Сыни тұрғыдан ойлау

Үй тапсырмасын тексеру

1 - топ.

1. «Қалың мал» романының тақырыбы?

2. Романның «Қалың мал» деп аталуы ненi меңзейдi?

2 - топ.

1. «Қалың мал» романындағы салт- дәстүр қазіргі таңда сақталған ба?

2. Романда кездесетін салт- дәстүрлер?

3 - топ.

1. Роман саған қалай әсер еттi? Бұл романның қазiр маңызы бар ма? Итбай, Тұрлығұл сияқты кейiпкерлер кездесе ме?

2. Бүгiнгi заманымызда қалың мал қайта жандана бастаса,

ол дұрыс па?

С. Көбеев

кім?

Сабақтың мақсаты:

Сабақтың тақырыбы:

Сәбит Дөнентаев "Уақ - Түйек" өлеңдер жинағы

Сәбит Дөнентаев туралы мәлімет беру, өлеңнің мазмұны, тақырыбы, идеясын, ұғындыру;

Сабақтың мiндеттерi:

Мазмұнға

байланысты

Сыни ойлауға

байланысты

Топпен

жұмысқа

байланысты

Өлеңдерін талдай отырып, өз жұмысында пайдалана алады.

Сын тұрғысынан ойлау қабiлетiн дамыту арқылы оқушылар өз ойын тұжырым-дауға және басқалардың көзқарасын сыйлауға үйренедi.

Кiшiгiрiм топтарда жұмыс жасай отырып, қорытынды жасау. Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлап талқылау-ға үйрету.

Сабақтың түрi:

Сабақтың әдiс-тәсiлдерi:

Сабақтың көрнекiлiгi:

Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту сабағы

Түсіндірмелі. Сыни тұрғыдан ойлау. топпен жұмыс

Сәбит Дөнентаев портреті, шығармалары, сызба - нұсқалар, хронологиякалық кесте бағалау парағы.

Топпен жұмыс

Жұппен жұмыс

Жеке жұмыс

Жұмыс түрi тиiмдiлiгiнiң көрсеткiшi:

Ұйымшылдыққа тәрбиелеу

Ұялмай өзiн

еркiн сезiну

Өз ойын

ортаға салу

Белсендiлiгiн арттыру

Өзiн көрсете

бiлу

Өз жұмысын жақсарта бiлу

Өзiн-өзi дамыту

Өз ойын жазбаша, ауызша жеткiзе бiлу

Көзқарасын дәлелдеу

Өз көзқарасын қорғай бiлу

ІІІ. Жаңа сабақ. І. «Қызығушылықты ояту» кезеңі.

1. «Ой қозғау» стратегиясы

1 - топқа: Сәбит Дөнентаевтың өмірбаянын айт. 2 - топқа: «Айқап» журналы және «Қазақ» газеті туралы не білесіңдер? 3 - топқа: Астарлап айту деген не? Мысал келтір.

2. «Топтастыру» стратегиясы.

Сәбит

Дөнентаев

ІІ. Мағынаны тану.

«Уақ- түйек»

Уфа қаласында

Басылып шығады

Алғашқы өлеңдер

жинағы

1915ж

Бұл жинаққа кірген өлеңдер

«Биік тау» «Менің жайым» «Қызмет көрсет халыққа»

«Қазақтарға қарап» «Замандастар»

«Заман кімдікі»

«Уақ- түйек» жинағына Сәбиттің бірсыпыра мысалдары да кірген

«Ұры мен баласы»

«Ауырған

арыстан» «Көзі тоймайтын ит»

«Екі текке»

Түсіну» стратегиясы.

Топтарда жұмыс істеу:

I топ

II топ

III топ

2. «Талдау» стратегиясы (Өлеңдерін талдау, теориялық ұғымдар бойынша, өлеңді құрылысына қарай талдау) .

Авторы-

Тақырыбы-

Жанр түрі-

Идеясы-

Шумақ-

Тармақ-

Бунақ-

Әдеби теориялық ұғымдар: эпитет, теңеу

Өлеңнің тәрбиелік мәні-

3. «Суреттеу». Өлеңдеріндегі кейіпкер бейнесін суреттейді, не туралы екенін суреттеп айтады.

4. «Сергіту сәті»

Сандар модуліне байланысты мынадай сөзжұмбақты шешіңіздер.

«1»лік, с «2» кір, к «3», к «3» ік ; «4» ; «5» ік ; «5» ; «6» н ; «7» ім ; «8» ; Т «10» ; Қ «10» .

ІІІ. «Ойтолғау» кезеңі. «Еркін жазу» стратегиясы Өлеңнен үзінді - Өлең туралы пікірім -

Мәтінді оқып, берілген мәліметтерді қолданып, хронологиялық кесте жасау.

Сәбит Дөнентаев 1894 жылы Семей губерниясы, Кереку уезі Ақсу болысының төртінші ауылында кедей шаруаның отбасында туған. Жас кезінде ауыл молдасынан оқып, хат таныған. 1907-1908 жылдары Маралдыда Нұрғали деген молдадан төте оқу әдісімен сабақ алған. Онан кейін Павлодар қаласындағы Қасым қажының медресесінде (1911-1912) оқиды. Мұнда пән негіздерін үйренеді, өз бетімен ізденіп, білімін толықтырады.

Бұл жылдары Сәбит прогресшіл татар әдебиетімен танысады, Абай шығармаларын оқиды. «Айқап» журналын, «Қазақ» газетін үзбей оқып тұрады. Орыс әдебиетін, әсіресе Крылов мысалдарын қызыға оқиды. Осы негізде оның ой-санасы есейіп, ақындық таланты оянады.

1913 жылы «Айқап» журналында (№22) Сәбиттің «Қиялым» деген өлеңі жарияланды. Бұл- ақынның баспа бетін көрген тұңғыш шығармасы. Онда Сәбит халық жыршысы болуды армандайды. Өлеңде ақынның бұл ойы жұмбақтау, астарлап айту үлгісімен беріледі. Ол түсі әдемі сандуғаш болып, « зарымды жұртқа айтып», «мұңымды шықсам», -деп қиялдайды. Бірақ ол орманның жыртқыш құсы қаршыға мен тұзақшыдан қорқады.

1930-1931 жылдары ол Павлодарға барып, Бесқарағай ауданында халық ағарту жүйесінде қызмет істейді. 1932 жылы қайтадан Семейге келіп, “Социалистік Шығыс” газетінің әдебиет бөлімін басқарады. Көп кешікпей, ол 1933 жылы 23 майда Семей қаласында қайтыс болады.