Қорықтың аты

Қазақ тілі мұғалімі:

Шынбаева Бақыт
Зейнілғабиденқызы

Солтүстік Қазақстан облысы
Тайынша ауданы
Донецк орта мектебі

2011-2012 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы:

ҚАЗАҚСТАН ҚОРЫҚТАРЫ
Сабақтың эпиграфы:

Адамдардың табиғатсыз күні жоқ,
Мұны айтуға табиғаттың тілі жоқ.
Табиғаттың тарылтпасын
мөлдір кәусар тынысын,
Пәк табиғат жүрегімнің
тамылжыған жырысың,
Ей, адамдар, қалай ғана
қатыгездік жасайсың,
Ол анаң ғой, ал сен,
кенже ұлысың!
Жаңа сөздер:
Қорық – заповедник, алғашқы – первый, құрып кету –
исчезновение, қауіп – опасность, бедствие, ұялау –
гнездиться, табиғи қалпы – естественный облик, қорғау –
защищать, аялау – беречь, жұлмау – не вырывать,қарт, кәрі
– старый, таптамау – не топтать, құмтөбе – бархан.
Аңдар(звери): барыс - барс, сілеусін - рысь, қоңыр аю –
бурый медведь, жолбарыс – тигр, арыстан – лев, жабайы
шошқа – дикий кабан, қарсақ - карсак, суыр - сурок, арқар –
архар, елік - косуля, таутеке – горный козел, ақбөкен –
сайгак, қарақұйрық – газель, джейран.
Құстар (птицы): көкқұс – синяя птица, ұлар – улар,
жапалақ – сова, үкі – филин, қарақұс – могильник, кекілік, шіл
– куропатка, бірқазан – пеликан, лашын – сокол, қаршыға –
ястреб, қызғыш құс – чибис, қырғауыл – фазан, дуадақ –
дрофа, аққу – лебедь.
Өсімдіктер(растения): сексеуіл – саксаул, жусан –
полынь, сораң – солянка, қамыс – камыш, селеу – ковыль,
құрақ – тростник.
ҚАЗАҚСТАН
ҚОРЫҚТАРЫ
1.ҮСТІРТ
2.БАРСАКЕЛМЕС
3.НАУРЫЗЫМ
4.ҚОРҒАЛЖЫН
5.АҚСУ-ЖАБАҒЫЛЫ
6.АЛМАТЫ
7.АЛАКӨЛ
8.БАТЫС АЛТАЙ
9.МАРҚАКӨЛ
ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫ-
НЫҢ КАРТАСЫ
3 4 8

2 7

Біз бүгін қандай қорықтармен
танысамыз?

1. АҚСУ-ЖАБАҒЫЛЫ
2. АЛМАТЫ
3. НАУРЫЗЫМ
4. БАРСАКЕЛМЕС
5. ҚОРҒАЛЖЫН
Қорықтың аты: АҚСУ – ЖАБАҒЫЛЫ

Құрылған жылы: 1927 ж

Көлемі: 85,4 мың гектардан(га) астам

Орналасқан жері:
Батыс Тянь-Шаньның солтүстігі, Ұғам
жотасы, Оңтүстік Қазақстан облысы

Мақсаты:
Табиғи кешендерді қорғау және зерттеу
Қорықтың аты: НАУРЫЗЫМ

Құрылған жылы: 1934 ж.

Көлемі: 87,7 мың гектардан(га) астам

Орналасқан жері:
Қостанай облысы, Наурызым ауданы

Мақсаты:
Табиғи кешендерді қорғау және зерттеу
Қорықтың аты: БАРСАКЕЛМЕС

Құрылған жылы: 1939 ж.

Көлемі: 16,8 мың гектар(га)

Орналасқан жері:
Арал теңізінің солтүстік бөлігі

Мақсаты:
Ежелгі жануарлардың түрлерін сақтау
және қазіргі табиғатқа бейімделуін
зерттеу
Қорықтың аты: АЛМАТЫ

Құрылған жылы: 1961 ж.

Көлемі: 71,7 мың гектарға(га) жуық

Орналасқан жері:
Алматы облысы, Іле өзенінің
жағасындағы құмды шөлейті әйгілі Аққұм
Қалқан (әнші «бархан»)

Мақсаты:
Табиғатты зерттеу, қорғау және сақтау
Қорықтың аты: ҚОРҒАЛЖЫН

Құрылған жылы: 1968 ж

Көлемі: 259 мың гектардан (га) астам

Орналасқан жері:
Астана қаласынан 140 км жерде, тың
далада, Қорғалжын мен Теңгіз көлінде

Мақсаты:
Құстар мен жануарлардың кейбір
түрлерін сақтау және табиғат өзгерістеріне
бейімделуін зерттеу
“БАРЛЫҒЫ НЕШЕУ?”
ОЙЫНЫ
(ЖАҢЫЛТПАШ-ЖҰМБАҚ ШЕШУ)
1-топ

Арқада алты арқар
бар,
Қырда қырық арқар
бар,
Бір қарт арқар бар.
2-топ
Алты арқарға қырық
арқарды,
Қырық арқарға кәрі
арқарды
Қосса қанша арқар
бар?
3-топ
Қырық үш қызғыш
құсқа,
Қырық үш қызғыш
қосса,
Қанша қызғыш құс
болады?
ҚАЗАҚСТАН
ҚОРЫҚТАРЫНДАҒЫ

АҢДАР, ҚҰСТАР,
ӨСІМДІКТЕР
1-топ

АҚСУ-ЖАБАҒЫЛЫ ҚОРЫҒЫ
АҢДАР:
Барыс, сілеусін, қоңыр аю, арқар, елік,
таутеке, жабайы шошқа, т.б.

ҚҰСТАР:
Көкқұс, ұлар, дала бүркіті, қарақұс, кекілік,
шіл, лашын, т.б.

ӨСІМДІКТЕР:
Жусан, сексеуіл, сораң, т.б.
2-топ

АЛМАТЫ ҚОРЫҒЫ
АҢДАР:
Барыс, сілеусін, қоңыр аю, марал, елік,
т.б.

ҚҰСТАР:
Қаршыға, қырғауыл, құр, кекілік, т.б.

ӨСІМДІКТЕР:
Сексеуіл, жусан, сораң, т.б.
3-топ

ҚОРҒАЛЖЫН ҚОРЫҒЫ

АҢДАР:
Түлкі, қарсақ, елік, суыр, т.б.

ҚҰСТАР:
Қаз, дуадақ, аққу, үйрек, т.б.

ӨСІМДІКТЕР:
Жусан, қамыс, селеу, құрақ, т.б.
“КІМ ЖЫЛДАМ?”
ОЙЫНЫ
Аңдар
КЕЛ, БАЛАЛАР,
ОЙНАЙЫҚ,
ОЙНАЙЫҚ ТА
ОЙЛАЙЫҚ!
Үй жануарлары
Сабақты пысықтау:

1) Қорықтарды қайталау.
2) Оқушылардың жауаптарын
бағалау.
ҚОРЫҚТАР
ҚҰРЫЛҒАН
ҚОРЫҚТЫҢ АТЫ ОРНАЛАСҚАН ЖЕРІ МАҚСАТЫ
ЖЫЛЫ

1.АҚСУ- Батыс Тянь-Шаньның Табиғи кешендерді қорғау
1927 ж. солтүстігі және зерттеу
ЖАБАҒЫЛЫ

Қазақстанның орманды
Табиғи кешендерді қорғау
2.НАУРЫЗЫМ 1934 ж. даласының оңтүстігіндегі және зерттеу
Торғай облысы

Ежелгі жануарлардың түр-
Арал теңізінің солтүстік
3.БАРСАКЕЛМЕС 1939 ж. бөлігі
лерін сақтау және қазіргі та-
биғатқа бейімделуін зерттеу

Табиғатты зерттеу,
4.АЛМАТЫ 1961 ж. Алматы облысы қорғау және сақтау

Құстар мен жануарлардың
Астана қаласынан кейбір түрлерін сақтау және
5.ҚОРҒАЛЖЫН 1968 ж. 140 км жерде табиғат өзгерістеріне
бейімделуін зерттеу
Табиғатты қорғау үшін
бәріміз
Күресейік, бір-бір ағаш егейік.
Текке отырмай жасымыз бен
кәріміз
Таза ауа үшін терімізді
төгейік!
БАЛАЛАР, ОСЫМЕН
“ҚАЗАҚСТАН ҚОРЫҚТАРЫ” АТТЫ
АШЫҚ САБАҒЫМЫЗ АЯҚТАЛДЫ.

Э САУ БОЛЫҢДАР!

Ұқсас жұмыстар

Қорықтардың ерекшеліктері

Ақсу Жабағылы қорығы

ҚАРАТАУ ҚОРЫҒЫ

Батыс Алтай мемлекеттік табиғи қорығы

Наурызым қорығы - Қостанай облысы Наурызым және Әулиекөл аудандарында орналасқан мемлекеттік қорық

Алматы мемлекеттік қорығы

МАРҚАКӨЛ МЕМЛЕКЕТТІК ТАБИҒИ ҚОРЫҒЫ

Қорықтар орналасуы картасы

Барсакелмес қорығы

Марқакөл қорығы туралы

Пәндер