Түрксіб темір жолы

Презентация қосу

Үй тапсырмасы
ЖЭС
"Маңызды жеті сұрақ"
1.Кеңес үкіметі жүргізген экономикалық
саясаттар қалай аталды?
2.Жаңа экономикалык саясат
жылдарында қандай өзгерістер болды?
3.Жер –су реформасы маңызы

неде?
4.1921 – 1922 жылдардағы
аштықтың салдары қандай?
5.«Қосшы одағы» міндеттеріне
не жүктелді?
6.Жаңа экономикалық
саясаттың белгілері қандай ?
7.Жаңа экономикалық
саясаттың нәтижелері
қандай болды?
Мына суретке қарап отырып біз
бүгінгі сабағымызда не туралы баяндаймыз?

Суретші Ә.Кастеев
Сабақтың тақырыбы:

Индустрияландыруға бағыт алу
және оның барысы
Индустрияландыруға бағыт алу
Тақырыбы:
және оның барысы
Мақсаты

Дамытушылық:
Білімділік: Себеп –салдарлық
Қазақстандағы байланыстарды
индустрияландыру түсіну,тарихи
саясаты туралы тұтас деректерді талдай
түсінік қалыптастыру. отырып ,ізденіс және
ойлау қабілеттерін
дамыту.

Тәрбиелік :
Өз ойларын
жеткізе білетін
белсенді тұлға
қалыптастыру
Сабақтың типі: Сабақ түрі:
Жаңа білімді игерту Ізденіс сабақ

Сабақ әдісі: Көрнекі
Деректерді зерттеу, пікір алысу, құралы:
өз ойларын тұжырымдау Интерактивті тақта
Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру
А)Сабаққа бетбұрыс жасау
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
А) Ассосация
Б)Сұрақ жауап
ІІІ.Жаңа сабақ
ІҮ.Бекіту
А)Ой-түйін
Ү. Бағалау
ҮІ. Үйге тапсырма
Индустрияландыру

Халық шаруашылығының барлық
салаларын машина техникасымен
жарақтандыру , инфраструктураның
дамуы,индустрияланған халықтың пайда
болуы
Бүгінгі сабақтың проблемасы:

"Қазақстан отар болып келді
және отар болып қалады"

C.Сәдуақасов
1

Елді индустрияландыруға бағыт
алу және оның қиындықтары

Жаңа сабақ

Қазақстан индустриясының
жетекші обьектілерін жүзеге асыру

Қазақстандағы индустрияландырудың
ерекшеліктері

жоспары
Интеллигенция

Бюрократия

Шовинизм
Инвестиция

Термин сөздер
Интелигенция

Зиялы қауым өкілі
Бюрократия

Қоғам мүшелерінің белгілі бір артықшылығы
бар өкімет аппаратының көмегімен
асырылатын басқару жүйесі ,шенеуніктердің билігі
Шовинизм

Ұлтшылдықтың шеттен шыққан түрі
Инвестиция

Шетелден қарыз алу
"Фактілерді игеру"
І топ Индустрияландыру
бағытының
жариялануы
Индустрияландыру
бағытының
жариялануы

Ф.Голощекиннің
Индустрияландыру
І топ “Қіші қазан”
дағы қиыншылықтарФ.Голощекиннің
Индустрияландыру
“Қіші қазан” бағыты
ағы қиыншылықтар
бағыты

Индустрияландыруға
қарсы Индустрияландыруға
ұсыныс пікірлер қарсы
ұсыныс пікірлер
ІІ топ Өлкеде
индустрияландыру
саясатын жүзеге
асыру Өлкеде
Өлкеде индустрияландыру
индустрияландыру саясатын жүзеге
саясатын жүзеге 1927 ж.
асыру Индустрияландыр
Т ү ркістан –Сібір
1927 ж.асыру саясатындағы
темір жолының Индустрияландыру
Түркістан –Сібір кемшіліктер
салынуы
ІІ топ саясатындағы
темір жолының Индустрияландыру Ірі кәсіпорындар
1927 ж.
Түсалынуы
ркістан –Сібір кемшіліктер
Картамен жұмыс.
саясатындағы
темір жолының
кемшіліктер
салынуы

Ірі кәсіпорындар
Картамен жұмыс.Ірі кәсіпорындар
Картамен жұмыс.
ІІІ топ Индустрияландыру
ерекшеліктері

Индустрияландыру
ерекшеліктері
Индустрияландыру
дың Стахановшылар
ІІІ топ
Қазақстанға
дустрияландыруды ң қозғалысы
Стахановшылар
тигізген
зақстанға теріс әсері
қозғалысы
гізген теріс әсері

Индустрияландырудың
тарихи Индустрияландырудың
маңызы. тарихи
маңызы.
1925 жылы желтоқсан айында
БК(б) Партиясының XIV съезі
өтті.
Онда елді социалистік
индустрияландыру

бағыты жарияланды.
Орал
Орал Ембі
Ембі
өңіріндегі
өңіріндегі
мұнай Орталық Қазақстанда Алтайдағы
мұнай
кәсіпшіліктері көмір өндіретін куаты шамалы
кәсіпшіліктері
шағын шахталар түсті металлургия
кәсіпорындары
Қиыншылықтары:

1.Қазба байлықтарының толық
зерттелмеуі.
2.Байланыс және тасымал
құралдарының нашар дамуы.
3.Жұмысшы табының сан жағынан өте
аз болуы.
4.Жергілікті мамандардың жетіспеуі.
5.Әміршілдік – төрешілдік басшылық
әдісінің енгізілуі.

Кері
қайту
Ф.Голощекиннің
«Кіші Қазан» төңкерісінің

бағыты:

Өлкені ұсақ Өлкені
және орташа шикізат
деңгейде
базасы ету
дамыту
Ірі саяси қайраткер және экономист
Смағұл Садуақасов «Кіші қазан»
бағытына қарсы шығып, өз идеясын
ұсынды.
Оның бағыты:
1. Өнеркәсіпті шикізат көзіне жақындату.
2. Қазақстанды ірі өнеркәсіптер еліне
айналдыру
Смағұл СӘДУАҚАСОВ
(1900-1933)

Смағұл Сәдуақасовтың бүкіл қайраткерлік, азаматтық болмысы жарқырай
танылған кезең 1925-1927 жылдар еді. Бұл кезде ол республика халық ағарту
комиссары, әрі өлкелік партия комитетінің бюро мүшесі болды. Бұл кезең
сонымен бірге Ф.И.Голощекиннің Қазақстан өлкелік партия комитетін басқару
кезімен дәлме дәл келеді.
Кері
қайту
Қазақстанды индустрияландыру
мәселесі бойынша пікір-таластар.
• Бірінші бағытты жақтаушылар — Қазақстан
экономикасының орталыққа тәуелділігін, шикізат көзі
ретінде дамуын жақтады. Олар мемлекеттік саясат
негізінде, республиканың ерекшеліктерін ескере отырып,
“партияның ауыл шаруашылығы шикізат базасы есебінде
оның өнімдерін өңдеумен ғана шектелуін, ұсақ өнеркәсіпті
дамыту жолын ұстануы бірден-бір дұрыс бағыт” деп
мәлімдеді.
• Екінші бағыт бойынша — Қазақстанды тек шикізат
базасы ретінде пайдалану дұрыс емес екендігі, мұндағы
индустрияландыруды жоғарғы жақтағылардың талабы
бойынша жүргізбей, жергілікті қажеттілікті ескере
отырып, өнеркәсіптер салу негізінде іске асыру керектігі
баса айтылды.
Үшінші бағыттағылар — қазақ жерін
индустрияландыруға қарсы болды. Олар көшпелі өмір
— қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы, ғасырлар
бойы қалыптасқан өзіндік ерекшелігі. Ал қарқынды
түрде индустрияландыру оның ұлттық болмысын
бүлдіреді, “түйеден социализмге” тікелей өту мүмкін
емес деді.
Келесі, төртінші бағытты жақтаушылар
шовинистік көзқараста болды. Олар қазақ халқының
индустрияландырудың қарқынына ілесе алатынына
күмән келтірді. Қазақтармен “өнеркәсіп-қаржы
жоспарын орындай алмайсың”, “өндірісті
қазақтандыру пайда бермейді”, “қазақтандыру өндірісті
қымбаттатып жібереді”, “қазақ бәрібір жұмыс істемейді,
ол қайтсе де далаға қашады” және т.б. деп санады.

Кері
қайту
Сәтбаев Қаныш Имантайұлы
(1899-1964) — аса көрнекті қазақ
геологы, қоғам қайраткері, Қазақ КСР
Ғылым академиясын ұйымдастырушы
және оның тұңғыш президенті, Қазақ КСР
академиясының академигі, қазақстандық
металло-гения мектебінің негізін
қалаушы. Туған жері - бұрынғы Семей
губерниясының Павлодар үйезіңдегі
Аққелін болысы
Қазақтың жас инженер–геологы
Қ.И. Сәтбаев Жезқазған
ауданындағы мыс кені орындарын
мұқият зерттеп, аймақтың
болашағы зор екенін дәлелдеп
берді.
Академик Н. С. Курнаков
Орталық Қазақстанның
минерал–шикізат
байлықтарын зерттеп,
«ҚАҚСР –і Кеңес Одағының
тұтас металлогенді
провинциясы» деген
тұжырым жасады
Академик И. М. Губкин
Орал – Ембі мұнайлы
ауданын зерттеп, бұл кен
орны -мұнайға аса бай
облыстардың бірі деп
қорытындылады

Кері
қайту
Түрксіб темір жолы

1927-1931 ж.ж.
Т. Рысқұлов
Түрксіб құрылысына
В.С.Шатов жәрдемдесетін арнаул
Құрылыс бастығы комитетті басқарды
Түрксіб сызбасы
Қатардағы жұмысшы Д. Омаров - Түрксіб бастығы қызметіне
көтерілді Т. Қазыбеков – «Қазақ – көлік құрылыс» тресінің бастығы,
Социалистік Еңбек Ері атанды. Т. Рысқұловтың ұсынысымен
комитет құрамына темір жол маманы, инженер М. Тынышбаев (1828 –
1937 жж.) енгізілді Түрксібке көмектесу комиссиясын республика
Халық Комиссарлары Кеңесінің төрағасы Н. Нұрмаков басқарды
Түрксіб магистралы салынуының
мемлекеттік және әлеуметтік –
экономикалық маңызы

Елдің Шығыс аудандарының
Орта Азия Сібір
экономикасы мен мәдениетін
аудандарымен
дамытуға ықпал етті;
жалғастырылды;

Өлкедегі жұмысшы
табын тәрбиелеу мен
шыңдау мектебі
Кері
болды. қайту
Қазақстан индустриясының
жетекші обьектілері
Түрксіб
темір жолы

Ақтөбе Кенді Алтай
комбинаты Қарағанды
шахталары
полиметал
кәсіпорыны

Балқаш
мыс балқыту
зауыты

Шымкент
қорғасын
зауыты
Кері
қайту
Индустрияландыру саясатындағы

кемшіліктер:
1) Машина жасау, металлургия,
қорғасын өнеркәсібі кәсіпорындары
болмады.
2) Энергетика базасы, құрылыс
материалдары өнеркәсібі артта қалды.
3) Тау – кен шикізатын дайындаушы
база ретінде қала берді.
4) Республикадан сирек кездесетін
металдар, мұнай, көмір, фосфорит тегін
әкетілді. Кері
қайту
Индустрияландыру ерекшеліктері:
1) Өлкедегі индустрияландыру жоғарыдан жүзеге
асырылып, шикізат көздері екпінді қарқынмен игерілді.
Мұнай Ембіде өндіріліп, өндейтін орталық Орскіде
салынды.
2) Білікті жұмысшы мамандар, инженер – техник
қызметкерлер сырттан, негізінен Россия мен Украинадан
әкелінді.
3) Жергілікті мамандар жетіспді.
4) Урбандалу процесі күшті жүріп, қалалар мен қала
үлгісіндегі қоныстар, қала халқы көбейді. 1939 жылы
қалада тұратын қазақ – 375 мыңға артты. (1926 жылғыдан
5 есе көп).

Кері
қайту
Индустрияландырудың Қазақстанға

тигізген теріс әсері:

• Халық дәстүрі бұзылды.
• Қазақ шаруалары кедейленді және
аштыққа ұшырады.
• Қазақстан Россияның шикізат көзіне
айналды.
Кері
қайту
Стахановшылар қозғалысы
Оң әсері Теріс әсері
1. Жаңа техника мен 1. Жағдайға қарай ыңғайланып,
технология меңгерілді. реттелетін қозғалысқа айналды.
2.Жаппайстахановшыландару
2. Жұмысшы табының жүргізіліп, өндірістің берекесі
мәдени – техникалық кетті.
деңгейі жетілдірілді. 3. Жекелеген адамдарға рекорд
3. Еңбек өнімділігі үшін жағдай жасалды.
артты. 4. Еліктеушілік, біріңғай
4.Индустрияландыруд ойлаушылық психологиясы
ың даму қарқыны қалыптасты
тездетілді Кері
қайту
• Индустрияландыру саясатының тарихи
маңызы:

1. Аграрлық республика индустриялы –
аграрлық аймаққа айналды.
2. Республикада қалалар мен қала
тұрғындарының үлес салмағы өсті.
3. Ұлттық жұмысшы табы құрылды.
4. Инженер – техникалық кадрлар қалыптаса
бастады.
5. Көп ұлтты ұжымдар пайда болды,
адамдардың туысқандығы нығайды.
6. Қазақстанның басқа индустриялық
аймақтармен экономикалық байланысы
орнықты.
7. Жұмыссыздық жойылды.
8. Халықтың материалдық әл – ауқаты біраз
жақсарды.. Кері
. қайту
Бекіту:

Ой-түйін
Қазақстанды
индустрияландыру
Тәуелсіздікке дейін..
Қазақстан
Индустриясына
Тәуелсіздік не әкелді?
Бағалау
Үйге тапсырма:
"Блиц-ринг"
Сұрақ Жауап
1.Қазақстанда Ф.И.Голощекиннің билік басында болған жылдары:
2.Ф.И.Голощекинның насихаттаған идеясы:
3.Қазақстандағы индустрияландыру ісі басталды:
4.Индустрияландыру кезінде Орал-Ембі мұнайлы ауданын зерттеген академик:
5.И.М. Губкиннің «Бұл кен орын елдегі мұнайға аса бай облыстардың бірі» деп меңзеген
өңірі:
6.Орталық Қазақстанның минералдық шикізат байлықтарын зерттеген геологтар тобының
жетекшісі:
7.Н.С. Курнаков: Қазақ жері
8.Жезқазған ауданындағы мыс кені орындарын мұқият зерттеп, өңірдің болашағы зор
екенін дәлелдеп берген:
9.Түркістан-Сібір темір жолы салына бастады:
10.Түркістан-Сібір темір жол құрылысында еңбек еткен адамдар саны:
11.Теміржолшы, құрылысшы, техник, жол ісінің шебері мамандықтарын меңгерген қазақ
жұмысшыларының саны:
12.Түрксіб темір жолында қатардағы жұмысшы болған, кейіннен «Қазақкөлікқұрылыс»
тресінің басшысына дейін көтерілген тұлға:
13.Қатардағы жұмысшыдан,Түрксіб темір жолының бастығына дейін көтерілген басшы:
14.Түрксіб темір жолы жоспарда белгіленген бес жылдың орнына салынып бітті:
15.Түркістан-Сібір темір жол құрылысы пайдалануға берілді:
16.Түрксіб темір жолы жалғастырды:
17.Түрксіб-
18.Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда салынған «Екінші Баку» аталған жаңа
мұнай базасы:
19.Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда негізінен қарқынды жүргізілді:
20.Индустрияландыруды жүзеге асыруда қолданылған әдіс:
Сау болыңыздар !
Кеңес өкіметі жүргізген саясатты академик
М.Қозыбаев :«Патша жасап үлгермеген
отаршылдықтын сорақысын кеңес империясы
жасады».
Кеңестік отарлық большевиктік жүргізген
саясат отаршылдықтың шыңы болды.
Міне,осындай ащы тарихи шындықты еліміздің
әрбір азаматы білуі керек.
Тура жиырма жыл-сері күн шалқығалы,
Ніл көгімде қыран құс қалқығалы.
Көк байрағын алашым желбіретіп,
Содан бері алмастай жарқылдады.

«Түсті металлургия –Қазақстан өнеркәсібінің жетекші саласына
айналғанын»айта келіп,
сол кезеңде жүргізілген индустрияландыру саясаты
мен бүгінгі Тәуелсіз Қазақстан арасында байланыс бар,
жоқтығын анықтату, өз көзқарастарын айтқызу
1
1. «Ой талқы» сұрақтар арқылы жүзеге асырылады

Ұқсас жұмыстар

Қазақстанда индустрияландыруға бағыт алу

Индустрияландыру саясатындағы кемшіліктер

Темір жол көлігі

Қазақстанның темір жол көлігі

"Біз тарихымызды тағылым етеміз, біз-тарихтың жалғасы" тарихи танымдық ойын

Қазақстан экономикасы Көлік және байланыс кешені

Тарих - герграфия

Қазақстан индустрияландыру кезеңінде

Теміржолшы - тарихи оқиға шежіресі

Транспорт

Пәндер