Орнын тап

Презентация қосу

Ақтөбе облысы
Алға қаласы
№1 Алға мектеп-бақшаның Фосфор
Химия пәні мұғалімі
Избасарова Жанар Азатовна
Үй тапсырмасын

қайталау
Қайталау- оқу анасы
1.Формула тап

NH3 ………………………….
NO2 ………………………….
HNO3 ………………………..
N2 ……………………………
NH4OH ……………………..
NaNO3 ………………………
NH4Cl ……………………….
NH NO ...............................
2. Сәйкесін тап

NH3 N2 NO2 NH4OH N2O3 HNO3 NH4NO3

0
-3
+5
+4
+3
3. Орнын тап

Өткір иісті газ NH3 Аммиак алуда

Қоңыр-қызыл түсті газ NH4OH Тыңайтқыш ретінде

Ауада түтінденеді, N2 Дәрі-дәрмек ретінде
сарғыш тартады
Түссіз, иіссіз газ HNO3 Қышқыл алуда

Әлсіз негіздік сұйықтық NO2 Бояу, қағаз алуда

Ақ түсті кристалдар NH4NO3 Сутек синтезінде
Жаңа сабақ
Фосфор және

оның қасиеті
Қызығушылықты ояту
Жаңа сабаққа кіріспес бұрын,оқушыларға шағын фосфор жайында сұрақтар
қойылады.

1.“Фосфор” деген қандай мағына береді?
2. Фосфорды алғаш ашқан кім?
3. Фосфорды біз тұрмыста қайда кездестіреміз?
4. Фосфор қандай тағамдардың құрамында болады?
5. Фосфор жетіспесе қандай ауру болуы мүмкін?
6. Фосфорды қай жануар ұнатады?
7. Фосфор жайында айтылған теңеуді білесіз бе?
Фосфордың атом Периодтық жүйедегі орны
құрылысы

31 ) ) )
Р 2 8 5е
ТОП

2 3
3s 3p 15
орын 1 2 3
Период
-3, 0, +3, +5
тотығу дәрежесі тән

1669 жыл неміс
алхимигі Бранд ашқан
Таралуы Алынуы
Жер бетінде
Фосфат- Ca3(PO4)2
Апатит- Ca3(PO4)2 *CaF2
Адам организмінде
Фосфатқа құм мен
кокс қосып қыздыру
Сүйекте –600г
Жүйкеде-5г Ca3(PO4)2+C+SiO2=
Жануарларда
P4 +CaSiO3 + CO2
Сүт, ми
Өсімдіктерде
Дәнінде
Қоры

Кендері
Жамбыл обл Қаратау
Ақтөбе обл Шиелісай
Зауыттары
Ақтөбе, Тараз, Шымкент
t t

Р Р Р
Ақ түсті кристалл зат
ρ=1,83г/см3 Аморфты зат ρ=2,20г/см3 Қара түсті, металдық
Қараңғыда Қараңғыда жарқырамайды жылтыры бар,
жарқырайды кристалл зат
260°С-та тотығады Сирек кездеседі
Кәдімгі жағдайда
тотығады
От алғыш, су астында Отқа қауіпті емес,
сақтайды қыздырғанда от алады
Суда ерімейді, CS2 Судада, CS2 де ерімейді
ериді Улы емес
Өте қауіпті, улы tб=400°С
t қай=280°С, tб=44°С
Химиялық қасиеті

тотықтырғыш тотықсыздандырғ
PH3 +Н2 P 2O5
+О2

Ca3P2 +Са
Р +СІ2 PCl3 PCl5

+Zn +KClO3

Zn3P2 P2O5 +KCl
Зиянкес
Сүйекке беріктілік
кемірушілермен
береді
күресуде Zn3P2
Зат алмасуды
Биологиялық рөлі

Шырпы (қызыл)
реттейді
өндірісінде

Қолданылуы
Пиротехникада
Фосфор
қышқылын
өндіуде
Дәрі-дәрмек
өндірісінде
Тыңайтқыштар
алуда
Сергіту сәті
Сандарды сөйлетейік

15 5
1669

44 280
400
Реакцияны аяқта
P + ….= PI3
P+ S = ….
P+ K= …
Р + СІ2(артық) = ...
Бекіту
Тест орындау
1.Фосфордың периодтық жүйедегі орны қандай?
А)2период, ІІІ топ Ә)3период, Vтоп Б)5период, V топ
2.Фосфордың электрондық формуласы?
А)2s22p3 Ә)3s23p3 Б)2s22p5
3.Қауіпті, улы! Қараңғыда жарық шығарады.Қай фосфор туралы айтылған?
А)ақ Ә)қара Б)қызыл
4.Қай қосылыста фосфордың тотығу дәрежесі -3-ті көрсетеді?
А)P2O5 Ә) PH3 Б)H3PO4
5.Фосфорды алғаш анықтаған кім?
А)1772ж Резерфорд Ә)1669ж Бранд Б)1807ж Дэви
Дұрыс жауаптары

1-Ә
2-Ә
3-А
4-Ә
5-Ә
Есеп шығару
1.Фосфордың пайыздық мөлшері қай қосылысында
жоғары екенін есептеп табыңдар?
P2O5, PH3, H3PO4, P2O3

2.3,1г кальций фосфатынан қанша фосфор алуға
болады? 0,62г
Қорытындылау
Қорытындылау үшін Венн диаграммасын пайдаланамыз. Азот пен
Фосфордың ұқсас қасиеттері мен айырмашылығын жазу қажет.

Азот фосфор
Үйге тапсырма
§18 оқу,қайталау
№5 тапсырма бойынша қосымша мағлұматтар іздеп келу
№6-8 тапсырмалар(есеп)

Бағалау
Қолданылған әдебиеттер
1. 9 сынып оқулығы : Н.Нұрахметов, К.Сарманова, К.Жексембина
авторлығындағы,2009ж
2. “Как ты знаешь химию” В.Сорокин, Э.Злотников авторлығындағы
жаттығулар мен есептер кітабы
3. Интернет сайттары
Тыңдағандарыңызға

рахмет

Ұқсас жұмыстар

Ұлттық тағамдар туралы

О дыбысы мен әрпі туралы ақпарат

Айырылу реакциясы

Пиаже Жан (1896-1980) - Швейцария психологі

Эстафеталық есептер

Ж.Пиаже 1921-1922 жж. Психиканың түрлі кезеңмен дамуы концепциясының авторы

Сандарды салыстыр

Оқшау сөздер туралы ақпарат

Оқшау сөздер

Үшбұрыш тобына Төртбұрыш тобына

Пәндер