Ұрпақтан ұрпаққа беріліп отыратын талант

Презентация қосу

Зерттеу тақырыбы: “ Ұрпаққа даритын қасиеттерді практикалық-
психологиялық тұрғыда зерттеу ”
Зерттеу мәселесі: Адамдардың барлығын бір түрге, бір туысқа, бір отрядқа жатқызсақ
та, оларды сондай дәрежеде бірдей деп айта алмаймыз, яғни керісінше ішкі белгілері бойынша
айырмашылығы ұшаң теңіз. Менің айтпағым, жер жүзінде бірдей ойлайтын және бірдей қасиетке
ие бір топ адам түгел екі-ақ адам таба алмаймыз. Бұл теориялық проблеманың негізі адамның
психологиясының әркелкі болуымен шектеліп тұр. Бірақ біз бұл мәселенің түйінін жан-жақты
қарастырып талдауымыз қажет. Негізгі мәселе — “ Кей адамдар неліктен соншалықты дарынды,
талантты болып келеді? ” - деген сауалда. Яғни олардың сондай ерекше құбылыс танытуына
қандай фактор негіз болды? Міне, осы бір негізгі сауалды қорғауға ала отырып мен жобамның
негізгі өзегін айыруым керек.
Болжамы: егер, адамға тән қабілет пен қасиеттердің ұрпаққа берілу кезіндегі белгілі
бір ерекшелігін анықтап, оны генетикалық жағынан қарайластырып, философиялық,
психологиялық жағынан дамытса, онда тек қана медицинамен байланыс жасап тұрған адам
генетикасындағы генеалогиялық әдіс философия және психологиямен сабақтасып
толықтырылады.
Зерттеу пәні: Биология пәнінің генетика саласы. Қатыстық пәндер — психология,
генеалогия және философия. Бұл үш пәннің сабақтастығы жаңа бір ғылымның эволюциялық
дамуына негізделеді.

Зерттеу обьектісі: негізгі зерделенетін меже — адамның бойындағы ерекше қабілет, яғни
дарын. Оның ұрпаққа берілу процессі және дарынды оқушы.
Зерттеу мақсаты — адамның бойында болатын дарындық қасиеттердің ұрпаққа
берілу процесінің мәні мен құбылысын ашу. Осыған байланысты жұмысым өз алдына
мынадай міндеттерді шешуді көздейді:
•Дарындық қасиеттердің құбылысын психологиялық жағынан зерттеу;
•Олардың мәнін зерделеп түсіндіру;
•Дарынның ұрпаққа берілу процесі құбылысын генеалогиялық әдіске сүйене
практикалық тұрғыда зерттеу.

Эксперимент әдістемесі:
•Психологиялық сынақтама;
•Схемалық сараптама;
•Философияның танымдық теориясы бойынша талдау;
•Генеалогиялық әдіс көмегімен шежіре.

Зерттеудің негізгі кезеңдері:
•Бірінші кезең (03.2008-07.2008) — бастау кезеңі. Философиялық, психологиялық
әдістемелік әдебиеттерді зерттеу мәселесіне жан-жақты талдау жасалды.
•Екінші кезең (08.2008-01.2009) — әдіснамалық эксперимент жұмыстарының өткізілу
кезеңі.
•Үшінші кезең (02.2009-04.2009 және әлі де жалғасады) — қорытындылау кезеңі.
Психологиялық-танымдық, генеалогиялық эксперимент жұмыстары нәтижеленіп, жобаға
жинақталды.

Қорытынды:
Болжамды дәлелдейтін зерттеудің негізгі нәтижелері мен тұжырымдары қорытындыланып,
әдістемелік ұсыныстар беріледі және қарастырып отырған мәселенің келешекте зерделенетін
бағыттары айқындалады.
1) генеалогиялық

2) популяциялық

3) цитогенетикалық
әдістер
4) егіздік

5) онтогенетикалық

6) биохимиялық
Дарын ұғымын қалай түсінесіз?
Білімді, зерек адамдарда болатын ерекше
бір қабілет 11,5% 30,2%
6,2%

10,3%
Адамдардың барлығында болатын
немесе туа біткен қасиет
6,8%

Адамның қоғамға ілесе
дамуының арқасында пайда
болатын қасиет

Ұрпақтан ұрпаққа беріліп
отыратын талант

25,4% 9,6%
Фантастикалық құбылыс

Адамның ақыл-ой психологиялық еңбегінің
кеңістіктегі нәтижелі жетістік әрекеті

Басқа ой
Дарын
Интеллектуалдық Экстрасенсионарлық

Өнерлік Мәдени-физикалық

Айқын шеберлік

Білікті, Балгер,
Әнші, Ұста,
білімді, бақсы,
биші, зергер, Спортқа
зерек, сәуегей,
күйші тігінші икемділер
оқымысты сынықшы
және т.б. және т.б.
және т.б. және т.б.
Егер адам бойына бір ғана дарын тобын
иеленіп тұрса ол монодарлы адам деп аталады

Ал егер де екі немесе одан да көп дарындық
типтерді бойына тоғыстырса ол полидарлы адам
деп аталады.
1. Дарынды тұлғаның есімі;
2. Бойындағы таланты;
3. Талантын немесе таланттарын топтастыру;
4. Дарынды иелену мөлшеріне қарай жіктеу.

1. Мұхаммаед Қанапия Шақшақов
2. Әнші, ақын, зергер, атбегі, құсбегі, балуан, жыршы, батыр
әнші, ақын, жыршы балуан, батыр зергер, құсбегі, атбегі

өнер құмарлық мәдени-физикалық айқын шеберлік

4. Бойында үш дарындық қасиет бар: ол полидарлы адам типіне
жатады
Ерекше бір дарындық қасиеттердің пайда болу мысал-
болжамы

Р ААВВ Х АаВв

Сыртқы орта

Ф
F1 ААВв Х СССс А
К
Т
О
Р
Л
А
ААСс Х ..... Р
F2
ы

F3.....F12

F13 ААВВ
Екі гомозиготалы,
Үш гомозиготалы, екі гетерозиготалы
бір гетерозиготалы аталық буданның 4 гаметасы
аталық буданның 2 гаметасы
AbCd
ABCD Abcd
ABcD abCd
abcd

XY XX

P AABBCcDD х AаbbCсdd

F1 AABbCcDd AABbccDd AABbccDd AaBbCcDd
D d
D d
D d
С D С d
с D с d
D d
B С b С
D d
A B с D A b с d

AABBCcDD AabbCcdd

D С d
A B С a b
с D с d
B D b d
С D С d
с D d
с
D d
D d
D d
Гендер арасындағы белсенділікке әсер етуші

факторлар

1. Физиологиялық; тұқым 2. Гигиеналық; тұқым 3. Қоршаған орта;
қуалайтын қуалайтын ана және әке жақ атаулы жағдайға
ақпарат адамның линиялар бойынша адамның тұрғылықты
ішкі анатомиялық түр ақпараттардың бірін-бірі баса мекеніндегі табиғаты да
өзгергіштіктеріне де озуы адамның күнделікті әсерлі болады.
байланысты; дұрыс тамақтануынан, өзін-өзі
күтуінен де болады.
Психологиялық
немесе адамның
ішкі сезімі

Р Х Дарындық
қасиеттердің
Әлеуметтік
F1
нәтижелі
комбинато-
рикасына
әсер етуші
факторлар:

Әлеуметтік Биологиялық
Дарынның талантқа айналу
кезеңдерінің сызба-схемасы

Атадан дарыған Қызығушылық кезеңі
дарындық қасиет

Адаптациялану кезеңі

Ерекшелену кезеңі талант
Дарынның гендік статистикалық гипотезасы
Г – гендік ақпарат коэффиценті
Ф – әсер етуші фактор коэффиценті
Қ – қызығушылық коэффиценті
I. Г Ф Қ Б Е Б – бейімделішілік коэффиценті
80 23 60 30 15 Е – ерекшелену коэффиценті
ГЕН
ГЕН
Бұл коэф-фиценттер
төмендегі формулалар
көмегімен табылады
ІІ.
Г Ф Қ Б Е Г Ф Қ Б Е
81 25 64 32 16

Г2=(Г1-1/2Г1)+(Ф-1/2Ф+/-14%)+(Қ-5/6Қ)+(Б-2/3Б)+(Е-1/2Е+/-8%)

Г2=(80-1/2*80)+(23-1/2*23+14%)+(60-5/6*60)+(30-2/3*30)+
+(15-1/215+8%)=40+13+10+10+8=81

Ф2=Ф+/-10% Ф2=23+2=25

Қ2=4Е2 Қ2=4*16=64

Б2=2Е2 Б2=2*16

Е2=2(Е1-1/2Е1+8%) Е2 =2(15-1/2*15+8%)
Болашаққа жүктелетін міндеттер

• Дарын туралы негізгі тұжырымдарды әрі қарай
зерделеуім қажет;

• Мектепшілік экспериментальды сынақтаманы
кең көлемде, интернет жүйесі, яғни өзімнің
электрондық әдістемелік жүйемді құруым керек;

• Болжам жасалып, тұжырымдалған гипотеза-
ларды шындыққа, яғни теорияға айналдыруым тиіс.

Ұқсас жұмыстар

Ерекшелену кезеңі талант

Өркениет

Генетиканың даму кезеңдері

ХАЛЫҚТЫҚ ПЕДАГОГИКА ТУРАЛЫ

Әлеуметтік стратификация

Ағзаға дейінгі деңгейлер

Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясы туралы

Этникалық тәрбиенің ерекшеліктері және оларды анықтаушы факторлар

Тіл білімінің салалары

Генетикалық экологиялық аурулар

Пәндер