Негіздердің химиялық формулалары




Презентация қосу
Сабақтың мақсаты:

1. Білімділігі: 3.Тәрбиелілігі:
Жаңа сабақты меңгеру, Оқушыларды ұқыптылыққа,
білімдерін жетілдіру. инабаттылыққа, тазалыққа,
шыдамдылыққа тәрбиелеу,
қауіпсіздік ережесін есте ұстау.

2.Дамытушылығы:
Жаңа сабақпен өткен
тақырыптарды
ұштастыра отырып
оқушылардың білімдерін одан
әрі дамыту және білімге
деген ынтасын арттыру,
есте ұстау
қабілетін жетілдіру.
а) Төмендегі сұрақтарға сәйкес келетін жауаптарын табыңдар.
1. Оксидтер дегеніміз не?- 4.Сутек атомдарынан және қышқыл
қалдықтарынан тұратын күрделі заттар.
2. Негіздер дегеніміз не?- 1. Екі элементтен тұрып оның біреуі

міндетті түрде оттегі болып келетін

күрделі заттар.
3.Тұздар дегеніміз не?- 2. Металл атомымен және бір немесе
бірнеше гидроксотоптардан құралған
күрделі заттар.
4.Қышқылдар дегеніміз не?- 3. Металл атомдарымен және қышқыл
қалдықтарынан құралған күрделі заттар
б) Формулалар бойынша қосылыстардың кластарын айыру.

1.Оксидтердің химиялық формулалары?- 2.КОН,Са(ОН)2,Cu(OH)2,

2.Негіздердің химиялық формулалары?- 4. Н2SO4,HNO3,H2CO3,

3.Тұздардың химиялық формулалары?- 1. Al2O3,ZnO,CaO,

4.Қышқылдардың химиялық формулалары?- 3. MgSO4,Na2SО4,Ca(NO3)2
III. Жаңа сабақты түсіндіру.

1.Негіздердің жіктелуі

Негіздер дегеніміз-молекулалары металл атомдарынан және бір немесе
бірнеше гидроксо-тобынан тұратын күрделі заттар.

Негіздерді
ң жіктелуі

Суда еритін Суда ерімейтін
(сілтілер) Cu(OH)2,Fe(OH)2
LiOH, Ca(OH)2, , Fe(OH)3;
Ba(OH)2;

Екідайлы

Zn(OH)2, Al(OH)3,
Be(OH)2, Cr(OH)3;
2.Негіздердің құрылымдық формуласы:

- O-H - O-H
Na-O-H, K-O-H, Ca Al - O-H
- O-H - O-H
3.Негіздердің алынуы:

Суда еритін негіздерді алу.

а) Белсенді металдарды тікелей сумен әрекеттестіреді.
2Na+2H2O=2NaOH+H2

Ca+2H2O=Ca(OH)2+H2
Тәжірибе жасау: №1

1. Ca+2H2O=Ca(OH)2+H2
2. Ca(OH)2 + фенолфталеин = малина түске боялады.

Егер кальции гидроксиді малина түске боялса реакция жүріп жатыр дегені.
б) Белсенді металл оксидтері сумен қосылғанда түзіледі.

Na2O+H2O=2NaOH
CaO+H2O=Ca(OH)2
Суда ерімейтін және екідайлы гидроксидтерді алу үшін металлдардың ерімт
тұздарына

CuCl2, FeSO4 AlCl3 сілті қосады.

CuCl2 + 2NaOH = Cu (OH)2 + 2NaCl

FeSO4 + 2NaOH = Fe(OH)2 + Na2SO4

AlCl3 + 3NaOH = Al(OH)3 +3NaCl

Өнеркәсіпте өздеріне сәйкес тұздарының балқымаларын электролиздеп алад
Электр тогы
2NaCl 2Na+Cl2

4. Негіздердің физикалық қасиеттері:
Негіздердің түстері әр түрлі болады және қатты күйде кездеседі. Суда
еритін сілті ерітінділері қолға тигенде сабын тәрізді білінеді және терімен
матаны күйдіреді, сондықтан да күйдіргіш сілтілер деп аталады.(Сақтық
ережесін еске түсіру)
5. Негіздердің химиялық қасиеттері:
Сілтілер индикатор түсін өзгертеді. Қызыл лакмус көгереді, метилорнж
сары түске өзгереді, ал түссіз фенолфталеин таңқурайдың түсін береді.
Тәжірбие жасау №2
1.NaOH + лакмус = көк
2. NaOH + метилоранж = сары
3. NaOH + фенолфталеин = малина
а) Сілтілер қышқылдық окситтермен әрекетесіп, тұз бен су түзеді.
2NaOH+SiO2=Na2SiO3+H2O
натрии
силикаты Тәжірибе жасау №3

2NaOH+СO2=Na2СO3+H2O
натрии
карбонаты

б) Негіздермен қышқылдар арасында бейтараптану реакциясы жүреді.
2NaOH+Н2О=Na2SO4+2H2O
Fe(OH)2+2HNO3=Fe(NO3)2+2H2O
в) Сілті мен металл тұздары әрекеттесіп, жаңа тұз және ерімейтін негіз

алынады.
3NaOH+FeCl3=Fe(OH)3+3NaCl
г) Ерімейтін негіздер қыздырғанда айырылады.
2Fe(OH)3→ Fe2O3+3H2O
Негіздердің химиялық қасиеттері төмендегі
сызбанұсқада көрсетілген.

қышқылдық
оксид тұз су
Негіздер қышқыл
(сілті)
ерімейт жаңа
ерімтал ін негіз тұз
тұз

д) Екідайлы гидроксидттер негіздік қасиет көрсетіп
қышқылмен, сол сияқты қышқылдық қасиет көрсетіп
негіздермен әрекеттеседі.

Al(OH)3+HCl=AlCl3+3H2O
H3AlO3+3NaOH= Na3AlO3+3H2O
IV.Сергіту сәті: «Жұмбақ»

1. Аспандағы айды осы элементпен теңестіреді
Салмақты адамды мақтауды да келістіреді. (күміс,
металл)

2. Осы затпен ескі үйді аластайды,
Түріне караса алтынға ұксайды (күкірт, бейметалл)

3. Ең жеңіл элемент саналады,
Периодтық жүйе осыдан бастау алады. (сутек,
бейметалл)

4. Өзі жылтыр күмістей,
Жұмсақтығы тағы бар.
Жеңілдігін ескерсең,
Пайдаланар жері табылар. (Алюминий, металл)
VI. Ойын қызығушылықты ояту. «Сақиналарды жинау, берілген жапыраққа
орналастыру»

O Cl Fe
K

Na S P Al Sn Pb C Fe

Металдар Екідайлы
элемент

Бейметалда
р

Ұқсас жұмыстар
Негіздердің қышқылдармен әрекеттесуі
Негіздердің жіктелуі
ҚЫШҚЫЛДАР МЕН НЕГІЗДЕР ТЕОРИЯЛАРЫ
Льюистің қышқылдар мен негіздер теориясы
Жағар майлар
Ерігіштік тобының сұрақтары
НУКЛЕИН ҚЫШҚЫЛДАРЫНЫҢ ҚҰРАМЫ МЕН ҚҰРЫЛЫСЫ
Ерітіндідегі ион алмасу реакциялары
Қышқылдық - негіздік реакциялар
ДНК НЫҢ ФОТОХИМИЯЛЫҚ ТҮРЛЕНУЛЕРІ
Пәндер