Атлант мұхиты

Сабақтың тақырыбы: §22 Теңіздер мен көлдер

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты - Оқушыларға теңіздер мен көлдер жайлы түсінік бере отырып, оның географиялық орынына және олардың пайда болу ерекшеліктеріне, шаруашылық маңызына тусінік беру.

Дамытушылық мақсаты - Әр оқушыны өз қабілетін ашуға ұмтылдыру. Картамен жұмыс жасау дағдыларын дамыту

Тәрбиелік мақсаты -Оқушыларды өзара ынтымақтастыққа, жауапкершілікке және экологиялық тәрбие беруге оқыту.

Сабактың типі : Жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақ беру әдісі: Сұрақ - жауап, топтык, интерактивті тақта.

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, Дүние жүзінің физикалық картасы, интерактивті тақта, кескін карта, кесте, суреттер.

Сабақтың барысы:

I. Үйымдастыру кезеңі.

II. Үй тапсырмасын сұрау. Тақырыбы: & 21. Мұхиттар “Ең ерекше” кестесін толтыру

Өзіндік ерекшелігі

Мұхиттың аты

Ең үлкен

Ең суық

Ең жылы

Ең ұзын

Ең кіші

Ең тұзды

Ең оңтүстікте

Ең солтүстікте

Ең терең

Ең енді

Жануарлар дүниесіне ең бай

Ең мұздысы

Ең аралы көп

Балық аулау кәсіпшілігі ең жоғары

Тынық мұхиты

“Кім жылдам?” ойыны

Мұхиттар

аты

Көлемі

(млн.

км2)

Ең терең

жері

Орташа тереңдігі (м)

Температурасы.

Тынық мұхиты

Атлант

мұхиты

Үнді

мұхиты

Солтүстік Мұзды мұхиты

III. Ұй тапсырмасын қорыту.

/ сұрақ-жауап/

1. Мұхит дегеніміз не?

2. Тынық мұхитын ең алғаш жүзіп өткен саяхатшы?

3. Балық ресурсы мол материк?

4. Атлант мұхитының тұздылығы?

5. Атлант мұхитында қанша мемлекет балық аулау кәсібімен айналысады?

IV. Жаңа сабақ

Тақырыбы:

& 22. Теңіздер мен көлдер

1) Т е ң і з д е р- материктер мен аралдар арқылы бөлініп жатқан мұхиттың бір бөлігі.

Теңіздер

Ішкі теңіздер

шеткі теңіздер

арал аралық теңіздер

Құрлықтың ішіне

қарай тереңірек

еніп мұхитпен немесе

жақын теңіздер мен

бұғаз арқылы

жалғасады.

Оларға:

Жерорта, Қара, Азов,

Балтық, Қызыл және

т. б. теңіздер жатады.

Құрлық пен мұхиттың

аралығында аралдар

немесе түбектер

арқылы жарым-

жартылай бөлініп

жатады. Оларға:

Араб, Баренц, Охот,

Жапон теңіздері

жатады.

Ірі аралдардың

аралығында бұғаздар

арқылы жалғасып

жатқан теңіздер.

Оларға:

Фиджи, Бандаж

және т. б. теңіздер

жатады.

Теңіздің бөліктері

Шығанақ

Бұғаз

Мұхит, теңіз суларының

құрлыққа сүйірлене

немесе тереңірек ішке

қарай енген бөлігі.

Оларға :Мексика, Парсы

және т. б

Құрлықтарды бір-бірінен

бөліп тұрған және теңіз,

көл, мұхит суларын

бір-бірімен жалғастырып

тұрған жіңішке сулы өлке.

Оларға:Магеллан, Мозамбик,

Ла-Манш және т. б.

2. Көлдер- жер бетіндегі суға толған табиғи ойыстар.

Көлдің теңізден айырмашылығы оның мұхитпен тікелей байланысының жоқтығы. Көлдер тауда да жазықтада кездесе береді. Табиғатта ауданы бірнеше метр ғана болатын кішкентай көлдерде кездеседі. Көлдер тереңдігі жағынан да әр түрлі болады.

Еуразиядағы Байкал көлі - дүние жүзіндегі ең терең көл. Оның ең терең жері 1620 метр.

Байкал көлінің көріністері.

Картасы

Қазақстан көлдерінің ішіндегі ең ірілері: Каспий, Арал, және Балқаш.

1. Каспий - дүние жүзіндегі ең ірі теңіз-көл. Ол солтүстіктен оңтүстікке қарай 1000 км қашықтыққа созылып жатыр. Біздің елімізге бұл көлдің солтүстік-шығыс бөлігі кіреді. Оның ең терең жері 1025 метрден асады.

Картасы

Каспий теңізінің көріністері

Каспий көлі арқылы Қазақстан- Ресей, Әзірбайжан, Түркіменстан, Иран мемлекеттерімен байланысып тұрады

2. Арал аумағы жөнінен екінші орын алады. Сырдария мен Әмудария өзендерінің суы жер суаруға көп жұмсалуына байланысты Арал теңізі тартылып бара жатыр. Оның жағасы 100-200 км. дейін шегініп босаған жерлерін тұз бен құм басуда. Қазіргі кезде көл Үлкен және Кіші Аралға бөлінген.