Сарматтардың шаруашылығы

Сабақтың тақырыбы: Сарматтардың шаруашылығы мен тұрмысы

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Сарматтардың тұрмысы, шаруашылығы, заттай мәдениеті, ескерткіштері туралы оқушыларға мол мағлұмат беру

Дамытушылық: Оқушылардың білімдік деңгейін көтеру, ізденіске, өздігінен жұмыс істеу және салыстырмалы талдау жасауға дағдыландыру.

Тәрбиелік: Бүгінгі мәдени жетістіктеріміздің бастау бұлағы - тарихи ескерткіштерді

қадірлеп, жоғары білімді, адамгершілігі жоғары жеке тұлға қалыптастыру.

Сабықтың түрі: Ізденіс сабақ. Сабақтың әдісі: Түсіндірмелі, Шаталовтың трек- схемалар технологиясы, өздігінен жұмыс жасату.

Қазақстан тарихы 9 сынып

Иә

Жоқ

1. Аршакиддер әулеті билігінің негізін салған сармат тайпасы сақ-масагертер.

Үй тапсырмасымен жұмыс

Жоқ

Иә

2. Гиркан сармат дәуіріндегі Каспий теңізінің атауы?

Иә

Жоқ

3. Тарихшы Дидордың айтуынша савроматтар «биік турлардың бауырында» тұрған агипейлермен көрші.

Иә

Жоқ

4. Елімізде сарматтар қоныстанған аймақ Оңтүстік Қазақстан.

Жоқ

Иә

5. Аландар Б. з. б. 248-247 жылдары Парфияны басып алған сармат тайпасы.

Жоқ

Иә

6. Сарматтар скиф тіліне жақын тілде сөйлеген.

Жоқ

Иә

7. Б. з. б. VІІІ ғ. -б. з. V ғ. сармат тайпаларының өмір сүру мерзімі.

Иә

Жоқ

8. Каспий жағалауында өмір сүрген сармат тайпасы иседондар.

Иә

Жоқ

9. "Сармат" атауы көне дәуір авторларының еңбектерінде б. з. б. ІV ғасырдан бастап кездеседі.

Жоқ

Иә

10. Сарматтардың қоғамдық басқару құрылымы әскери демократия.

Жаңа сабақтың жоспары:

Сарматтардың тұрмысы.

Сарматтардың шаруашылығы.

Сарматтардың заттай мәдениеті.

Археологиялық ескерткіштері.

Жаңа сабақ: Сарматтардың шаруашылығы мен тұрмысы

киім-кешек

үи-жай

тағамдар

ыдыс-аяқ

1. Тұрмыс ұғымы

2. Кесте арқылы түсіндіру: Сарматтардың шаруашылығы.

Сарматтардың шаруашылығы

Сарматтар негізінен көшпелі мал шаруашылығымен айналысты

Жылқының тебіндеуге үйренген түрі және жорықтарға мінетін қазанаттар өсірілді

Батыс сарматтар отырықшылық салтқа көшті

Сарматтар өмірінде аңшылық

үлкен рөл атқарады

Еділ- Жайық бойын, Қара теңіз жағалауын мекендеген көп бөлігінің шаруашылығында малшылықпен қатар егіншілік те маңызды орын алды.

Зергерлік өнер жоғары дамыды

Батыс Қазақстан савроматтарының ескерткіштерінің ерекшелігін

Біріншіден, обалардың ішкі құрылымы көбінесе ағаштан жасалған

Екіншіден, әр пішінді қабірлер көп кездеседі (тік бұрышты, дөңгелек, сопақ т. б. ) .

Үлкен оба

Тайпа көсемдері

Жауынгерлер

Қауым мүшелері

Орташа оба

Шағын оба

Обалар

3. Савромат-сармат тайпалары Орталық Азия мен Қара теңіз өңірі мәдениеттерін байланыстырды.

Грек мәдениеті - сармат қоғамының дамуына әсер еткенін көрсетеді.

Савромат ескерткіші - Аралтөбе

Табылған жері- Атырау облысы Жылыой ауданы

Сармат көсемі қазақ жерінен табылған

екінші алтын адам

Қару-жарақ, жебе, қанжар сынықтары

абыз асатаяғының бөліктері табылды.

Көсемнің киім-кешегі өте бай, асыл бұйымдармен,

алтын әшекейлермен безендірілген

Қорытынды - Сарматтар жауынгер тайпа,

өнерлі хылық.

Оқиға

Уақыты

Ерте сармат кезеңі (прохоров)

б. з. б. ІV - ІІ ғасыр

Орта сармат кезеңі (суслов)

б. з. б. ІІ - б. з-дағы І ғасыр

Соңғы сармат кезеңі

б. з-дың ІІ - ІV ғасыр

4. Археологиялық ескерткіштері.

Сарматтардың ескерткіштері біздің жерімізде Батыс Қазақстан аймағында кездеседі. Батыс Қазақстан жеріндегі ерте темір дәуірі ескерткіштері өзен алқаптарына жақын орналасқан. Оның көпшілігі Жайық, Елек, Жем өзендерінің бойында.

Үстіртте зерттелген Бәйте, Терең ескерткіштері.

Хронологиялық жағынан сармат тайпаларының ескерткіштері негізінен үш кезеңге бөлінеді: