Дамыта оқыту технологиялары

Презентация қосу

Катонқарағай ауданы Аршаты орта орта мектебі

Баяндама
Тақырыбы:

”Математикадан білім сапасын
арттыру жолдары”

Математика пәні мұғалімі:
Абильмажинова Мақташ
Алғысөз
Қазақстан экономикасының орнықты дамуы үшін сапалы білімнің
қолжетімділігін қамтамасыз ету арқылы адами капиталды дамыту, білімнің
бәсекеге қаблеттілігін арттыру мақсатында Қазақстан Республикасында білім
беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
бекітілді.
Бағдарламаларда көрсетілген міндеттердің бірі - 12 жылдық оқыту моделіне
көшуді білім беру мазмұнын жаңыртумен қоса жүзеге асыру.
Бүгінгі білім беру саласындағы проблемалар орта білім жүйесін
қазақстандық қоғам дамуының қазіргі заманғы талаптарына және әлемдік білім
беру кеңістігіне кірігу шарттарына сәйкес жаңғыртуды талап етеді.
Ендеше 12 жылдық білім – бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны жоғары сатыда
бейімді оқытуды көздейтін бірден-бір тиімді жол.

Н. Ә. Назырбаев «Білім мен ғылымды өз дәрежесінде меңгерген елдер ғана
әлемдік дамудың алдында болады. Ендеше біз халыққа білім беру және ғылымды
дамыту, оларды реформалау ісін қарқынды жола қоюымыз керек» деп
міндеттейді. Біз осы пікірдің өзінен-ақ білім беру жүйесін әдәс-тәсілдеріне
жаңаша құрылыммен келу керектігінкөреміз.
Математика туралы ойлар
Маңызды мәселелерді шешуде жас ұрпақты сапалы да саналы ой еңбегіне
тәрбиелеуде математиканың алатын орны ерекше. Қазіргі заман – математика
ғылымының өте кең, жан- жақты тараған кезеңі. Ал талапқа сай математикалық
білім берудің басты шарты- математикалық мәдениетіліктің деңгейін көтеру
болып табылады.

• Математика сөзінің өзі грек тілінде білім, ғылым деген мағына береді. Олай
болса ежелгі замандардан- ақ математикалық білімді ғылымдықтың жоғары
дәрежесі ретінде қабылдаған.
• Математика – ғылым болмысынан балма ұғымдар. Сондықтан да математика
барлық ғылымдардың логикалық негізі – күре тамыры ретінде қарастырылады;
• Математика ең алдымен оқушылардың дұрыс ойлау мәдениетін
қалыптастырады, дамытады және шыңдай түседі.
• Математикалық тілде тілдесу қабілетін қалыптастыру арқылы оқушының сөз
коммуникациясы, яғни сөйлеу мәдениетін дамытады;
• Математика әлемде болып жатқан түрлі құбылыстарды, жаңалықтарды дұрыс
қабылдап түсінуге көмектеседі;
• Математиканың болашақ тұлғаның моральдық, эстетикалық және этикалық
тұрғыдан да тәрбиелік мәні бар.
Қазақстан Республикасының
математика пәні мұғалімдерінің Бірінші Съезінің қарары
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бастамашылық еткен Қазақстан
Республикасы математика пәні муғалімдерінің Бірінші Съезін шақыру мына қажеттіліктерден
туындады:
• математикалық білім беру сапасын қамтамасыз етуде жиналып қалған проблемаларды ашу және
оларды жою жолдарын анықтау;
• Қазақстан Республикасының жиырма жылдық тәуелсіз даму кезеңі ішінде математикалық білім
беруді дамыту бойынша жүргізілген жұмыстардың талдауын жүргізу;
• математика пәні мұғалімдерінің кәсіби қузыреттілік деңгейін арттыру;
• Қазақстанда математикалық білім және ғылымды одан әрі дамыту перспективаларын айқындау
және жастарды тарту;
• үздік мұғалімдер мен оқытушылардың озық тәжірибесін тарату;
• ұзақ мерзімді перспективада математикалық білім беруді жаңғырту
Съезде Қазақстандағы математикалық білім беруді жаңғыртудың мына бағыттары бойынша өзекті
мәселелер талқыланды:
• математикалық білім беру сапасын қамтамасыз ету;
• 12 жылдық білім беруге көшу кезеңіндегі математикалық білім беру мазмұны;
педагогикалық кадрларды даярлау проблемалары;
• дарынды балалармен жұмыс істеу проблемалары;
• математика саласына ғылыми және педагогикалық қызмет саласындағы талантты жастарды тарту;
• үздіксіз математикалық білім беру;
математикалық ресурстық және білім беру орталықтарын құру;
• математика сабақтарын оқулық және әдістемелік қамтамасыз ету;
• математика пәні мұғалімінің жаңа жағдайлардағы мәртебесі.
Осы мәселелрді қарай келіп, әрбір мұғалім өз жұмысына
тұжырымдама жасағаны жөн.
Өзіме төмендегідей тұжырымдама жасадым.

ТҰЖЫРЫМДАМА
1. Ұстаздың педагогикалық әрекетінің мақсаты
мен міндеті

2. Мақсат пен міндетті жүзеге асыру құралдары

3. Мақсат пен міндетті жүзеге асыру жағдайы

4. Нәтиже
1-тұжырымдама

Ұстаздың
педагогикалық
әрекетінің

мақсаты мен
Қазіргі білім берудің негізгі мақсаты:

Жан-жақты, білімді, өзіндік ой-талғамы бар
жеке тұлғаны қалыптастыру
Менің мақсатым
Математикалық ұғымдарды толық түсініп, оны есептер

шығарғанда қолдана білгенге үйрету;

Әр деңгейдегі есептарді шығара білу;

Өтілген тақырыптарды жүйелі қайталап отыру;

оқушылардың білім сапасын арттыру;

Өз бетімен білім алуға үйрету
2-тұжырымдама

Мақсат пен міндетті
жүзеге асыру
_Өткізілген сабақтардағы іс-әрекеттер

Мұғалім іс-әрекеті Оқушы іс-әрекеті

тақырыпты қызықтырады; жеке, жұппен, топпен жұмыс
ой қозғайды; жүргізеді;
мәтінмен өздері танысады;
ең құнды мәселелер
анықталады;
жан-жақты талдауға,
қорытынды жасауға зерттеуге, салыстыруға
бағыттайды; үйренеді;
шығармашылық дамуға
бағыттайды; ойларын еркін айтуға жол
ашады;
оқушы мен қарым-қатынас
жақсарады; шығармашылық дамиды;

ізденуге, жаңа ақпаратқа интеллектуалдық даму
ұмтылдырады; деңгейін көтереді;
3-тұжырымдама

Мақсат пен міндетті

жүзеге асыру жағдайы
Мақсат пен міндетті жүзеге асыру үшін
Мұғалімге
мақсат пен міндетті белгілеп, түпкі нәтижені
Оқушыға
анықтау (нені және неліктен үйретеміз?);
• Өз бетінше есеп шығарудың
сабақ беру сапасын жетілдіру (жаңа
технологияларды, озық тәжрибелерді т.б.
сан қилы жолын іздестіру
тиімді қолдану); • Пәнге қызығып, оған көңіл
шығармашылық жұмыстар жүргізу; қойып тереңдете оқып үйрену.
қиындық тудыратын бөлімдерді,
• Сабақ барысында
тақырыптарды анықтау; қолданылатын ойындарға,
Қосымша жұмыстарды жоспарлау математикалық сайыстарға,
Кәсіби өсу, өз білімін жетілдіру жарыстарға, олимпиадаларға
оқушының жалпы мүмкіндектерін зерттеу, қатысу
төменгі сыныпта қажетті білімді меңгерді ме • әр сыныптағы материалды
анықтау ( нашар үлгерушілер, жақсы жетік меңгеруге ден қою;
оқитындар)
• өз бетімен шығармашылық
оқушының даму деңгейін интеллектуалдық
сатыға көтерілуіне;
бағытта жұмыс істеуге
оқушының оқутанымдық қызығушылығын
арттыру;

Мақсат пен міндетті жүзеге асыру, белгіленген талаптарды жүзеге асыру үшін қандай
қиындықтар мен талаптарды ескеруіміз керек.
Шағын комплкетілі ауыл мектептерде математиканы
оқытудағы қиындықтар
• Кадрлармен қамтамасыз етілуі, кәсіби білімін жетілдіру, үздіксіз ізденуі;
• материалдық-техникалық базаның жетімсіздігі, көрнекіліктер, ТСО,
ақпараттық технологияның жетімсіздігі;
• бөлінген сағаттардың аздығы (сағат азайғанмен өтілетін материал көлемі
сол күйінде, теориялық материалға бөлінген сағатты қысқарта алмайды,
есесіне есеп шығару, практикалық сағаттар қысқарады), осыдан
оқушылардың пәнге қызығушылығы төмендеу;
• оқушылардың өзіндік ізденісіне қажет қосымша материалдар және
интернетті пайдалану мүмкіндігі жоқтың қасы;
• Математиканың рөлін күшейту жұмысы аз (информатиканы оқытып
жатырмыз дейді, бірақ ол ойлап есеп шығару, күрделі есептердің шешімін
табу емес) ;
• бағыттар таңдау (қоғамдық-гуманитарлық, жаратылыстану-математика, тесте
тапсырма бірдей), оқушылардың аздығы (талас, сайыс жоқтың қасы т б);
• Ауылдағы жұмысбастылық (мектепте де үйде де), ол бала үшін де мұғалім
үшін де, мұғалімдердің шығармашылықпен жұмыс істеуіне жағдайдың
аздығы.
Осыған байланысты Қазақстан Республикасының
математика пәні мұғалімдерінің Бірінші Съезініен

Съезд соңғы 20 жылда математикалық даярлық деңгейінің бірқатар объективті
және субъективті себептерге байланысты айтарлықтай төмендеуін ескереді,
олар:
• талантты жастардың академиялық және педагогикалық салалардан
экономикалық, заң және гуманитарлық салаіларға көптеп баруы; білім беру
реформасының ұзақ кезеңі;
• педагогикалық және ғылыми әлеуеттің шашырауына әкеп соқтырған жоғары
оқу орындарының көбейіп кетуі;
• математика пәнін оқытуға мемлекеттік білім беру стандарттарында сағат
санының елеулі азаюы;
• математика бойынша мектеп оқулықтары сапасының төмендігі;
математикалық құзыреттерді бағалаудың түрлі нысандарының болмауы;
• нарықтың экономика құндылықтарының жаңа жүйесінде муғалімдер
мәртебесінің төмендеуі.
Отандық математика мұғалімдерінің бірінші 1 съезін өткізудегі мақсат Қазақстан Республикасының
экономикасының сұраныстарына сәйкес математикалық білімді жаңғырту болып табылады.
Математика пәнін оқытудың кейбір мәселелерін атап өте кетсек дейміз.
• Бірінші, математиканы оқытудың мазмұны туралы. Бізде математиканы оқыту ісі оның
теориялық негіздерін, классикалық бөлімдерін терең меңгертуге бағытталған. Бұл бағыттағы жаңа
көзқарасқа келетін болсақ, математиканы оқытуда практикалық мәселелерге көп көңіл бөлу қажет
тігінде болып отыр. Соңғы кезде ғылымның негізгі жетістіктері мен мәселелері қолданбалы салаға
бағытталғандықтан, олар мектеп бағдарламасына енуі қажет. Ықтималдық теориясы, статистикалық
әдістер, математикалық моделдеу және басқа бөлімдер математика пәніне кеңінен енуі қажет. Бұл
әлемдегі кең тараған үрдіске сай екендігінің мысалы ретінде PISA халықаралық зерттеуін атап кетуге
болады. Ол зерттеудегі көптеген тапсырмалар сол саладағы практикаға бағытталған. Сонымен
қатар, негізгі тақырыптарда да құзыреттілікке құрылған. Болашақта оған практикалық маңызы бар
тапсырмаларды енгізу қажет.
• Екінші мәселе, 12 жылдық орта білімге көшу. 12 жылдық орта білімге көшу тек қана орта білім
беруді бір жылға ұзартып қана қоймай, білім берудің жаңа мазмұнына өтуге бағыттайды. Оқытудың
жаңа тәсілі құзыреттілікке арналған бұл білімде, талапкерлердің пәндер бойынша алған білімін
жаңа мәселелерді шешуге бағыттайды. Математика пәнін оқытуда әр кезде де оқушылардың
теорияны тиімді пайдалана білуіне көп көңіл бөлінгені. Бүгін бұл негізгі талапқа айналуы қажет
болып тұр. Математика пәнін бейіндік мектепте оқыту кезінде жоғары оқу орнындағы оқумен
сабақтас жүргізу қажеттігі туындап отыр.
• Үшіншіден, математика пәні бойынша білім сапасын арттыру. Соңғы жылдары математика пәнін
оқушылардың меңгеру деңгейі төмендеп кеткені байқалады. Республикамыздағы Ұлттық бірыңғай
тестілеу мен халықаралық зерттеулер нәтижесі соның айғағы болатындай. ҰБТ нәтижесі бойынша
математика пәні оқушылардың ең төменгі деңгейде меңгерген сабақтарының қатарында тұр. Ал
математика – оқушылардың жан-жақты ойлау қабілетін дамытатын ғылым. Демек, бұл жерде пәнді
оқытуда, тәжірибе алмасуда артта қалуға болмайды. Сол себепті, математика пәнін оқытуға ерекше
көңіл бөлу қажет.
Қазіргі кездегі ғылым мен техниканың даму деңгейі әрбір адамда сапалы және терең білім мен
іскерліктің болуын, ойлау қабілетінің жоғары, шығармашылықпен жұмыс істеуін талап етеді .
Болашақ ұрпаққа білім берудің іргетасы, ұлттық ғылым мен мәдениет бастауы – ауыл мектептері
болғандықтан үздіксіз білім беру жүйесінің дамып жетілуі де сол ауыл мектебіне байланысты.
Бүгінгі таңдағы ауыл мектептерінің хал – ахуалы, жай – тұрмысы, білім беру деңгейінің жоғары
талапқа сай келмейтіндігі бұқаралық ақпарат құралдарында, баспасөз беттерінде айтылып та,
жазылып та жүргені белгілі.
Сондықтан оқушылардың, әсіресе, ауыл мектебіндегі оқушылардың математикалық білімін
жоғары деңгейде оқыту, яғни тереңдету әр ұстаздың алдындағы міндеті.
«Ауыл мектебі дегеніміз – ол қазақ мектебі, дана мен даралар шыққан білім ордасы,
тәрбие мен білімнің кәусар бұлағы» - демекші, ауыл мектебінде небір қабілетті, дарынды,
алғыр балалар баршылық.. Спорт, өнер және басқа да салаларда әлемдік деңгейде көптеген
саңлақтарын шығарған дарынды елдің ұл – қыздарының математикалық сайыста
жұлдыздарының жанбауы не себепті?…
Математикадан жыл сайын өткізілетін олимпиадаларда ауыл мектебінің түлектерінің көзге
түспеуі, жоғарғы оқу орнынан сүрініп жатуы, қазіргі кездегі математикадан алынған тест
балдарының көрсеткішінің төмен болуы көп жылдар ойландырған, ойландырып жатқан
мәселе болуда.
Математиканы оқытуда оқушылардың математикалық қабілетін және оны дамыту мәселесінің
ролінің ерекшелігіне байланысты мына жағдайларды ескеру қажет:
Сапалы оқулықсыз , әдістемелік құралсыз , сыныптан тыс жұмыстарға арналған ғылыми -
әдістемелік әдебиеттерсіз жоғары деңгейдегі нәтижеге жету мүмкін емес.
Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуда , математиканың негізін қалыптастыру , ұғындыру,
түсініктерін тереңдетуде бастауыш сынып мұғалімдерінің математикалық білімдері терең болуы
керек
Математика пәнін жақсы , терең білетін ,күнделікті сабақтағы тақырыпты толық қамтитын , оны
оқушыға жеткізе алатын , әр түрлі деңгейдегі есептерді шығара білу іскерлігі , оқытудың дәстүрлі және
ғылыми жетілдірілген әдіс – амалдарын , құралдарын еркін меңгеретін , оқушылардың пәнге
қызығушылығын арттыра отырып, білімін тереңдетіп, оларды бұл ғылымның сырын ашу
шығармашылығына икемдейтіндей маман болуы қажет, ал ауыл мұғалімінде осыған жағдай
жетіспейді.
Белгілі бір пәндерге өзіндік ынта – ықыласы жоғары балалар кез –келген жалпы білім беретін
мектептерде кездеседі, бірақ олардың зеректігі уақыт өте келе жалпылама білім шеңберінде қалып
қоятыны табиғи жай, өйткені оқу бағдарламасында тереңдетіп оқыту мәселесі қарастырылмаған
Оқушылардың бәрі де жақсы оқығысы келеді , бірақ олардың ақыл – ой қаблеті, бағдарламадағы
материалды ұғуы бірдей емес, сондықтан оқушыларды білімге жеткізу үшін өз мүмкіндіктеріне, бейіміне
қарай оқытудың, үйретудің маңызы зор.
Жоғарыда айтылған мәселелерді іске асыруда мектеп басшыларының жұмысты ұйымдастыра білу
қабілеті жоғары болып, оқушылардың білімін тереңдету жағдайларына қолдау көрсетуі керек.
Жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында 7-9 сыныптарда
математиканы оқытуға апталық жүктемелері 4 сағаттан бөлінген. Бұл материалды меңгерту үшін
өте аз, өтілетін материалдар көп, сағат саны аз сондықтан бір тақырыпты меңгеріп болмастан
келесі тақырыпты бастау керек, онда тек мағлұмат қана бере аласың, ал есептер аз шығарылады.
Жоспарланған материалдар бұрынғыдай, 7-9 сыныптарда математиканы меңгеруге аса маңызды
математикалық ұғымдардың мәнін, мағанасын, маңыздылығын ұғына бастайды, бірақ толық емес, себебі
ол оқушылардың физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты және аптасына 2 сағат уақыт жетпейді.
Қазіргі кезеңде оқытудың жаңа тәсілдері арқылы оқушы өз бетінше білімін жетілдіру арқылы
нәтижелерге қол жеткізуде, ал математиканы тәжрибелі мұғалімнің көмегінсіз өз бетінше толық
меңгеруі мүмкін емес, меңгеруі үшін өтілген материалдарға сай жеткілікті дәрежеде есептеу техникасын
қалыптастыруы қажет.
Оқу мазмұны

Оқу құралы

Құрылым
толымды
Оқу әдістемесі

Үздіксіз,
Үздіксіз, жүйелі
жүйелі курс
курс
Кешенділік

-тылық
Мақсатқа
Мақсатқа сай
сай құрылым
құрылым Біртұтас

Талап,
Талап, қажеттіліккке
қажеттіліккке сай
сай болу
болу

Құқықтық,
Құқықтық, нормативтік
нормативтік негіз
негіз

Теориялық,
Теориялық, практикалық
практикалық
құндылық
құндылық
Өміршеңділік

Шығармашылық
Шығармашылық ерекшелік
ерекшелік

Оқулық, оқу құралдары фонды
Бағдарламаға қойылған талаптар
талдап, оны орындауға күш салу керектігі айқын.

Ақпараттық технология

Әдістемелік нұсқаулар, жобалар
Қолжетімділік

Құқықтық, нормативтік болмыс
Осы мәселелерді ескере отырып, математика бағдарламасынның талаптарын жетік
Білім сапасын арттыруға негізгі әсері бар сабақ екені
белгілі. Сабақтар барлық талаптар ескеріле отырып
өткізіледі

Сабақ- оқу үрдісіндегі мұғалім ізденісінің нәтижесі

Дәстүрлі сабақ Дәстүрлі емес сабақ
Түрлендіріп, жаңа технологияны
Күнделікті өткізіліп жүретін қолданып өткізетін сабақтар
үйреншікті сабақтар (жарыс, ойын, диспут,пікірталас,
конференция және т. б )
Сабақ өткізбес бұрын сыныптағы әрбір оқушының білім жағдайын анықтап аламыз.
Олармен істелетін жұмыстар да алдын-ала белгіленгені жөн.
Әр түрлі дәрежедегі оқушылармен жұмыстар
№ Деңгейі 5-сынып 7-сынып
Аты жөні Істелетін жұмыстар Аты жөні Істелетін жұмыстар
1 өте жоғарғы Бақдәулетова Айым С тобы есептерін Түркістанов Бақыт Шығармашылық және С
деңгейдегі оқушы тобы есептерін
(медалист, үздіктер) Бердібек Нұрай шығаруға көңіл бөлу Малғаждарова Маржан шығаруға көңіл бөлу
Шаймарданов Б Конкурстарға қатыстыру Конкурстарға қатыстыру
2 Жақсы деңгейдегі Касенова Бақыт В тобы есептерін толық Айқынұлы Әли Шығармашылық және С
оқушылар(озаттар, тобы есептерін
кейде үші бар) Саудабайұлы Ернұр шығаруға мән беру шығаруға көңіл бөлу
Құмарбеков Бизат Тұрақты даярлығын Конкурстарға дайындау
қадағалау
3 Қалыпты деңгейдегі Арманұлы Әліби В тобы есептерін толық Амангелдинова Ғ В тобы есептерін толық
оқушы(үнемі үшке Қадылбекова Жанар шығаруға мән беру Қизатов Амангелді шығаруға мән беру
оқитын) Құмарбеков Әсет Қосымша жұмыстар Қосымша жұмыстар
4 Денсаулығы нашар Ермеков Бейсекен Қосымша жұмыстар жүр Ермекова Назгүл А тобы есептері толық
ЗПР Заркумханова Маржан Оқушылардан көмек Қосымша жұмыстар жүрг
5 Қиын балалар
(жағдайсыз отбасы
балалары)

6 Сабақты себепсіз жиі Қанқожа Райымбек Сабақтан қалмауын
босататын оқушылар Қадағалау
7 Нашар үлгеретін
оқушылар(еріншек
жалқаулығы барлар)

8 Нашар үлгеретін Серікова Амина Тұрақты көмек ұйымд Сейлханова Жаңыл Тұрақты көмектер беру
шамаларытүрлендіріп,
Сабақты Шаймарданова Әлфия элементтерін қолданаЗайнелханов
жаңа технология Азамат оқушының
отырып өткізу Оқушылардан көмек
сапалы
жетпейтіндер
білім алуына әсері мол. Ол үшін жаңа технологияларды сабақтарда пайдаланудың жоспары
жасалды.
Жаңа технологияларды математиканы оқыту барысында пайдалану
Қолдану дәрежесі
№ Технологияның аталуы Жеке элементтері Жүйелі түрде қолданылады
қолданылады
1. Дамыта оқыту технологиясы Дарынды оқушылармен жүйелі түрде
жүреді. Оқушылардың шығармашылық
жұмыстары, олимпиада, сайыстарға
қатысуы кезінде қолданылады.

2.Модульдік оқыту технологиясы Жеке сабақтарда Жеке сыныптарға бағдарламалар дайындау
(М.Жампеисова)

4.Деңгейлеп –саралап оқыту Жеке сабақтарда
техналогиясы (Ж.А. Қараев)
5. Тестік технология Жоғарға сыныптарға пән бойынша тестер
дайындау
6.Ақпараттық технология Электрондық оқулықтар
қолданылады
7.Проблемалық оқыту технологиясы Жеке сабақтарда

8.Шаталовтың оқыту технологиясы Жеке сабақтарда Тірек схемалары әрбір сабақта қолдану

9.Хазанкиннің есеп шығару Жеке сабақтарда
технологиясы
10 В. Монаховтың технологиясы Жеке сабақтарда

11Сын тұрғысынан ойлау Оқып үйрену
ҚАЗІРГІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР
Технология дегеніміз- қандай да болмасын бір істегі қолданылатын амалдардың жиынтығы,
шеберлік.
(словарь Ожегова).
• Педагогикалық технология –формалары мен әдістерді, тәсілдерді, оқыту мен тәрбиелеу әдістерінің
арнайы жиынтығы, педагогикалық үдерістің ұйымдастыру-әдістемелік инструментарийі.
(Б.Т.Лихачев).
• Педагогикалық технология - оқу үдерісінің мазмұндық жүжеге асуының техникасы.
(В.П.Беспалько).
• Педагогикалық технология – оқытудағы жоспарланған нәтижені жүзеге асыру үдерісін сипаттау.

(И.П.Волков).
• Технология – бұл шеберлік, өнер ,білу ,әдістердің жиынтығын өңдеу.
(В.М.Шепель).
Оқыту технологиясы –дидактикалық жүйенің құрамдас бөлігі

(М.Чошанов).
• Педагогикалық технология — бұл барлық тетіктері ойластырылған, оқу үрдісін ойластырған,
мұғалімдер мен оқушыларға қолайлы жағдай жасалынған оқыту моделі
(В.М.Монахов).
• Педагогикалық технология –бұл барлық оқыту жүйесінің білімді меңгерудегі техникалық және адам
ресурстарын есепке ала отырып оқыту формаларын оңтайландыру әдістемелік жүйесін жасау.
(ЮНЕСКО).
• Педагогикалық технология жүйелі бірлік пен барлық жеке бас қызметтерінің, инструментальдық
және әдістемелік құралдарын педагогикалық мақсатқа жетуге қолдану.
(М.В.Кларин).
Кез-келген әрекет технологиялық немесе өнер болуы керек. Өнер-интуицияға,
технология-ғылымға негізделген.
Беспалько В.П.
Оқытудағы технология оқыту үдерісінің ЮНЕСКО-ның қойған мақсаттарына
жетуге бағдарлау.

Педагогикалық міндеттерді шешуге арналған немесе алдын-ала жоспарланған
педагогикалық үдерістерді жүйелі, өзара байланысты жүйе құру.
Сластенин В.А.

Білім беру технологиялары –бұл арнаулы теориялық бағдарланған немесе
-әдістемелік , практикалық бағдарланған жүйеленген категория. Оның
құрылымдық компоненттеріне жатады:
Оқыту нәтижесіне бағытталған диагностикаланатын параметрлерде берілген
оқыту мақсаттары;
Оқу материалының мазмұны;
Оқу үдерісінің ұйымдастыру құралдары, формалары, методтары, тәсілдері ;
Оқыту үдерісінің субьектілік өзара әрекеті (оқушы-мұғалім, оқушы-оқушы);
Әрекеттің нәтижесі.
Оқыту технологияларын жүзеге асыру міндетті түрде педагогикалық
мониторингті қажет етеді.
Н.А.Завалко
Педагогикалық технологияларды жүйелеу

(Селевко Г.К.)
1. Педагогикалық үдерісті жекелей бағдарлау негізіндегі
технологиялар
1.1. Қызметтестік технология.
1.2. Ш.А.Амонашвилидің ізгілендіру-жекешелендіру
технологиясы
1.3. Е.Н.Ильиннің жүйесі: әдебиетті адамды қалыптастыруға
арналған пән ретінде оқыту .

2.Оқушының іс-әрекетін белсендіруге негізделген
технологиялар
2.1. Ойын технологиялары
2.2. Проблемалық оқыту
2.3. Шеттіл әдебиеттерін коммуникативті оқыту технологиясы
(Е.И.Пассов)
2.4. Тірек-сызбаларды қолданып оқыту технологиялары
(В.Ф.Шаталов)
3. Оқыту үдерісін тиімді басқару мен ұйымдастыру негізіндегі
технологиялар
3.1. С.Н.Лысенкованың технологиясы: тірек сызбаларды пайдалана отырып
алдын-ала оқыту
3.2. Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясы
3.3. Міндетті түрде нәтижеге жетуге негізделген деңгейлеп саралау
технологиясы (В.В.Фирсов). .
3.4. Балалардың қызығушылығына қарай саралап, мәдениетке тәрбиелеу
технологиясы (И.Н.Закатова).
3.5. Жекелей оқыту технологиясы (Инге Унт, А.С.Границкая, В.Д.Шадриков)
3.6. Бағдарлап (программированное) оқыту технологиясы
3.7. Ұжымда оқыту технологиясы КСО (А.Г.Ривин, В.К.Дьяченко)
3.8. Топтық технология.
3.9. Компьютерлік оқыту (жаңа ақпараттар) технологиясы.

4. Дидактикалық жетілдіру және материалды
реконструкциялау негізіндегі технологиялар.

4.1. «Экология және диалектика» (Л.В.Тарасов).
4.2. «Мәдениет диалогы » (В.С.Библер, С.Ю.Курганов).
4.3. Дидактикалық бірліктердің іріленуі - УДЕ (П.М.Эрдниев)
4.4. Ақыл-ой әрекеттерін біртіндеп қалыптастыру теориясы
(М.Б.Волович).
5. Жекепәндік педагогикалық технологиялар.

5.1. Ерте және интенсивті сауаттылыққа оқыту технологиясы (Н.А.Зайцев).
5.2. Бастауыш мектепте жалпы оқу дағдыларын қалыптастыру (В.Н.Зайцев)
5.3. Математиканы есеп шығару негізінде оқыту технологиялары
(Р.Г.Хазанкин).
5.4. Тиімді сабақтар жүйесіне негізделген технология (А.А.Окунев)
5.5. физиканы кезеңдермен оқыту жүйесі (Н.Н.Палтышев)

6. Балама технологиялар.

6.1. Вальдорф педагогикасы (Р.Штейнер).
6.2. Ерікті еңбек технологиясы (С.Френе)
6.3. Мүмкіндік білім технологиясы (А.М.Лобок).
6.4. Шеберлік технологиясы .

7. Табиғатпен бірігу технологиясы.

7.1 Табиғатпен бірігу сауаттылығы (А.М.Кушнир).
7.2 Өзін-өзі дамыту технологиясы (М. Монтессори)
8. Дамыта оқыту технологиялары.

8.1.Дамыта оқыту технологияларының жалпы ережелері .
8.2. Л.В.Занковтың дамыта оқыту жүйесі.
8.3. Дамыта оқыту Д.Б.Эльконин-В.В.Давыдов технологиясы.
8.4.Жеке тұлғаның шығармашылық қасиеттерін дамыту жүйесі.
(И.П.Волков, Г.С.Альтшуллер, И.П.Иванов).
8.5 Жекелей бағытталған дамыта оқыту (И.С.Якиманская).
8.6. Өзін-өзі дамыта оқыту технологиясы (Г.К.Селевко)

9. Авторлық мектептердің педагогикалық технологиялары .

9.1. Адаптациялау педагогикалық мектебі (Е.А.Ямбург, Б.А.Бройде).
9.2. Моделі «Орыс мектебі».
9.3. Өзін-өзі анықтау авторлық мектебі (А.Н.Тубельский).
9.4. Мектеп-саябақ (М.А.Балабан).
9.5. Агромектеп А.А.Католикова.
9.6. Ертеңгі күн мектебі (Д.Ховард).
Білімді тұлға тәрбиелеу схемасы

Сабақ

Жарыс, Білімді тұлға Шығармашылық
сайыстарға жұмыстар
қатысу

Пән бойынша
сыныптан тыс жұмыстар
Мектепте сапалы білім беру, баланы оқытуда, тәрбиелеуде басты міндет - балалардың қабілеттерін жан-жақты
ашу. Осы себептерге сәйкес математикада, алгебра сабақтарында және геометрия сабақтарында өздік
жұмыстарды (зерттеу, дәлелдеу) ұйымдастыруды дұрыс деп ойлаймын. Оқушылардың өздік
жұмыстарын тиімді ұйымдастыру сабақ сапасының артуына септігін тигізеді. Теориялық білімнің терең
бекіп, жүйелі қалыптасуына өздік жұмысқа берілетін есептер мен жаттығулардың дұрыс таңдап алынып,
қарастырылуына байланысты болады.Өздік жұмыс кезінде оқушылар оқулықпен және дидактикалық
материалдармен, газет журналдармен жұмыс істеуге үйрене бастайды, өздігінен білім алуға талпынады.
Жұмыс нәтижелі болса, оқушының пәнге деген қызығушылығы артады.Математика пәнін оқытуда өздік
жұмысқа көп көңіл бөлу қажет.Әр түрлі жаттығулар орындау барысында математикалық түсініктер
бекітіледі, есептеу дағдылары қалыптасады, геометриялық фигураларды сыза білуге, оқушылардың
кеңістік жөніндегі көзқарасы дамиды, өз бетімен өмірде пайдалана алуға үйретеді.
Өздік жұмыстарды ұйымдастыруда мынадай талаптар орындалу қажет
1. Өздік жұмыстың мазмұны бағдарламаға қойылатын талаптарға сәйкес келуі керек
2. Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға тиісті.
3. Өздік жұмыстар түрлі және мазмұны жағынан әр түрлі болуы керек.
4. Әрбір өздік жұмыс тексеріледі және бағаланады.
5. Өздік жұмысты тек қайталау кезінде ғана жүргізбей, сабақтық барлық кезеңдерінде, орынды жерінде
өткізу керек.
6. Өздік жұмыс ұйымдастыру формасы мынадай: жеке оқушымен, топпен жұмыс, барлық оқушымен
болады.
Өздік жұмыстардың негізгі түрлері: оқулықпен жұмыс, жаттығулар, практикалық жұмыстар, тексеру,
бақылау жұмыстары, сын жұмыстары, шығармашылық жұмыстар, рефераттар мен баяндамалар жасау,
тәжірибе жасау, тест жұмысын орындау болып табылады.

Жақсы үлгеретін, қаблетті оқушылармен шығармашылықпен жұмыс істеу де
қазіргі өмір талабы. Осы бойынша шығармашылықпен жұмыс істеу схемасы
жасалды.
Шығармашылықпен жұмыс істеу схемасы

Іс әрекеттер

Кезеңі Мұғалімнің Оқушының

Болмыс туғызу немесе Тірек білімін еске Тірек білімін сергітіп, пысықтау
тірек білім мен білік түсіруге көмектесу,
қоры жағдай жасау

Жаңа ақпаратпен Ақпаратпен танысып, тірек білімі
Білім игеру негізінде талдау жасау, шешімін
кезіктіріп, жаңа білім
қажеттілігі игеру қажеттілігі табуды қажет ететін сұрақтарды
туындау туындау анықтау, жаңа білім мен біліктің
қажеттілігін сезіну

Ақпаратпен Ақпаратты талдап, сұрыптау,
Ақпаратты өңдеу, жұмыстау әдіс салыстыру, анализ, синтез жасау,
ізденіс жасау тәсілдерін көрсету, іс моделдеу сияқты іс әрекеттер,
әрекетті қадағалап қажетті қосымша ақпараттарды
бағыт бағдар беру іздестіріп табу

Нәтижені Өз білімінің алдыңғы және жаңа
Жаңа білім, білік деңгейін салыстыру, басқалардың
қортындылап бағалау
игеру талқысына салып пысықта у арқылы
жаңа білім мен белікке жеткенін сезіну,
өзіне деген сенімге ие болу
4-тұжырымдама

Нәтиже

Жақсы нәтижеге жету үшін әрбір жұмыстың мониторингісі,
талдауы жасалып отырғаны жөн. Осы талдаулар беріліп отыр.
Математикадан тексеру бақылау қорытындысы
Тоқсан сайын жасалып отырады.
№ Оқушының аты-жөні “0” 1-т 2-т 3-т жыл
1 Айқынұлы Ә
2 Амангелдинова Ғ
3 Ермекова Н
4 Зейнелханов А
5 Қанқожа Р
6 Қизатов А
7 Сеилханова Ж
8 Тоқтағанов Ә
9 Туркистанов Б

"5"
"4"
"3"

"2"
білім сапасы
үлгерімі
6-сыныптың математикадан бақылауына талдау
Әрбір бақылау жұмысына талдау жасалып отырылады.

№Оқушының аты- 1 тапсырма
жөні

1 Айқынұлы Ә
2 Амангелдинова Ғ
3 Ермекова Н
4 Зейнелханов А
5 Қанқожа Р
6 Қизатов А
7 Сеилханова Ж
8 Тоқтағанов Ә
9 Туркистанов Б
МАҚСАТЫ: 6 – сынып оқушыларының І тоқсан бойынша алған білімдерін
тексеру. Тоқсан сайын жасап отырылады

Мат өзіндік Шығарма Мат Бақыл Сына Ережеле Орташа
№ Оқушылардың аты – жөні, дикт жұм тппсырма диктант ау қ рді есеп баға
барысы
тегі ант тест жұмыс 30.10. нда
(үйде) ы 08 қолдана
алу
1 Айқынұлы Ә 4 4 - 14тап + 4 4 4 4 4 4
2 Амангелдинова Ғ 3 4 - 13 + 3 3 3 4 3 3,2
тап
3 Ермекова Н 3 2 - 3 тап + 2 3 2 3 -3 2,5
4 Зейнелханов А 3 2 - 5 тап + 3 3 3 -4 3 3
5 Қанқожа Р 3 3 - 8 тап - 2 Ж 3 Ж/3 3 2,4
6 Қизатов А 3 3 - 7тап + 2 4 3 4 3 3,1
7 Сеилханова Ж 3 3 - 7 тап +- 3 4 3 3 3 3,1
8 Тоқтағанов Ә 4 4 - 12тап + 3 5 3 4 4 3,8
9 Туркистанов Б 5 5 – 20тап + 4 5 5 -5 5 4,8

ортак балы
Туркистанов Б
ТоКтағанов А
Сеилханова Ж
Кизатов А ортак балы
Канкожа Р
Зейнелханов А
Ермекова Н
Амангелдинова Г
Айкынулы Ә
0 1 2 3 4 5 6
Математикадан білім сапасының мониторингі
5- 6-
сынып сынып 7-сынып 8-сынып 9-сынып 10-сынып 11-сынып Барлығы

математ математ алгебра геометрия алгебра геометрия алгебра геометрия алгебра геометрия алгебра геометрия алгебра геометрия

2007-2008 50 50 50 48 44 44 45 45 66 77 60 60 52 50

2008-2009 66 44 53 53 45 50 43 43 40 50 73 73 47 49

2009-2010 40 54 44 38 57 57 50 50 50 50 63 45 50 48

2010-2011 63 44 54 54 50 50 53 53 52 52 53 60 53 55

2011-2012 46 64 33 44 54 54 47 52 50 50 52 62 50 54
Сыныптар бойынша монитортнг і жасалады
Салыстыру мақсаты:
• - оқушылардың білім деңгейлерінің қаншалықты өзгергенін байқау;
• - математика курсының міндеттерін орындауға жоспар құру;

Өткен оқу жылының жылдық үлгерімі мен білім сапаларын салыстыра отырып әрбір сыныптағы
өзгерістерге талдаулар жасалды.
• 5 – сынып оқушыларының төменгі сыныптан орта сыныпқа бейімделудің әсері, яғни жаңа
материалдарды меңгерудегі жазу, сызудың бәсеңдігі т.б.
• 6 – сыныптың білім деңгейлері орташа болғандықтан, есте сақтау қабілеттерінің төмендігі;
• 9 – сынып орташа деңгеймен -8% - ке төмендеуі, сыныптың 50% -і төмен дейгейдегі оқушылар
( Қыстаубаева А, Зайнелханов Ж, Қалиева А, );
• 9 – сыныпта орташа деңгеймен -12%- ке, 10 – сыныпта – 6 % -ке төмендеуі оқушылардың сабаққа
тиянақты дайындалмай, ізденбей, өткен тақырыптарды ойланып керек жерде қолдана алмауы және
уақытты үнемдей білмеуінің әсерінен білім деңгейлерінің төмен пайыздық көрсеткіштерін көрсетті.
• 10-11 сыныптар бойынша үнемі тестік жұмыстар алынып талданып отырылады

Мониторингтер жасалып оны оқушыларға, ата-аналарға таныстырып нені ескеріп, нені үйрену керектігі
айқындалып отырылады. Осы бойынша мұғалімнің мектеп әкімшілігіне есеп беріп отыруы талап
етіледі. Ол әрбір оқушының оқу мүмкіндігін анықтап, ары қарай жетілуіне бағыт-бағдар беріледі.
ҰБТ қорытындысы да тұрақты жасалып отырылады.
ҰБТ қорытындысы да тұрақты жасалып отырылады. Жыл бойы ұлттық бірыңғай тестілеуге
дайындық жүргізіледі. Соған қарамастан оқушылардың математикадан білімдері төмен екені
байқалады. Оның үстіне жыл сайынғы тест кезіндегі заңсыздық, ілініп-салынып «өлімсіреген»
үшке оқитындардың ҰБТ-да «бестік» баға алып айды аспанға шығарулары, мұғалім беделіне
нұқсан келтірумен қатар оның да немқұрайлығын туғызып, ұрпақ тәрбиесіне білім сапасына деген
жауапкершілігінің төмендеуіне септігін тигізуде. Сонымен қатар математикаға бөлінетін сағаттың
аздығы әрбір тақырыпқа берілген есептерді толық талдап шығаруға мүмкіндік бермейді.

ҰБТ көрсеткіштері
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
- - - - - - -
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Бітіруші саны 11 7 6 11 11 15 21
ҰБТ-ға қатысқаны 10 6 6 11 10 15 21
Ортақ балы 103, 102,
72 95 88,6 95,1 72
7 4
Оқуға түскендері
(Жоғарғы және
7 6 6 10 11 15
арнаулы оқу
орындарына)
Оның гранты 5 6 6 10 8 15
Математикадан ҰБТ-дағы
балдық көрсеткіш
2004- 2005- 2006- 2007- 2008- 2009- 2010- 2011-
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Мате 11,2 11,8 21 15,1 16,7 17,6 18,1 8,6
м
Математикадан ұлттық бірыңғай тестілеудің қорытындысы
Оқу Оқушының Жоғары Төме Орта 2 3 4 5 Сапасы Үлгері
жылы саны / ұпай нгі -ша % мі %
қатысқаны ұпай балл

1. 2008- 11 / 11 24 7 16,7 0 3 2 6 72 100
2009

2. 2009- 11/ 10 23 15 17,6 0 1 7 3 90 100
2010

3 2010- 15 / 15 24 9 18,1 0 3 2 10 80 100
2011

4 2011- 21 / 21 24 2 8,6 1 16 3 1 19 95
2012
11-сынып оқушылары тест 2009

қорытындыларын өздері жасап
мониторинг жүргізіп отырады
Интелектуалдық ойындар арқылы
оқушылардың логикалық ойлау
қаблеттерін дамыту
Адамның даңқы – оның ойлау
қабілетінде
Математика арнайы білім беру пәні ғана Б.емес, сонымен қатар оқушылардың
Паскаль
логикалық, интеллектуалдық ойлау қаблеттерін шыңдай түсетін, дүниетанымын
кеңейтетін бірден-бір мықты құрал. Оқушыларға білімді тиянақты меңгерту,
интелектуалды жастарды тәрбиелеу әрбір пән мұғалімінің міндеті десек қателеспейміз.
Ендеше сол ойлау қабілетін шағын комплектілі және оқушысы аз сыныптарда қалай
жүргізсек деген ой әрбір пәнін сүйетін мұғалімді толғандырады деп ойлаймын.
Әр мұғалім өз іс-тәжірибесіне орай, әдіс- тәсілдеріне қарай түрлі бағытта шаралар,
интелектуалдық ойындар, олимпиада, жарыс түрлерін ұйымдастыра алады. Сонымен
бірге, қазіргі техниканың дамыған заманында мұндай шаралар ұйымдастыру тиімді
болады және оқушылардың пәнге, жалпы білім алуға деген қызығушылықтарын
оятатына кәміл сенеміз .
Ал, осындай шаралар кезінде оқушыларға берілген тапсырмалар оқушылардың
шығармашылық қабілеттерін шыңдап, олардың үнемі ізденісте болуына көп әсерін
тигізеді. Тапсырмалар пән бойынша, пәнаралық және танымдық деңгейлерін кеңейту
бағыттарында берілуі тиіс екені түсінікті.
Осындай мақсатта мектепте жыл сайын тұрақты түрде математикадан және басқа
пәндерден де сыныптан тыс шаралар тұрақты өткізіліп отырылады.
Математикадан аудандық семинарда
өткен интеллектуалдық ойын- сайыстар

1. Ғажайыптар алаңы –
9-сынып, Нургалиева К.А
2. “Жүзден жүйрік” математикалық
сайыс - 4- сынып, Торпақова А.А
3. “Әй, осы математика...” сайысы -

5-7- сыныптар, Абильмажинова М
4. “Миллион кімге бұйырады?” -
11-сынып, Нургалиева К.А
Мектепте математика пәні
мұғалімдерімен бастауыш
сынып мұғалімдері арасында
тығыз байланыс бар.
4-сынып оқушылары арасында
“Жүзден жүйрік” атты топтық
сайыс өтті.
Мұғалімі Торпақова Айнагүл
Әмірханқызы жоғары білімді,
екінші санатты мұғалім.

Математика пәні мұғалімі Нұрғалиева
Күлдаш Әбілмәжінқызы 11-сынып
оқушыларымен “Логарифмдік
теңдеулерді шешу” тақырыбына
“Миллион кімге бұйырады?” ойын-
сайысын өткізді. Жақсы нәтиже
көрсеткен
Қабдашидова Зере
мен Серікұлы Математика пәні мұғалімі
Талғар марапатқа ие Абильмажинова Мақташ 5-7 сынып
болды. оқушыларның
7 жеңімпазымен “Әй, осы
математика ...” сайысын өткізді.
2007-2008 оқу
2006-2007 оқу жылында «Асыл 2008-2009 оқу
жылында «Малахит» тас» конкурсынан жылында «Малахит»
12 оқушы
кокурсынан 14 оқушы кокурсынан 25 оқушы
жүлделі орын алды

2009-2010 оқу 2011-2012 оқу
жылында жылында «Малахит»
«Малахит» кокурсынан 10 оқушы
Біздің жүлделі орындарға ие
кокурсынан 10
оқушы
жетістіктеріміз болды.

2008-2009 оқу жылында
бір оқушы Қасымханова 2005-2012 оқу жылдарында
Назерке үздік аттестатқа 81 түлектің 54-і грантқа ие
бітірді болды

2007-2008 оқу жылында
мектепте өткен директорлардың
2008-2009 оқу жылында аудандық семинарында 2010-2011 оқу жылында
тамыз кеңесінде «Мектептің білім сапасын облыстық тамыз кеңесіне
баяндама жасалды басқару жайы» іс- баяндама жасалды
тәжірибемнен баяндама
жасадым
• Абильмажинова Мақташ • Нургалиева Күлдаш
І- санатты математика пәнінің Абильмажиновна
мұғалімі І- санатты математика пәнінің
мұғалімі
Нәтижелер

Әдістемелік жұмыс Аудан көлемінде
2007-2008 оқу жылында
Мектепішілік семинарлар өткізу, пед. мектепте өткен директорлардың аудандық семинарында
кеңесте баяндамалар оқу, ашық «Мектептің білім сапасын басқару жайы» іс-
тәжірибемнен баяндама жасадым
сабақтар мен интелектуалдық 2008-2009 оқу жылында тамыз кеңесінде баяндама
сайыстар өткізу. жасалды
2010-2011 оқу жылында облыстық тамыз кеңесіне
1- санатты мұғалім баяндама жа

Ұқсас жұмыстар

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР

Білім берудегі педагогикалық технологиялардың оқыту үдерісінде жіктелуі

Тұлғалық - бағдарлы оқыту

Ақпараттық технологиялар

ЕРТЕ ОҚЫТУ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯСЫ

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

Жеке тұлғаға бағдарлап оқыту технологиясы

Бастауыш сыныпта қазақ тілін оқытуда жаңа технологияларды қолдану

Білім берудегі инновация

Оқыту әдіс тәсілдері

Пәндер