Сөз екпіні

Презентация қосу

Сәуірдің алтысы
Сынып жұмысы

Сабақтың тақырыбы:

Екпін. Сөз екпіні.

5 “Б” сыныбы
“Білімдіден шыққан сөз,
Талаптыға болсын кез... ”

А.Құнан
баев
Білім шыңы
Фонетика. Екпін. Сөз екпіні

сайысы
Білім шыңына жету үшін асула

Асу
алынд

І ІІ ІІІ ІV V
Іске сәт
“Жүрегімнің түбіне терең бойла,
Мен бір жұмбақ адаммын, оны да ойла”
А.Құнанбаев
І асу

Қайталау – оқу анасы
Ғажайып шаршылар

20 20

30 30

40 40
Қай жағынан оқысаң да
бірдей дыбысталатын
сөз ойлау
Тасымалдауға болмайтын
сөздерді теріп жаз

Бала, жүзім, 10 кг, ала, балық, қарт,
алма, А.Құнанбаев, адам, көлеңке, МАБ,
қара, бал, аю, кітап

10 кг, ала, қарт, А.Құнанбаев, МАБ, бал,
аю, адам
Семантикалық картамен жұмыс
дауысты жуан жіңішке ашық қысаң еріндік езулік дауыссыз қатаң ұяң үнді
О
Қ
У
Ш
Ы

дауысты жуан жіңішке ашық қысаң еріндік езулік дауыссыз қатаң ұяң үнді
К
І
Т
А
П

дауысты жуан жіңішке ашық қысаң еріндік езулік дауыссыз қатаң ұяң үнді
А
Л
М
А
Т
Ы
тапсырма. “Шілдехана” сөзіндегі дыбыстарды пайдаланып сөздер
құраңыздар. Қайталанбасын. Дауысты дыбыстарға математикалық
тәсілмен мінездеме бер

ШІЛДЕХАНА
тапсырма. Тек бір дауысты дыбыстан ғана басталатын
4 сөйлем құраңыздар.
Үлгі: Амангелді ауылында атақты ақын атанды.

________________________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

________________________________________________
Ұяң дауыссызы б
табиғат құбылыс
Бір сөзге фонологиялық т
І асу
алынды

КЕЛЕСІ АСУ
Жаңа сабақ
Екпін
бір сөздің

бір
бір дыбыстың
буынның
Екпін
көтеріңкі,
күшті
айтылуы
бір
тіркестің
Сөйлеп тұрғанда бір сөз басқа сөздерге,
бір буын басқа буындарға, бір дыбыс
басқа дыбыстарға қарағанда күшті,
көтеріңкі айтылуын екпін деп атаймыз.
Екпін

Сөз Дыбыс Ой Тіркес
екпіні екпіні екпіні екпіні
Екі не
ме
ішінде се одан да к
гі бі өп буы
сөз екп р буынның нды б
ір сөзд
іні деп көтері ің
сөз ек аталад ң к і ай
п ы. Қаз тылуы
екпін інінің орны а қ тілінд
сөздің тұрақ е
ең соң ты бол
ғы буы ады:
нына
түседі
.
қазақ тілінде сөзге қосымша
қосылғанда екпін сөздің соңына
қарай жылжып отырады.

Білім
Білімпаз
Білімпаздар
Білімпаздарға
Жіктік
жалғауы

Болымсыз етістік
жасайтын
жұрнақтар: ма, -
Екпін түспейтін ме, -па, -пе, - ба,
қосымшалар -бе

Сын есім
жасайтын
жұрнақтар –
дай, -дей,
-тай, -тей,
- лай, - лей
“Білгенге маржан,
Білмеске арзан”
А.Құнанбаев
ІІ асу

Оқулықпен жұмыс

343 – жаттығу.
Шеңбердегі сөздерде екпін қай буынға түскен?
Екпін түспей тұрған ұқсас қосымшаларды табыңдар.
сыз
та

ай
ад ам
ст

зд
н

мұ
ай
сы м ы
з ба ш ы
о қу
ай т а й ын
айтшы
ай т
а па
рм оқ
ба
ң
көрейік
сы

та
ла

й
ба
сыз
та

ай
ад ам
ст

зд
н

мұ
ай
сы м ы
зба ш ы
о қу
а йт а йы н
айтшы
айт
а па
рм оқ
ба
ң
көрейік
сы

та
ла

й
ба
ІІ асу
алынды

КЕЛЕСІ АСУ
ІІІ асу

Мәтінмен жұмыс
“Кемді күн қызық дәурен тату өткіз
Жетпесе біріңдікін бірің жеткіз”
А.Құнанбаев
тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті дауысты
дыбыстарды қойып көшіріңіздер. Сөз екпінін
қойыңыздар

Әл... де болс... с...лқ...н, б...рлық
ж...рд... қ...р бас...п ж...тыр. Н...ур...з
к...ні әл...мг... шу...ғ...н ш...ш...п т...р,

бір...қ қ...зуы әлс...з. ...йткенм...н
к...кт...м де к...ліп қ...л...пты. Он...ң
д...л...лі - әу...ден т...м...лжып
ест...лг...н құс әу...ндері. К...зің
к...нге ш...ғыл...сып, әнш...н... к...ре
алм...йс...ң.
тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті дауысты
дыбыстарды қойып көшіріңіздер. Сөз екпінін
қойыңыздар

Әлі де болса салқын, барлық
жерді қар басып жатыр. Наурыз
күні әлемге шуағын шашып тұр,
бірақ қызуы әлсіз. Әйткенмен
көктем де келіп қалыпты. Оның
дәлелі - әуеден тамылжып естілген
құс әуендері. Көзің күнге
шағылысып, әншіні көре алмайсың.
ІІІ асу
алынды

КЕЛЕСІ АСУ
ІV асу

Кім жүйрік?

БАСТА
«КІМ ЖҮЙРІК?» ойыны. Көңілді шумақтар

«УА!»-десіп отырар «...»-сүйікті тамағың,
Кейде үлкендер білсеңдер. Теріс оқып қарағын:
«УА!»-дан тағы сөз туар,
Кері оқып көрсеңдер. Кейде ұйқыда көретін
«...!» болады ол сөзің «...» боп шығар жаңағын.
Екі әріптен тұрады-
Көріп жүрген күнде өзің
Балықшының құралы. Көп қой ыдыс түрлері,
«...» деген және бар.
Оңға қарай оқысаң, Көп жүк артып жүреді,
ҚАМЫТ-әбзел бұйымың. «...» - күшті жануар.
Солға қарай оқысаң,
“... “ – қысқы киімің.
Құрметті оқушылар! Менің атым –
Жұмбақ дыбыс. Көп дыбыстардың
бірімін.Мен екі жерде жұмыс істеймін,
яғни, екі түрлі қызмет атқарамын. Соған
байланысты ма, мінезім де құбылмалы,
екі беткейлігім де бар. Сендерге қояр
шартым: қай дыбыспын және осы
айтқандарымды шешіп берсеңдер
деймін.

у
у – бірде дауысты, бірде дауыссыз,
бірде жуан, бірде жіңішке.
ІV асу
алынды

КЕЛЕСІ АСУ
V асу

Шығармашылық
жұмыс
“Мақсатым тіл ұстартып
Өнер шашпақ”
А.Құнанбаев
“Арттағыға сөзің мен ісің қалсын”
А.Құнанбаев
Тәуелсіздік туралы өз ойың

Тәуелсіздік – тәу етер жалғыз
V асу
алынды

КЕЛЕСІ АСУ
VІ асу

Тест
1.Екпін түскен буынды табыңыз.
Өнерпаздардың

А) дар В) дың

С) паз Д) ө

Е) нер
Жарайсың! Дәл тапты

Келесі сұрақ
Дұрыс емес!

Тағы байқап көр!
2. Екпін түспейтін қосымша

А) Көптік жалғауы В) Септік жалғауы

С) Жіктік жалғауы Д) Барлығына

Е) Тәуелдік жалғауы
Жарайсың! Дәл тапты

Келесі сұрақ
Дұрыс емес!

Тағы байқап көр!
3. Екпіннің неше түрі бар?

А) Бір В) Төрт

С) Екі Д) Бес

Е) Үш
Жарайсың! Дәл тапты

Келесі сұрақ
Дұрыс емес!

Тағы байқап көр!
4. Екпін түспейтін қосымшаны көрсет.
Оқушымыз.

А) Оқу В) қу

С) мыз Д) у

Е) шы
Жарайсың! Дәл тапты

Келесі сұрақ
Дұрыс емес!

Тағы байқап көр!
5.Бітеу буынды сөз.

А) Шыншыл адам В) Батыр бол

С) Шапшаң жүр Д) Мейірімді екен

Е) Қаржы табу
Жарайсың! Дәл тапты

Келесі сұрақ
Дұрыс емес!

Тағы байқап көр!
6. Қатаң дауыссыздардан құралған сөз.

А) Актер В) Тақия

С) Шөптің Д) Әскер

Е) қашан
Жарайсың! Дәл тапты

Келесі сұрақ
Дұрыс емес!

Тағы байқап көр!
Асу
алынд
білім

І ІІ ІІІ ІV V VІ
“Ақырын жүріп анық бас,
Еңбегің кетпес далаға
Ұстаздық еткен жалықпас
Үйретуден балаға”
А.Құнанбаев
Үйге тапсырма:
С.Жүнісовтің “Ақырғы бәйге”
әңгімесінен екі сөйлемге сөз екпінін
қойып жазып келу
Сайысқа
қатысушыларға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Орыс тілінде Қазақ тілінде

Сөзжасам

Кімнің сөзі

Дауыстап оқу

Сөйлеудің бұзылу түрлері мен себептері және паталогиясы

Тиімді қарым - қатынас орнату және байланыс түрлері

Шешенге қойылатын талаптар

Ғалым жазған Қазақ тілі грамматикасының арнаулы фонетика бөлімі - осыған айқын дәлел

Аудармашыға нұсқау

Батыс пен Шығыс өркениеті

Пәндер