 жаста аяқталады.
Бұлшықеттер пішініне, денеде орналасуына, талшықтардың
бағытына, атқаратын қызметіне, буынға бекінуіне
қарай топтастырылады.
Сіңірлер арқылы бұлшықеттер сүйектерге бекінеді


Бұлшық ет түрлері
Бірыңғай салалы бұлшық еттер
Еркіне бағынбайды
Ішкі мүшелер, қан тамырлар қабырғасын құрайды
Көлденең жолақты
бұлшық еттер
Еркімізге бағынады
Қаңқа
бұлшық еттері
600 ден аса түрі бар
Көлденең жолақты бұлшық еттер
Еркіне бағынбайды
Миокард
жүрек бұлшық еті

1.
Бас пен мойын
бұлшық еттері
2.
Дене (тұлға)
бұлшықеттері
3.
Қол - аяқ
бұлшықеттері
Бұлшықеттердің
негізгі топтары

Бас бұлшық еттері
Мимикалық (ымдау)
бұлшық еттер
Шайнау
бұлшық еттер
Бас пен мойынның бұлшықеттері.
Төменгі жақ сүйекке бекінеді.
Тамақты шайнауға, сөйлеуге
қатысады.
Бір шеті сүйектерге, екінші шеті терінің астыңғы жағына бекінеді. Ыммен қуануды, ренжуді, ашуды білдіреді

Мойын бұлшық еттері
Басты тепе - теңдікте ұстайды
Жұтуға
қатысады
Басты қозғалысқа келтіреді

Тұлға бұлшықеттері - орналсқан орнына қарай
1. Арқа бұлшықеттері
Трапеция, ромб пішінді бұлшықеттер.
Қызметі: жауырынды, басты, мойынды, қолды, қабырғаны тыныс алған кезде қозғалысқа келтіру, денені тік ұстау.
2. Көкірек бұлшықеттері
1. Көкіректің үлкен б/еті
кеуде қуысының алдыңғы жағын жауып тұрады.
2. Сыртқы және ішкі қабырғааралық б/еттер-
Қабырғаларды көтеріп, түсіру арқылы кеуде қуысының көлемін өзгертіп тұрады.
3. Көкет немесе диафрагма
Кеуде және құрсақ қуысын бөліп тұратын күмбез тәрізді б/ет
3. Құрсақ бұлшықеттері
алдыңғы тіс тәрізді, сырқы және ішкі қиғашғ тік б/еттер жатады

4. Қолдың
бұлшықеттері
1. Қол бұлшықеттері:
1. Иық белдеу б/еттері -
иық пен жауырынды
қозғалтады
2. Қол бұлшықеттері:
Екібасты(Бицепс) -
қолды шынтақ буынында бүгеді;
Үшбасты(Трицепс) - қолды жазады.
5. Аяқ
бұлшықеттері
1. Аяқ бұлшықеттері:
Жамбас белдеу б/еттері -
Бөксенің үлкен, ортаңғы, кіші
бұлшықеттері жатады
2. Аяқ бұлшықеттері:
Санның төртбасты б/еттері -жамбас буынында аяқты бүгеді, ал тізе буынын жазады
Балтырдың үшбасты б/еттері - тізе буынын бүгу, жүгіру, жүру аяқ басын қимылдату қызметін
атқарады.

Бекіту
Суретке қарап қайсысы бірыңғай салалы,
қайсысы көлденең жолақты,
қайсысы жүрек бұлшықеттері сипатта
Суреттермен жұмыс

ТЕСТ тапсырмасы
Бұлшықетке тән қасиет
А) жиырылғыштық б) өткізгіштік в) мықтылық
2. Бір шеті сүйектерге, екінші шеті терінің астыңғы жағына бекінеді
А) ымдау б) шайнау в) арқа
3. Кеуде мен құрсақ қуысын бөліп тұратын күмбез тәрізді бұлшықет
А) арқа б) мойын в) көкет (диафрагма)
4. Арқа бұлшықеттері
А) трапеция, ромб тәрізді б) диафрагма в) Бицепс
5. Адамның еркіне бағынады:
А) жүрек б/еті б) қаңқа б/еті в) бірыңғай салалы б/ет

Бағалау
Үйге тапсырма №27 оқу
№3 кесте
Қосымша:
Мақал-мәтел, Сөзжұмбақ, тест құрастыру
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz