Мұнай құбыры

Презентация қосу

Қарашаның 18-і
Сынып жұмысы
Сабақтың тақырыбы:
Пайдалы қазбалардың түрлері
Мейірімді
жүрекпен,
Ақпейілді тілекпен,
Амандасып алайық,
Бір жадырап
қалайық!
Мақсаты:
1.пайдалы қазбалар түрлері, қасиеттері мен пайдаланыла
тын салалары, өндіру жолдары туралы түсінік қалыптас-
тыруға ықпал ету;

2. оқушылардың танымдық белсенділігін, Қазақстан
картасымен жұмыс істеу қабілетін дамыту; оқушылардың
тіл байлығын дамытып, балаларды логикалық ойлауға,
салыстырып, қорытынды жасауға үйрету.

3. Табиғатты аялауға тәрбиелеу,ел байлығын үнемдеп
пайдалануға үйрету.
Жоспар:
Психологиялық дайындық
Миды шынықтыру
Оқулықпен жұмыс
Кіріспе
Тәжірибе жасау
Техника қауіпсіздігі
Сергіту сәті
Сөздік диктант
Жұмбақтар шешу (кесте толтыру)
Сызба-кесте толтыру
Өзіңді тексер
Негештің сұрақтары
Үйге тапсырма
Рефлексия
Адамдар үй құрылысына қандай
материалдарды
қолданады?
(цемент, кірпіш, бетон, орман,құм)
Пайдалы
Жол құрылысына?
(ұсақ тас, асфальт, бетон)
қазбалардың
• Көпір жасау үшін?
(бетон, темір)
түрлері
Адамдар үйді немен жылытады?
(ағаш, көмір, газ)
Адамдар бұл материалдарды қайдан
алады?
(табиғат, жер)
Оқулықпен жұмыс.
1. Мәтінді оқы. 51-бет
2. Оқулықтағы тақырыпты
оқу,пайдалы
қазбалардың негізгі
топтарын бөліп көрсет.
3. Сипатта
4. Кестені толтыр
Пайдалы қазбалар

Кенді Кенсіз

Темір Құрылыстық Жанғыш
кені
Гранит, әктас, Көмір, шымтезек,
құм, саз мұнай, табиғи газ
Есте сақта

! Пайдалы

қазып
қазбалар

алынатын
– жер
қойнауынан немесе жер бетінен
тау
жыныстары. Бұл табиғат
байлықтары адамның қажетіне
жаратылады.
1. Қатты
Темір рудасы 2. Қоңыр қызыл түсті
3. Мөлдір емес
4. Мықты
5.Өзіне темір заттарды
тартып алады
Гранит (бөлшектері)
кварц слюда дала шпаты
(ақ (сұр (қызыл түсті)
түсті) түсті)

құм саз

1. Қатты
2. Сұр немесе қызыл
түсті
3. Мөлдір емес
4. Бөлшекті
5. Өте мықты
Әктас 1. Қатты
2. Ақ немесе ақшыл сұр тас
3. Мөлдір емес
4. Мықты
5. Бір тамшы қышқыл қосса
қайнайды (газ бөлінеді)
Сергіту
сәті:
Шахтер келді шахтаға,
Көмір қазып халқына.
Дайын болған көмірді,
Ұсынады халқына.
Тәжірибе:№1
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)

1. Таскөмір кесегін қолыңа алып, сындырып
көр.Сындыра алмайсың.Таскөмір қатты.Енді
көмір кесегін балғамен ұр. Ол кішкене кесектерге
бөлінеді. Таскөмір морт сынғыш.

2. Таскөмірді суға саламыз. Не байқадың? Суға
бірден батып кетті.
Тұжырым: (ерімейді, судан ауыр)
Таскөмір

1. Қатты,морт сынғыш.
2. Қара түсті жылтыр.
3. Жақсы жанады және
жылуды көп береді.
4. Суда ерімейді.
Тәжірибе: №2
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)
1. Стақандағы суға аздап мұнай қосамыз да,жақсылап араластырамыз.
- Не байқадың? (мұнай суға ерімейді және судың бетінде қалқып жүреді)
Тұжырым: мұнай судан жеңіл.
2. Металл тостағанға кішкене мұнай құйып,оған жанып тұрған сіріңкені
жақындатамыз. Не болады? (мұнай жанады,одан жылу бөлінеді,толық жанып
кетеді)
Мұнай
1. Сұйық
2. Қоңыр түсті
Мұнай құбыры
«Есіл»
3. Айрықша иісі
бар майлы зат
4. Судан жеңіл
5. Жақсы
жанады
Мұнайдан
Керосин Газ
Мазут Мастика
Асфальт Бензол
Синтетикалық Автол
Бензин
каучук Вазелин
Спирт
Лак
Пластмасса
Тәжірибе:№3
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)

2.1. Тостағанға саз балшық, су, цемент, құм салып араластырамыз. Не
байқадың?
(сұйық ботқа пайда болды) енді осы ботқаны кірпіш формасына құямыз,
сабақтың соңында байқаймыз, не болады деп ойлайсыңдар?
Тұжырым: (қатады, кірпіш формасы шығады)
2.сол сияқты кесе,құмыра,табақ және мүсіндер жасап шығаруға болады.
Оның созылмалы қасиетін пайдалану.
Саз
1. Тау жыныстарының үгілуінен
пайда болады.
2. Ақ,қызғылт,сұрғылт,көкшіл
түстес келеді.
3. Ол оңай үгіледі.
4. Суды тез жібермейді.
Тіл дамыту
Пайдалы қазба атауларын ата.
Гранит, әктас, құм, саз. (құрылыстық)

Көмір, шымтезек, мұнай, табиғи газ (жанғыш)

Жұмбақтарды шешейік: (қатар бойынша топқа бөлу)
1-топ: шымтезек,темір кені,таскөмір.
2-топ: гранит,мұнай.
3-топ: құм,саз.
«Көмектес» картасы
Атауы және қасиеттері Маңызы мен
картадағы белгісін қолдану аясы
сал

Таскөмір жанғыш,судан ауыр, Үйде пеш жағуға,завод
1-топ қара түсті,морт сынғыш. пен фабрикаларда,ауыл
мектептері,монша т.б.
жылу береді.

Мұнай жанғыш,сұйық,иісі бар, АЗС,машина,үй жылы-
2-топ судан жеңіл,қоңыр түсті. туға,т.б.жылу береді,
қозғалыс күшін туғыза-
ды.

Саз судан ауыр,созылмалы, Кесе, аяқ-табақ,
3-топ су өткізбейді,қоңыр түсті құмыра,мүсіндер т. б.
Темір рудасы

Мұнай

Таскөмір
Оқыған материалды пысықтау. (2-нұсқаға тапсырма )
Ұсынылған тізімдегі қазба байлықтарды қасиеттерімен байланыстар.
Нұсқалармен жұмыс.

1-нұсқа 2-нұсқа
Таскөмір, құм Мұнай, саз
1. Жанғыш 9. Су өткізгіш
2. Қатты 10. Сусыма
3. Сұйық 11. Судан жеңіл
4. Судан ауыр 12. Газтәріздес
5. Қара түсті 13. Ақ түсті
6. Сары түсті 14. Ериді
7. Морт сынғыш 15. Созылмалы
8. Иісі бар 16. Су өткізбейді
17. Қоңыр түсті

1-нұсқа - таскөмір - 1,2,4,5,7 2-нұсқа - мұнай – 1,3,8,11
құм - 2,4,6,10 саз – 4,15,16,17
Пайдалы қазбалар деп нені атаймыз?

Пайдалы қазбалар

жанғыш кенді
кенсіз Гранит,әктас,
Көмір,шымтезек, Темір кені
мұнай,табиғи газ құм,саз
Табиғаттағы пайдалы қазбалар
қандай күйде жатады?

Пайдалы қазбалар

сұйық қатты газ түрінде
РЕФЛЕКСИЯ:

- Сабақ саған ұнады ма?
- Несімен ұнады?
- Саған жаңалық болған не?
- Болашақ өмірде қолдануға
пайдалы білім алдың ба? Ол не?
түсіндіріп берсең.
- Сабақта кім жақсы жауап берді деп
ойлайсың?
- Өзіңді бағала.
Үйге тапсырма:
5 жолды өлең құру.
1-топ: таскөмір
2-топ: мұнай
3-топ: саз
Сабақ аяқталды
Сау болыңдар!

Ұқсас жұмыстар

Магистральдық мұнай құбырларының сорғылары мен сорғы станциялары

Электр қуаты

Газ өнеркәсібі жайлы

Қазақстандағы көмірсутекті кең орындары және оларды пайдалану

Мұнай және газ өнеркәсібі

Тас көмір

Мұнай өндірісі саласының ластаушы заттарын жою, залалсыздандыру әдістері мен қондырғылары

Газды жер асты сақтау

Қазақгаз кәсіпорындарын конденсатын сұйылтатын өнеркәсіптік мақсатқа пайдалану және құрғақ газ, газ 1966 жылдан басталды бензинін алумен

Жаңажол Қарашыға газ өңдеу нақ өңдеу зауыты кешені

Пәндер