Оюлар өлеңі

"Ф. Оңғарсынованың шығармаларын

оқытудың тиімді жолдары"

Сабақтың тақырыбы:

Оспанова Нұрзада,

Түркістан қаласындағы

№21 жалпы орта мектептің

қазақ тілі мен әдебиеті

пәнінің мұғалімі.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Фариза Оңғарсынованың шығармаларын

таныстыру. «Оюлар» өлеңінің мазмұны мен идеясын ашу.

Білімділік: - өлеңнің мазмұнын ашу, ақынның өлең арқылы жеткізгісі

келген ойын ашуға үйрету, өлеңді көркемдік ерекшелігіне

талдату, поэзияны сүюге ұмтылдыру.

Дамытушылық: - оқу танымдық, мәдениеттанымдық құзыреттілігін дамыту,

өз ойын ашық айтуға үйрету, сөздік қорын байыту,

ойлау белсенділігін тереңдету.

Тәрбиелік: - өз халқының салтын, қол өнерін қадірлеуге үйрету,

елжандылыққа, адамгершілік қасиеттерге үйрету.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Көрнекілігі: интерактивті тақтамен слайдтар көрсету,

ою-өрнек түрлері.

Пәнаралық байланыс: бейнелеу, технология, тарих.

Күтілетін нәтиже: қазақтың ою-өрнегін құрмет тұтатын, өзіндік ой-пікірі бар,

елінің салт-дәстүрін сыйлап, мақтаныш ететін тұлға

қалыптастыру.

І. Проблеманы айқындау.

1. Топтастыру кезеңі.

ІІ. Проблеманы шешу.

2. Х - кестесі.

3. Топтық зерттеу.

ІІІ. Проблеманың шешімін қолдану.

ІV. Үйге тапсырма.

2. Қос жазба күнделігі.

І. Бес жолды өлең .

2. Ой толғаныс.

Сабақтың барысы.

3. Ой сергек.

1. Үш қадамды сұхбат

-Балалар, бүгін біз Ф. Оңғарсынованың «Оюлар» атты өлеңімен

таныстық. Ал енді «ою-өрнек» ұғымының мағынасын ашайық.

«Ою-өрнек дегеніміз-геометриялық және бейнелеу элементтерінің

жүйелі ырғақпен қайталанып, үйлесімді құрылуы. Ою-өрнектерді

композициялық құрылымына қарай бір жүйеге келтіру үшін ғалымдар 3

топқа бөледі:

1. Өсімдік типтес ою-өрнек. Көкөніс өрнектерінде өсімдіктердің гүлі,

жапырағы, сабағы, дәні т. б негізгі элементтері көрінеді.

2. Зооморфтық ою-өрнек. Өрнектер негізінен жануарларды, яғни

аң-құс, балық т. б түрлі жәндіктерді және олардың мүшелерін

бейнелейді.

3. Космогониялық өрнек. Өрнектер дөңгелек, ирек, шимай, тор көз т. б

болып келеді.

Жоғарыда аталған негізгі өрнек түрлерінен бөлек қазақ шеберлері көп

қолданатын ою-өрнек элементтерінің мынадай атаулары бар:

А) аспан әлеміндегі құбылыстарға байланысты өрнектер: ай, күн,

жұлдыз т. б

Ә) заттардың атауларына байланысты өрнектер: балға, балта, тарақ т. б

Б) ру таңбалары мен ел таңбаларына байланысты өрнектер: тұмар,

айшық, босаға т. б

І. «Топтастыру» кезеңі.

ҚР білім беру ісінің үздігі

ҚР мемлекеттік сыйлығының

лауреаты

"Құрмет белгісі", "Парасат",

І дәрежелі "Достық"

ордендерінің иегері

"Бұлбұл" атты тұңғыш кітабы

1967 жылы шыққан

1939 жылы Атырау өңірінде

дүниеге келген

Ақын шығармашылығы мен өміріне тоқталу

Қазақтың ақын қызы

Қазақстанның халық жазушысы

Жас оқырмандарға арналған

өлең - жырлары мол

Қос жазба күнделігі.

Мақал-мәтел, салт-дәстүрлерге түсінік беру.

"Былай тартса, өгіз өледі,

былай тартса, арба сынады"

"Қызға қырық үйден тыю"

"Ақ түйенің қарыны жарылды"

"Ұшып көкте, қонып жерде жоқ"

"Қонақ келгенде . . . "

"Асың барда-ел таны,

беріп жүріп,

атың барда- жер таны,

желіп жүріп"

1. Х - кестесі.

Ұлттық қолөнер бұйымдарын тауып жазу.

Желбау

Басқұр

Текемет

Тұскиіз

Желбау - шаңырақта желбау деп аталатын

ою-өрнекті, 4 шашақты бау болады.

Басқұр - кереге басы туырлықты

тесіп кетпеу үшін үй айнала

жүргізілетін жалпақ оюлы құр.

Текемет - түрлі - түсті,

ою-өрнекті түр салып,

киізден басылатын төсеніш.

Топтық зерттеу;

1. Өлеңнің тақырыбы: Оюлар.

2. Идеясы: Қазақ халқының салт-дәстүрін, асыл қасиетін өзіне жинақтаған

ұлттық қолөнер бұйымдарын ақын мейлінше бағалап, жас-ұрпаққа ою-өрнекті

қастерлеуге тәрбиелейді.

3. Өлең құрылысына, көркемдігіне талдау жасау.

Түрін-ай/ текеметтің!/ Асыл қандай!/ (а)

Үңілдім/ үнсіз ғана/ басымды алмай. / (а)

«Келе ғой, / қошақаным, / өзіме!» деп, / (б)

Әжем кеп/ сипағандай/ шашымнан жай. / (а)

Мақал - мәтелдердің сыңарларын табыңдар.

1. Кестені көңіл сызады,

Қол тігеді, көз . . . (сынайды)

2. Асыл . . . пішуге сән, (қайшы)

Күміс қасық ішуге сән.

3. Өнерліден үйрен,

Өнерсізден . . . (жирен)

4. Өнер іздеген өсер,

. . . іздеген өшер. (Өсек)

5. Өз үйінде ою-оймаған,

Кісі үйінде . . . сыза алмас. (сызу да)

Бес жолды өлең құрастырайық.

1. Ою. (Зат есім)

2. Өрнекті, әдемі. (Сын есім)

3. Ояды, тағады, безендіреді. (Етістік)

4. Ою - қазақтың ұлттық байлығы. (Сөз тіркесі)

5. Өрнек. (Синоним)

Тест сұрақтары

1. Портрет дегеніміз не?

2. Ф. Оңғарсынова қай жылы дүниеге келген?

3. Әдеби ертегі дегеніміз не?

4. Ақынның тұңғыш жыр кітабы қандай атпен, қашан шықты?

5. Мемлекеттік туымызда ненің бейнесі бар?

А) Табиғат көріністерін суреттеу.

Ә) Адамның сырт бітімін, кескін-кейпін суреттеу.

Б) Ою-өрнектерді суреттеу.

А) 1965 жылы.

Ә) 1936 жылы.

Б) 1939 жылы.

А) Авторы жоқ ертегі.

Ә) Хайуанаттар ертегісі.

Б) Авторы белгілі ертегі.

Ә) «Бұлбұл» 1969 жылы.

Б) «Сандуғаш» 1967 жылы.

А) «Бұлбұл» 1967 жылы.

А) Күн, бейбітшілік, қыран құс.

Ә) Ою-өрнек, қыран құс, аспан.

Б) Күн, арай, қыран және ою-өрнек - алтын түсті.

Құстымсық ою.

Түйе табан ою.

Қолтықша ою.

Құсмұрын ою.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы - көгілдір түсті тік бұрышты

кездеме. Тудың ортасында күннің 32 шұғыласы, оның астында қалықтаған қыран

бейнеленген. Сабына бекітілген тұста ұлттық оюлармен кестеленген тік жолақ

өрнектелген. Күн, арай, қыран және ою-өрнек - алтын түсті

"Оюлар" өлеңі

Ой сергек.

Ақын өлеңдерінен өлең құрастыру

Еркелесем, күлімдейтін,

Ұрысқаны білінбейтін

Маңдайымнан иіскеп менің,

"Құлыншағым, күнім"- дейтін.

Не қасиет күтерсің бүгінгі елден,

Жасқаншақтап күйеудей ұрын келген.

Айтар сөзін көмейге көміп қойып,

Күн кешеді қорқумен, дірілдеумен.

Ақындар ақын бола алмас

Айтпаса мұңын халқының!

Тозғанша тоқым- торалғың,

Шертпесең шерін заманның

Көк аспанға қараймын

Жұлдыздарды санаймын.

Осынша көп моншақты

Төгіп кеткен қалай кім?

Ылғи да жолы болмайтын, өзінің де икемі жоқ

адамның іс-жайын айтқанда:

- Оның ылғи да былай тартса, өгізі өліп,

Ұқсас жұмыстар

Тұманбай Молдағалиев "Бауырлар" өлеңі

Кімнің сөзі

Орыс өзіндік халқының ойымен қазіргі заманғы көрнекті жазушысы қазақ ақыны Фариза өлең шығару

Әдебиет әлемінде

Сыр сандық өлеңі

Дүниеге жар өлеңінен үзінді жаттау

Сәкен Сейфуллин "Сыр сандық" өлеңі

Қазақтарды шетелдіктерге таныстыру

Ақыл ой интелекуалдық олимпиадасы

Керамикалық композициялы материалды алу технологиясы

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz