Сөз екпіні

Сәуірдің алтысы Сынып жұмысы Сабақтың тақырыбы: Екпін. Сөз екпіні. 5 “Б” сыныбы

“Білімдіден шыққан сөз,

Талаптыға болсын кез . . . ”

А. Құнанбаев

Фонетика. Екпін. Сөз екпіні

Білім шыңы

сайысы

Білім шыңына жету үшін асулардан сүрінбей өту керек

ІІ

ІІІ

ІV

Іске сәт

Асу

алынды

“Жүрегімнің түбіне терең бойла,

Мен бір жұмбақ адаммын, оны да ойла”

А. Құнанбаев

асу

Қайталау - оқу анасы

Ғажайып шаршылар

Қай жағынан оқысаң да бірдей дыбысталатын сөз ойлау

Бала, жүзім, 10 кг, ала, балық, қарт, алма, А. Құнанбаев, адам, көлеңке, МАБ, қара, бал, аю, кітап

Тасымалдауға болмайтын

сөздерді теріп жаз

10 кг, ала, қарт, А. Құнанбаев, МАБ, бал, аю, адам

Семантикалық картамен жұмыс

дауысты

жуан

жіңішке

ашық

қысаң

еріндік

езулік

дауыссыз

қатаң

ұяң

үнді

дауысты

жуан

жіңішке

ашық

қысаң

еріндік

езулік

дауыссыз

қатаң

ұяң

үнді

дауысты

жуан

жіңішке

ашық

қысаң

еріндік

езулік

дауыссыз

қатаң

ұяң

үнді

тапсырма. “Шілдехана” сөзіндегі дыбыстарды пайдаланып сөздер құраңыздар. Қайталанбасын. Дауысты дыбыстарға математикалық тәсілмен мінездеме бер

ШІЛДЕХАНА

тапсырма. Тек бір дауысты дыбыстан ғана басталатын 4 сөйлем құраңыздар.

Үлгі: Амангелді ауылында атақты ақын атанды.

Ұяң дауыссызы бар

табиғат құбылысы.

Бір сөзге фонологиялық талдау жаса

І асу

алынды

КЕЛЕСІ АСУ

Жаңа сабақ

Екпін

Сөйлеп тұрғанда бір сөз басқа сөздерге,

бір буын басқа буындарға, бір дыбыс

басқа дыбыстарға қарағанда күшті,

көтеріңкі айтылуын екпін деп атаймыз.

Екпін

Екі немесе одан да көп буынды бір сөздің

ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы

сөз екпіні деп аталады. Қазақ тілінде

сөз екпінінің орны тұрақты болады:

екпін сөздің ең соңғы буынына түседі.

қазақ тілінде сөзге қосымша

қосылғанда екпін сөздің соңына

қарай жылжып отырады.

Білім

Білімпаз

Білімпаздар

Білімпаздарға

Жіктік жалғауы

Болымсыз етістік жасайтын жұрнақтар: ма, - ме, -па, -пе, - ба, -бе

Сын есім жасайтын жұрнақтар -дай, -дей,

-тай, -тей,

- лай, - лей

Екпін түспейтін қосымшалар

“Білгенге маржан,

Білмеске арзан”

А. Құнанбаев

Оқулықпен жұмыс

343 - жаттығу.

Шеңбердегі сөздерде екпін қай буынға түскен?

Екпін түспей тұрған ұқсас қосымшаларды табыңдар.

ІІ

асу

адамсыз

мұздай

оқушымын

айтайын

айтпа

оқтай

көрейік

баласың

барма

айтшы

сызба

тастай

адамсыз

мұздай

оқушымын

айтайын

айтпа

оқтай

көрейік

баласың

барма

айтшы

сызба

тастай

ІІ асу

алынды

КЕЛЕСІ АСУ

асу

ІІІ

Мәтінмен жұмыс

“Кемді күн қызық дәурен тату өткіз

Жетпесе біріңдікін бірің жеткіз”

А. Құнанбаев

тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті дауысты дыбыстарды қойып көшіріңіздер. Сөз екпінін қойыңыздар

Әл . . . де болс . . . с . . . лқ . . . н, б . . . рлық

ж . . . рд . . . қ . . . р бас . . . п ж . . . тыр. Н . . . ур . . . з

к . . . ні әл . . . мг . . . шу . . . ғ . . . н ш . . . ш . . . п т . . . р,

бір . . . қ қ . . . зуы әлс . . . з . . . йткенм . . . н

к . . . кт . . . м де к . . . ліп қ . . . л . . . пты. Он . . . ң

д . . . л . . . лі - әу . . . ден т . . . м . . . лжып ест . . . лг . . . н құс әу . . . ндері. К . . . зің к . . . нге ш . . . ғыл . . . сып, әнш . . . н . . . к . . . ре алм . . . йс . . . ң.

тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті дауысты дыбыстарды қойып көшіріңіздер. Сөз екпінін қойыңыздар

Әлі де болса салқын, барлық

жерді қар басып жатыр. Наурыз

күні әлемге шуағын шашып тұр,

бірақ қызуы әлсіз. Әйткенмен

көктем де келіп қалыпты. Оның

дәлелі - әуеден тамылжып естілген құс әуендері. Көзің күнге шағылысып, әншіні көре алмайсың.

ІІІ асу

алынды

КЕЛЕСІ АСУ

асу

БАСТА

ІV

Кім жүйрік?

«КІМ ЖҮЙРІК?» ойыны. Көңілді шумақтар

«УА!»-десіп отырар

Кейде үлкендер білсеңдер.

«УА!»-дан тағы сөз туар,

Кері оқып көрсеңдер.

« . . . !» болады ол сөзің

Екі әріптен тұрады-

Көріп жүрген күнде өзің

Балықшының құралы.

« . . . »-сүйікті тамағың,

Теріс оқып қарағын:

Кейде ұйқыда көретін

« . . . » боп шығар жаңағын.

Көп қой ыдыс түрлері,

« . . . » деген және бар.

Көп жүк артып жүреді,

« . . . » - күшті жануар.

Оңға қарай оқысаң,

ҚАМЫТ-әбзел бұйымың.

Солға қарай оқысаң,

“ . . . “ - қысқы киімің.

Құрметті оқушылар! Менің атым - Жұмбақ дыбыс. Көп дыбыстардың бірімін. Мен екі жерде жұмыс істеймін, яғни, екі түрлі қызмет атқарамын. Соған байланысты ма, мінезім де құбылмалы, екі беткейлігім де бар. Сендерге қояр шартым: қай дыбыспын және осы айтқандарымды шешіп берсеңдер деймін.

у - бірде дауысты, бірде дауыссыз, бірде жуан, бірде жіңішке.