Шығай хан

Презентация қосу

Сабақтың тақырыбы:

“Тәуекел хан”

Ислямгалиева Жанна Букенбаевна
Тасқала ауданы
Жалпы білім беретін Амангелді орта мектеп-
балабақшасының
І санатты тарих пәні мұғалімі
ІІ.Мағынаны тану
Кубизм стратегиясы
1 Қасым хан тұсындағы қазақ хандығы

2 Хақназар хан тұсындағы қазақ хандығы

3 Моғолстанмен қарым-қатынасы

Қазақ-өзбек хандықтарының қарым-
4 қатынасы

5 Ноғай Ордасы кейбір бөлігінің Қазақ хандығы құрамына кіруі

6 Ресеймен қарым-қатынасы
XVI-XVII ғ.ғ қазақ хандығы
Есімі Ел билеген Шығу тегі Ішкі жағдайы Сыртқы Қазасына
жылдар жағдайы қатысты
мәлімет
Қасым 1511-1518 Жәнібекұлы Мемлекет өрледі, Мұхаммед Сарайшық-
хан жер аумағы Шайбани және та
кеңейді, халық оның жерленген
саны артты, ұрпақтарымен
халықаралық соғыс жүргізді.
беделі өсті.

Хақназар 1538-1580 Қасымұлы Бытыраңқы Ноғайлармен , 1580 ж
хан қазақ хандығын моғолдармен , Ташкент
біріктірді, оны ойраттармен билеушісі
аймақтық күрес жүргізді Баба
жағынан сұлтанның
ұлғайтты, қолынан
халықаралық қаза
жағдайын табады
нығайтты.
Жаңа сабақ тақырыбы: Тәуекел хан

Жоспары:

1.Тәуекелге дейінгі Қазақ хандығының жағдайы.
Шығай хан. Баба сұлтанмен күрес.
2.Сыртқы саясаты
3.Қазақ –өзбек қатынастары
4.Орыс мемлекетімен қарым-қатынас
Хақназар хан қайтыс болған соң, таққа Жәнібек ханның немере
інісі, сексенге келген Шығай хан отырады

1580-1582жж
Шығай хан.
Шығай хан таққа отырады/80 жаста/
Баба сұлтанмен күрес
/Жәнібек ханның немере інісі

1982 ж.
Шығай хан,Тәуекел сұлтан
Абдалах ханмен бірігіп
Баба сұлтанға қарсы
соғысқа шығады.
Ходжент жерін сыйға береді

Шығай хан қайтыс болады
Қазақ хандығының
Көреген
ханы
саясаткер

Тәуекел
хан
Ол кім?
Шығай ханның Жетік әскери қолбасшы
баласы

Батыл,
ержүрек Тәуекел хан 9-шы Қазақ ханы
1582— 1598
Ізашары:Шығай
Тәуекел хан — (1586-1594 хан
жылдар аралығында ол өзге сұлтандармен хан
Ізбасары:Есім хан
тағына таласып, біраз уақытын соған жұмсады. Ақыры хандыққа қол
жеткізді. Өзбек ханына қарсы күресте әскери одақтас ету үшін ол Мәскеумен
қарым-қатынасын жолға қойды. Сөйтіп, 1598 жылы Орта Азияға жаңа жорық
жасады. Сырдария бойындағы қалаларды қайтарып алар жолда ұрыстар
жүргізілген кезде Тәуекел ауыр жараланып, Ташкентте қайтыс болды.
Тәуекел хан кезіндегі
Қазақ хандығының
жағдайы
1582 ж.маусым Тәуекел сұлтан бастаған
Қазақ әскерлері Түркістан қаласының
қасында Баба сұлтанды
өлтіріп,талқандайды

Жорықтар жасап,хандықтың көлемін кеңейтті,
Бірқатар жерлерді өзіне бағындырды/Қарақалпақтар,қалмақтар
Абдаллах хан Тәуекелге
Самарқан өлкесіндегі
Африкент уәлаятын сыйға тартады
Тәуекел ханның
сыртқы саясаты

Одақтас болып жүрген
Абдаллах хан енді қарсы
шығады

Шығыс жағында Ресеймен қарым-
моғолдар мен жоңғарлар қатынасы
қауіп төндіреді
Қазақ-өзбек қатынастары

1583ж Тәуекел хан
Абдаллах хандығына
шабуыл жасап
Сауран,Отырар,
Түркістан,Сайрам қалаларын басып алады.
Себебі

1597-1598ж . қысында
Абдаллах хан Тәуекелді
Ташкент қаласы түбінде
хан деп мойындағысы келмей,
билікті бермеді,Кезінде Баба сұлтанға
көмектескен қазақ сұлтандарын
1598ж . жазында Тәуекел хан Шайбани жазалады
ұрпақтарының мемлекетіне
жаңа шапқыншылық жасап Бұхараны 20 күн қоршап,ала алмайды.
Мауараннахрға Тәуекел ауыр жарақатталып,қайтыс болады.
басып кіреді. Қазақ ,Өзбек хандықтарының сұлтандары
Ақши,Искандер,Мүнши, соғысты аяқтауға шарт жасасады.
Ташкент,Самарқан қалаларын Ташкент қаласы
басып алады. Қазақ хандығына қосылады.
Орыс мемлекетімен қарым-қатынас

Орыс патшасы Федорға
Құлмұхаммедті елшілікке жіберіп, Екінші мақсаты
қамқорлығына алуын өтінеді. өзінің жиені Оразмұхаммедті
тұтқыннан босату/1580/

1595 жылғы наурыз айында елшіге патшаның жауап грамотасы
тапсырылды, онда Тәуекелге қазақ хандығын «өзінің патшалық қол
астына» алатынын хабалаған және «патша мен ханзадаларға оқ
ататын қару» жіберуге уәде етеді де, одан әрі мынадай тілек
айтады: Тәуекел «біздің патшалық қол астымызда болғандықтан
және біздің патшалық әміріміз бойынша Бұхара патшасымен және
бізге опасыздық жасаған сібір патшасы Көшіммен соғысып, біздің
ұлы мәртебелі патшамызға жол салатын боласыздар».
1595 ж.Мәскеуден Вельямин Степанов елшілігі жіберілді.
Нәтижесінде Сібір хандығы құрамында болған қазақ
тайпалары Қазақ хандығына қосылды

Ресеймен қарым-
Сыр бойындағы қалалар, Ташкент қаласы қатынас
Қазақ хандығына қосылды орнатты.Керуен
саудасы кеңейді
1595 ж.Мәскеуден Ресейден Орта Азия мен Сібірге апаратын жол
тілмәш Вельямин Степанов Қазақ хандығының аумағы арқылы өтті. Тобыл
бастаған елшілік жіберілді қаласынан Орта Азияға апаратын сауда жолы
Ертіс өзені арқылы Есіл өзенінің бас жағына
қарай, ал ол жақтан Ұлытауды айналып өтіп,
Сарысу арқылы Түркістанға дейін, сонан соң
Сырдария өзені арқылы Бұхараға өтетін еді.
XVI-XVII ғ.ғ қазақ хандығы
Есімі Ел билеген Шығу тегі Ішкі жағдайы Сыртқы Қазасына
жылдар жағдайы қатысты
мәлімет
Қасым 1511-1518 Жәнібекұлы Мемлекет өрледі, Мұхаммед Сарайшық-
хан жер аумағы кеңейді, Шайбани және та
халық саны артты, оның жерленген
халықаралық ұрпақтарымен
беделі өсті соғыс жүргізді

Хақназар 1538-1580 Қасымұлы Бытыраңқы қазақ Ноғайлармен , 1580 ж
хан хандығын моғолдармен , Ташкент
біріктірді, оны ойраттармен билеушісі
аймақтық жағынан күрес жүргізді Баба
ұлғайтты, сұлтанның
халықаралық қолынан
жағдайын нығайтты қаза табады.

Тәуекел 1582-1598 Шығайұлы Күш қуаты артады, Баба 1598 ж
хан халық саны сұлтанмен, Бұқара
көбейеді, шекарасы Бұхар ханы қаласын
кеңейді Абдуллахпен қоршауда
қайтыс
болады
Семантикалық карта

Орыс патшасы Бұхар ІІ Сыр боы
Федорға 1994 ж. ханы ІІ Абдоллах қалаларын
Құлмұхаммедті Абдолла пен бірге , Ташкентті
елшілікке х Баба Қазақ
жіберіп, пен “дос сұлтанмен хандығына
қамқорлығына болып, шайқасты қосты
алуын өтінеді өзара
көмектес
у”
шартына
отырды

Хақназар
хан

Тәуекел
хан

Шығай хан
Сәйкестендіру тесті
Жылдар Оқиғалар
Тәуекел хан өзбек ханымен жасасқан
шартты бұзды
Хақназар хан орнына Шығай хан отырды

Орыс елшілері Тәуекел хан тұсында Қазақ
хандығына келді
Сібір хандығының жойылуы

1556 жыл 1580 жылы 1598 жылы

1583 жылы
1595 жылы Вельямин Степанов
Дискуссиялық карта

Иә Жоқ

Ресейден Сібірге аттанған Тәуекел хан тұсында орыс
Ермак әскері 1582 ж. Көшім елшілері
ханды жеңді Семен Сальцев, Третьяк
Чебуков Қазақ хандығына келді
Сібір хандығының қол ХУ ғасырда Ноғай ордасы
астындағы қазақ тайпалары ыдырап кетті
1580 жылы Қазақ хандығына
келіп қосылды
Жетісу қазақтарының Хақназар хан тұсындағы орыс
жағдайын ауырлатты патшасы Қаһарлы Иван
ойраттардың тонаушылық
жорықтары
Қорытынды
XVI ғасырдың 90-жылдарынан XVII ғасырдың басына
дейінгі Қазақ хандығының тарихы Шығайдың
Абдаллахпен бірге болуы, қазақ сұлтандары қатысқан
1588-жылғы Ташкент көтерілісі, 1594-1595 жылдардағы
Тәуекел Түркістанды, Ташкентті, Ферғананы, Самарқандты
басып алған кездегі соғыс оқиғалары сияқты деректермен
белгілі. Бұл аймақтардың Қазақ хандығы құрамына
қосылуының тарихи маңызы зор болды, бір тарихи
кезеңнің екіншісімен алмасуын көрсетті.1582 ж.Көшімнің
әскерін жеңіп , Сібір хандығының қол астындағы қазақ
тайпалары Қазақ хандығына келіп қосылды.

Ұқсас жұмыстар

Қазақ хандары туралы

Қазақ хандығы құрылуы, тұлғалар

Жәңгір хан - өз заманының білікті тұлғасы туралы

ХV-ХVІІІ ғғ. Қазақ хандығының тарихы

ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ ХАНДАРЫ ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ -

Керей хан Жәнібек хан

Тәуекел хан

Тәуке хан немесе Мұхамед Батырхан (1636 (1635) - 1718 (1715) )

Хақназар хан

ҚАЗАҚ ХАНДАРЫ

Пәндер