Алкандардың құрылысы

Презентация қосу

БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ
ЗЕЛЕНОВ АУДАНЫ МАХАМБЕТ АУЫЛЫ
МАХАМБЕТ ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕБІ

Дайындаған: 11 “А” сынып оқушысы Джумашев А
Жетекшісі: Химия пәнінің мұғалімі Лекерова Э Қ
Тақырыбы: Алкандардың құрылысы
Сабақтың мақсаты
1.Білімділік: Метан мен оның гомологтарын
мысалға ала отырып,химиялық байланыстың
электрондық табиғаты жайлы алған білімдерін
пайдаланып,көмірсутек молекуласының
кеңістікте орналасуынан мағлұмат беру.

2.Дамытушылық: Ойлау және шығармашылық
қабілеттерін дамыту

3.Тәрбиелік:
Ізденімпаздыққа,ұйымшылдыққатәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың әдісі: тест тапсырмасы,тренинг ойындар,
сұрақ-жауап
Құрал-жабдықтар:
коваленттік және иондық байланыстардың түзілу
сызбанұсқасы,тетраэдр моделі,масштабты,шарөзекті метан
молекуласының моделі
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру бөлімі
2.Жаңа сабақты қабылдауға дайындық
3.Жаңа сабақ
4.Бекіту
5.Үйге тапсырма
6.Бағалау.
Үй тапсырмасын тексеру
Алкандар немесе қаныққан көмірсутектер деп
қандай көмірсутектерді атайды?
Гомологтар деп қандай заттарды атайды.
Алкандардың жалпы формуласын айт.
Құрылымдық формуласын құрастыр:
А) 2,2,3-три метилбутан ә)2,3 ди метилбутан
Б)2,2,5,5-тетраметил гексан в)2,3,4-триметил
3-этилгексан
Г)2,6 диметил 3,5-диэтил 4 -пропилгептан
Жаңа тақырыпты түсіндіру
жоспары

Метан молекуласының түзілуі

Алкандардың табиғатта кездесуі

Алынуы
Ұйымдастыру бөлімі
Оқушыларды 3 топқа бөліп ,әр топқа тапсырма
беріледі.
І топ. Метан молекуласының түзілуі
ІІ топ .Алкандардың табиғатта кездесуі
ІІІ топ.Алынуы
І топ.
Метан
молекулас
ының
Н түзілуі
..
CH4 Н : С :Н Н
|
.. Н-C -Н
Метанның Н |
Молекулалық Н
Метанның
формуласы
Электрондық Метанның
формуласы Құрылымдық
формуласы
Метан молекуласының кеңістіктегі пішіні
тетраэдр тәрізді.Алкандардың
құрамындағыкөміртек атомдары өзара тек
дара байланыстар арқылы
жалғасқан.Алкандарға sp3 –гибридтену
тән,төрт sp3-гибридтелген бұл төрт
-байланыс түзеді.Осы орбитальдар
арасындагы бұрыш 109*28 болады. Метан
гомологтеріндегі көміртек атомы
кеңістікте ирек (зигзаг) тәрізді тізбек
құрайды.
Метан (лат. Methanum) - Газ түріндегі көмірсутек
СН4, метанды немесе парафинді көмірсутектері
тізбегінің алғашқы мүшесі. ІІ топ.
Алкандардың
табиғатта
кездесуі

Спиртте, эфирде және суда ериді, ауамен қауіпті қосылыстар түзеді
және түссіз жалынмен жанады. Метан табиғи (97 – 99%), мұнайға
серіктес (31 – 90%) және кен (34 – 40%) газдарының негізгі
құраушысы. Ол шектелген ауа жағдайында (батпақ газы,
Қайнау температурасы — 161,6 °С, 1 литр метанның қалыпты суарылатын алқаптағы газ) метан түзетін бактериялар әсерінен
жағдайындағы (Т = 0 °С, Р = 760 мм) массасы 0,7168 г. Метан органикалық заттар шірігенде пайда болады. Сатурн және Юпитер
биологиялық процестер нәтижесінде (батпақ газы), шірінділі атмосферасы Метаннан тұрады. Метан мұнай және мұнай өнімдерін
көмірдің және органикалық заттарға тән өзге де шірінді түрлерінің термоиялық өңдегенде, тас көмірлерді кокстегенде және
метаморфтың өзгерістері жағдайында қалыптасқан көмірсутекті гидрлегенде түзіледі. Лабароторияда натрий ацетатын сілтімен
газдардың ең басты құрамбөлшегі. балқыту, алюминий карбидіне сумен әсер ету арқылы алады. Метан
синтез-газ, ацетилен, көгерткіш қышқыл, метил және
метиленхлорид, хлороформ, техникалық көміртектер алуда
қолданылады. Табиғи газ құрамындағы метанды отын ретінде
пайдаланады. Метанның әлсіз есірткілік әсері бар
ІІІ топ.
Алкандарды
ң
алынуы
Вюрц Шарль Адольф
(1817-1884)
Вюрц Шарль Адольф
(1817-1884)
Француз химигі, академик. Ғылыми жұмыстары органикалық және
бейорганикалық химияға байланысты. Алкилгалогенидтерге металл
натриймен әсер етіп, парафин көмірсутектерін синтездеу әдісін (Вюрц
реакциясы) тапты. Алкиламиндерді ашып, метиламин мен сүт қышқылы,
фенол, т.б. Көптеген органикалық заттарды синтездеді. “Теориялық
химияның кейбір мәселелері туралы дәрістері”, “Жаңа химияның алғашқы
сабақтары”, т.б. Кітаптардың авторы
ІІІ топ.
Алкандарды
ң
алынуы
Алкандарды
лабораторияда
қанықпаған
көмірсутектерді Ni,Pt,Pd • H2C=CH2+H2→H3C-CH3
өршіткілері
қатысындагидрлеп
алады

Вюрц реакциясы
бойынша,алкандарды
галогентуындыларына • 2CH3Cl+2Na→C2H6+2NaCl
металл натриймен әсер
етіп алады.

Метанды
лабораторияда натрий
ацетаты мен натрий • CH3COONa+NaOH→CH4+Na2CO3
гидроксидін балқытып
алады.
Б 1.Метанның кеңістіктегі пішіні қандай?
2.Алкандар табиғатта қалай түзіледі және
е қайда кездеседі?
3.Алкандарды алуға болатын реакция
теңдеуін жазыңдар.
к 4.Құрамында алты көміртек атомы бар
алканның барлық изомерлерінің
і құрылымдық формулаларын
жазып,атаңдар.
т
у
Үйге тапсырма:
₰ 3,1-3,2 оқу
№7,8 есеп
Сабақ аяқталды.
Сау болыңыздар.

Ұқсас жұмыстар

Алкандар анықтамасы жалпы формуласы

Алкендердің құрылысы мен қасиеттерімен таныстыру

Қаныққан көмірсутектер

Органикалық заттар

Алкиндердің құрылысы

Диен көміртегі

ҚАНЫҚПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕРДІҢ ГАЛОГЕНТУЫНДЫЛАРЫ

Көмірді гидрогендеу процесі

Карбон қышқылы

Мұнайдың химиялық және технологиялық жіктелуі

Пәндер