Сабақ үлгілері

Презентация қосу

КӨКШЕТАУ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫ НАЗАРБАЕВ
ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ МЕКТЕБІ

“Келешек” баспасынан жарық көрген қазақ
тілі мен әдебиеті әдістемелік бірлестігінің
“Жас маманға жәрдем” атты әдістемелік
көмекші құралы
Қазақ тілі мен әдебиеті
саласында жұмыс істейтін
жас мамандарға
теориялық білімдерін
тәжірибе жүзінде шыңдау
мақсатында жасалынған
әдістемелік көмекші құрал
Кітаптың құрылысы:
1. Ақын-жазушылардың өмірдере-
гіне арналған хронологиялық
кестелер.
2.Сабақ жоспарлары
3. Сыныптан тыс жұмыс үлгілері
4.Презентациялық көрмелер
Бастуыш сыныпқа арналған
Сабақ үлгілері

Сан есімнің зат есіммен
байланысы.
Дене тазалығы.
5 8
Жиырма – 20
Отыз – 30
Қырық – 40
Елу – 50
Алпыс – 60
Жетпіс – 70
Сексен – 80
Тоқсан – 90
Жүз – 100
- 20, 50, 30, 80, 90, 70
- орындық, үстел,
балапан, кітап, қалам,
гүл.
Біздер санай білеміз,
Білмегенге күлеміз.
Біреу, екеу, үш, төрт деп,
Бес, алты деп жүреміз.
Тіс – зуб
Бет – лицо
Сүлгі – полотенце
Сабын – мыло
Тісіңді тарақпен тара
Шашыңды сүлгімен сүрт
Бетіңді сабынмен жу
Қолыңды щеткамен тазала
Үйге
5-жаттығу, 95-бет
ОРТАҢҒЫ БУЫННЫҢ ӘДЕБИЕТ
ПӘНІНЕН САБАҚ ҮЛГІСІ
О.Генри

“Соңғы жапырақ”

Уильям Сидни Портер
William Sidney Porter
О.Генри - американ
жазушысы, 1862-
1940 жылдары өмір
сүрген, прозайк,
атақты новеллалар
авторы, қоғам
қайраткері.
Уильям Сидни Портер 11 қыркүйек 1862
жылы Солтүстік Каролинаның
Гринспоро қаласында туған. 3 жасында
өкпе ауруынан ауырған анасынан
айырылады.
Әкесінің туыстарында тәрбиеде болады.
Мектеп бітіргеннен кейін, ағасының
аптекасында жұмыс істеген. Мектептен соң
фармацевт оқуын бітірген. Техастағы
Остине қаласында банкте кассир-есепші
болған. 1898-1901 ж.ж. Түрмеде отырады.
Первый свой рассказ под этим псевдонимом — «Рождественский подарок Дика-
Свистуна», напечатанный в 1899 в «Журнале Мак Клюра» (Mc Clure’s Magazine),
— он написал в тюрьме.

Первый роман О. Генри — «Короли и капуста» (Cabbages and Kings) — вышел в
1904. За ним последовали сборники рассказов: «Четыре миллиона» (The four
million, 1906), «Горящий светильник» (The trimmed Lamp, 1907), «Сердце Запада»
(Heart of the West, 1907), «Голос города» (The Voice of the City, 1908),
«Благородный жулик» (The Gentle Grafter, 1908), «Пути судьбы» (Roads of Destiny,
1909), «Избранное» (Options, 1909), «Точные дела» (Strictly Business, 1910) и
«Коловращение» (Whirligigs, 1910).

В конце жизни страдал от цирроза печени и диабета.[1] Писатель скончался 5
июня 1910 г. в Нью-Йорке.

В сборник «Постскриптумы» (Postscripts), изданный уже после смерти О. Генри,
вошли фельетоны, наброски и юмористические заметки, написанные им для
газеты «Почта» (Хьюстон, штат Техас, 1895—1896). Всего О. Генри написано 273
рассказа, полное собрание его произведений составляет 18 томов.
Сыныптан тыс жұмыстың үлгісі

ба қан
А л ты
Мақсаты:
- Қазақ халқының ұлттық ойындарының
бірі – “Алтыбақан” ойынының
мазмұнымен, оның тәрбиелік мәнімен
таныстыру.
-Оқушылардың бойында ұлттық
ойындарға деген қызығушылықты
арттыру.
- Қазақстандық патриотизмді тәрбиелеу.
Алтыбақан – қазақтың ертеден
келе жатқан ойын түрлерінің
бірі. Бұл – елдің сыртында
әткеншек құрып, өлеңмен әзіл-
шынды араластырып, көңіл-
сыр шертісу.
Осы орында екі қыз, екі
жігіттен немесе жалғыздан
отырып, өлең айтады, ән
салады. Жердегі
жолдастары алтыбақанды
тербетіп тұруға тиіс.
Балаларға арналған
ұлттық ойындардың
түрлері
А
й
Айгөлек-ау, айгөлек,
г Айгөлек-ау, айгөлек,
Айдың жүзі дөңгелек. Айдың жүзі дөңгелек.
Ақ терек пен көк терек,
Шауып алдым бәйтерек.
ө Ақ терек пен көк терек,
Шауып алдым бәйтерек.
Ақ терек, көк терек, Ақ терек, көк терек,
Бізден сізге кім керек?
л Анау тұрған ... керек!

е
к
а л ш ы
Хан
Омп ы
а ма қ
т а с т
қи я
Та
САБАҚ ЖОСПАРЫНЫҢ ҮЛГІСІ

Сабақтың күнделікті жоспары
Сынып 9 «А» Күні_______ Пәні: қазақ әдебиеті
Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбаевтың өлеңдерін талдау.
Сабақтың мақсаты:
Сабақтың түрі:

1. Білімділік 1. Дамытушылық 3.Тәрбиелік
Оқушыларға Абай Әр оқушының өзіндік Ақын өлеңдерін оқи
өлеңдерін терең ой-қиялыа ерік бере, отырып, оқушы
меңгерту, мәнерлеп өзінше ой түюге баулу,
дүниетанымын
жатқа айту, шығармашылық жұмыс
өлеңдерінің идеялық жасауға жұмылдыру қалыптастыру,
мазмұнын мәнерлеп арқылы таным – адамгершілік
мәнерлеп оқи отырып түсініктерін, сөйлеу қасиеттерді бойға
талдау мәдениетін дамыту сіңіру
Сабақтың түрі:
•Жаңа оқу материалын беру сабағы +
•Білім, білік, дағдыны қалыптастыру сабағы
•Білімдерін жалпылау және жүйелеу, қайталау сабағы+
•Білімдерін бағалау, тексеру және бағыттау сабағы
•Білім, білік, дағдыны қолдану, аралас сабақ
Сабақтың әдіс-тәсілдері:
Сұрақ-жауап, пікіралмасу, Өзіндік жұмыс,оқулықпен
жұмыс, Теориялық мәселелерді талдау,
Шығармашылық тапсырмалар, ой қозғау, болжам.
Сабақтың жабдығы: Кестелер, портреттер+,
үлестірме қағаздар,видео, слайд + , интерактивті тақта
+ , электрондық оқулық
Сыныппен жұмыс түрі: даралап, жұппен +, топпен,
ұжымдық
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
•Оқушыларды түгендеу;
•Сабаққа дайындықтарын бақылау;
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.
Үйге берілген Абай жайлы жазылған мадақтау сөздерді сұрау, жатқа.
Тест тапсырмалары арқылы тексеру.
«Абай кім?» тірек сызбасы бойынша сөйлейді.

Абай

Ақын Жазушы Сазгер Аудармашы

Ұлылардың Абайға қатысты айтқан сөздерін тексеру
ІІІ. Жаңа білімді меңгерту кезең. Абайдың қандай
өлеңдерін білеміз?
Оқушылардың өткен сабақ материалдарынан не
білетіндіктерін сұрау арқылы жаңа сабаққа көшу.
«Ғылым таппай мақтанба» өлеңінің мәнін ашу.
Өлеңнің қандай тақырыпта жазылғанын айқындау.
Слайд бойынша жаңа материалды түсіндіру.
Өлеңдерін тақырып жағынан ажырату. Өлең
тақырыптары:
•Саяси
•Азаматтық
•Табиғат
•Философиялық
•Махаббат
•Көңіл-күй
Ал енді балалар, ақын өлеңдерінің құрылысына келейік.
(слайдпен жұмыс)
Абай көсем, үлгі шығарып, өнеге жайғыш болған.
Абайда өлең сөздің неше түрлі үлгісі, өрнегі табылады.

Абайға дейінгі қазақ өлеңінде Абай шығарған ұйқас түрлері:
болған ұйқас түрлері:

1. Қара өлең ұйқасы 1. Шалыс ұйқас

2. Кезекті ұйқас 2. Егіз ұйқас

3. Шұбыртпалы ұйқас 3. Аралас ұйқас

4. Ерікті ұйқас
Абайға дейінгі қазақ өлеңдеріндегі қара өлең ұйқасы:
Қазақтың қазынасы – қойдың жүні, а
Жылқының ең қызығы – жаздыкүні, а
Жақсы екен түйе малды артуыңа, ә
Озады ешкі, сиыр күздігүні. а
(Мың бір маржан. А., 1989, 107-б.)
Абай өлеңдеріндегі қара өлең ұйқасы:
Қақтаған ақ күмістей кең маңдайлы, а
Аласы аз қара көзі нұр жайнайды. а
Жіңішке қара қасы сызып қойған. ә
Бір жаңа ұқсатамын туған айды. а
(Абай. “Қақтаған ақ күмістей кең маңдайлы)
Абайға дейінгі қазақ өлеңдеріндегі кезекті ұйқас:
Асыл туған Ақжүніс, а
Күнді бұлт құрсайды, ә
Күнді байқап қарасам, б
Күн жауарға ұқсайды. ә
(“Ер Тарғын” жырынан)
Абай өлеңдеріндегі кезекті ұйқас:
Сайра да зарла, қызыл тіл, а
Қара көңілім оянсын. ә
Жыласын, көзден жас ақсын, б
Омырауым боялсын. ә
(Абай. “Өзгеге, көңілім, тоярсың”)
Абайға дейінгі қазақ өлеңдеріндегі шұбыртпалы ұйқас:
Ерулі атқа ер салмай, а
Егеулі найза қолға алмай, а
Еңку-еңку жер шалмай, а
Қоңыр салқын төске алмай... а
Темір қазық жастанбай... а
Қу толағай бастанбай, а
Ерлердің ісі бітер ме. ә
(Махамбет Өтемісұлы)
Абай өлеңдеріндегі шұбыртпалы ұйқас.
Жасқанып жаудан тығылмай, а
Жасаулы жаудан бұрылмай, а
Жау жүрек жомарт құбылмай, а
Жақсы өмірің бұзылмай, а
Жас қуатың тозылмай, а
Жалын жүрек суынбай, а
Жақсы өліпсің, япырмай. ә
(Абай. “Оспанға”)
Абайға дейінгі қазақ өлеңдеріндегі ерікті ұйқас:
Қырық күншілік Қазанға а
Бір мезгілде жет дейсің, ә
Қиын да болса, Қобыланды ер, б
Қиналармын қайтейін, г
Уағадаңыз солай ма. ғ
Намаздыгер өткенше, ж
Намазшамға жеткенше, ж
Қазан ағаш бағысын з
Көрсетпесем көзіңе, и
Жан серігің Бурылды к
Сол жерде шалғын Құдайға. ғ
(“Қобыланды батыр” жырынан)
Абай өлеңдеріндегі ерікті ұйқас:
Шапандарын белсенген, а
Асау мініп теңселген, а
Жылқышылар кеп тұрса, ә
Таңертеңмен салпылдап... б
Өткен күннің бәрі ұмыт, г
Қолдан келер қайрат жоқ, ғ
Бағанағы байғұс шал д
Ауылда тұрып күледі, е
Қошамет қылып жарқылдап. б
(Абай. Жаз)
Абай шығарған жаңа ұйқастар:
Шалыс ұйқас.
Желсіз түнде жарық ай, а
Сәулесі суда дірілдеп. ә
Ауылдың маңы терең сай, а
Тасыған өзен гүрілдеп. ә
(Абай “Желсіз түнде жарық-ай”)
Егіз ұйқас.
Егіннің ебін, а
Сауданың тегін а
Үйреніп, ойлап, мал ізде. ә
Адал бол – бай тап, б
Адам бол – мал тап, б
Қуансаң қуан сол кезде. ә
(Абай. “Сегіз аяқ”)
Аралас ұйқас.
Ғылым таппай мақтанба,
Орын таппай баптанба,
Құмарланып шаттанба, - шұбыртпалы ұйқас
Ойнап босқа күлуге
Бес нәрседен қашық бол,
Бес нәрсеге асық бол,
Адам болам десеңіз. - ерікті ұйқас
Тілеуің, өмірдің алдында,
Оған қайғы жесеңіз.
Өсек, өтірік, мақтаншақ,
Еріншек, бекер мал шашпақ,
Бес дұшпаның білсеңіз.
Талап, еңбек, терең ой, - егіз ұйқас
Қанағат, рақым, ойлап қой –
Бес асыл іс көнсеңіз.
Жамандық көрсең нәфратлі,
Суытып көңіл тыйсаңыз.
Жақсылық көрсең ғибратлі, - шалыс ұйқас
Оны ойға жисаңыз.
Ғалым болмай немене,
Балалықты қисаңыз.
Болмасаң да ұқсап бақ - кезекті ұйқас
Бір ғалымды көрсеңіз.
(Абай. “Ғылым таппай мақтанба”)
Оқулықтан «Қалың елім қазағым, қайран жұртым» өлеңін мәнерлеп оқу және
идеясын ашу.
Тақырыбына қарай ажырату. Өлеңге сатылай кешенді талдау жүргізу.
Кедейдің өзі жүрер малды бағып,
Отыруға орын жоқ, үзбей жағып
Тоңған иін жылытып, тонын илеп,
Шекпен тігер қатыны бүрсең қағып.
Кәрі қой ептеп сойған байдың үйі,
Қай жердің кедейдің тұрсын күйі ?
Қара қидан орта қап ұрыспай берсе,
О да қылған кедейге үлкен сыйы...
1. Өлең шумағы
2. Тармақ
3. Буын
4. Бунақ саны
5. Ұйқас
«Сабырсыз, арсыз, еріншек» өлеңін оқыту және мәнін сұрау. Сатылай талдау кешенін
жүргізу.

Ұқсас жұмыстар

САБАҚТЫ БЕКІТУ

Жас ұстаздар мектебі

Жаңартылған білім беру бағдаралмасы

Ресми іс қағаздары тілінің сөз бедері

Өрнектердің түстеріне сипаттама

Мақта матасы

Шешендік сөз

ЖАҢАШЫЛ ПЕДАГОГ ИДЕЯЛАРЫ

Кітапханалардың үздік дизайн үлгілері

ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ БОЙЫНША АЛУ

Пәндер