Етістік ағашы

Презентация қосу

ШҚО,Абай
ауданы,Қарауыл ауылы,
“ЖББ Қарауыл
гимназиясы”КММ,
қазақ тілі мен әдебиеті
пәні мұғалімі
Етістіктен
өткенді қайталау,
бекіту сабағы
Абай-170 жыл
Сабақтың тақырыбы:Етістікті бекіту сабағы (Сабақты Абай Құнанбаевтың
туғанына 170 жыл толуына орай әрі аймақтық компонент
ретінде ұлы ақынның шығармаларымен байланыстырып

өткізу)
Сабақтың мақсаты:а)Білімділік:етістік бойынша білімдерін пысықтап,
жинақтап,қорытып,бекіту
ә)Дамытушылық: оқушылардың тапқырлық, жылдамдық, есте
сақтау қабілеттерін арттыру, сөйлеу тілін жетілдіру, сауатты
жазуға дағдыландыру;
б)Тәрбиелік:Абай шығармалары арқылы
адамгершілікке,имандылыққа,оқу-білімге баулып,тыйым сөздер
арқылы мәдениеттілікке,әдептілікке тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже:Оқушылардың етістік пен оның түрлерін,жасалу жолдарын,сөйлемдегі
қызметін меңгеруі
Сабақтың көрнекіліктері:Интербелсенді тақта,презентация,электронды
оқулық,Абайдың портреті, өлеңдер жинағы,плакаттар
Сабақтың әдісі:СТО технологиясының элементтерін пайдалану,дамыта оқыту
Пәнаралық байланыс:Қазақ әдебиеті
ҮЙГЕ БЕРІЛГЕН
ТАПСЫРМАНЫ ТЕКСЕРУ
Ішінде
салт,сабақты,болымды,болымсыз,тұйық
етістіктері,есімше,көсемшесі бар
Абайдың қара сөздерінен мысал теріп
келу
“Миға шабуыл”
• Етістік дегеніміз қандай сөз табы?
• Етістік құрамына, тұлғасына, мағынасына
қарай қандай түрлері бар?Мысал келтір.
• Болымды,болымсыз етістіктер деген не?
• Есімше дегеніміз не?Қалай жасалады?Мысал
келтір.
• Көсемше дегеніміз не?Қалай жасалады?Мысал
келтір.
• Етіс дегеніміз не?Қандай түрлері бар?
Жұрнақтарын айт
• Тұйық етістіктің жұрнағы қандай?
Семантикалық карта
Етістік Дара Күрделі Негізгі Туынды Салт Сабақты Болымды Болымсыз

Ойнады
Сатып алдым
Бара
жатырмын
Жолықты
суреттеп
тұрмыз
Жеңдік
қарамай жүр
Оқыған жоқ
көтере
алмадың
Жүгірдік
Тазаладыңдар
жеңіліп қалды
“Дұрыс па?..Бұрыс па?..”
Рс
Тапсырмалар Дұрыс Бұрыс
1. Етістіктер басқа сөз таптарынан сөз тудырушы жұрнақ арқылы
жасалады. +
2. Етістіктер құрамына қарай негізгі және туынды болып екіге бөлінеді.
+
3. Қимылдың, іс-әрекеттің болмауын, іске аспауын білдіретін етістікті
болымды етістіктер дейді.
4. Әрі есім, әрі етістік қызметін атқаратын етістіктің түрі көсемше деп
аталады.
5. Мағынасы жағынан тура объектіні, табыс септіктегі сөзді қажет етіп
тұратын етістіктерді салт етістіктер дейді.

6. Етістер төрт түрге бөлінеді.
7. Есімшенің –мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек жұрнақтары етістіктің
болымсыз тұлғасына жалғанбайды.
8. -ғалы, -гелі,-қалы, -келі тұлғалы көсемшелер жіктеледі.
9. Тұйық етістік тікелей септеле де, тәуелдене де алады, бірақ
жіктелмейді.
10. Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық етістіктің –у
жұрнағы дауысты болып жалғанады.
Түсіп қалған етістікті тап
Біріңді ,қазақ ,бірің дос
..................істің бәрі бос

Өлең — сөздің патшасы,сөз сарасы,
Қиыннан …………………… ер данасы.

Желсіз түнде жарық ай,
Сәулесі суда ………..

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр-мылқау ……………… тірі жанды.
Сәйкестендір
Мысалдар Өздік Өзгелік Ырықсыз Ортақ
Пісірілді +
Жуынды +
Жаздырды
Тазаланды
Жинасты
Айтқызды
Ойнады
Берілген етістіктерді екі бағанға бөліп жаз.
Дара күрделі

Келді,тоқып отыр,жазды,сүртті,
ұшып келді,төседі,оқып болды,бара жатыр,ойнады,секіріп жүр
Негізгі және туынды етістіктерді ажыратып жаз
Негізгі Туынды

Ақылдас,ойна,күлімсіреді,жайнады,болмады,
Жазды,санау,оқымақшы,достасу,қыста,кетті
Болымсыз етістік формалы
қазақтың тыйым сөздері
Дастарханды, тамақты баспа. Отты, ошақты аттама.
Кісі мініне күлме, кемтарға күлме. Дастарханды, ыдысты, тамақты
Малды, ыдысты, тамақты теппе. аттама.
Суды сапырма, суға дәретке отырма, суға түкірме. Жаман әдетті үйренбе.
Көкті жұлма, шашыңды жұлма. Жаманат шақырма.
Үй айнала жүгірме. Жаман ырым жасама.
Босағаны керме, құшақтама. Етбетіңнен жатпа.
Табалдырықты баспа, отырма. Ерсі қимыл жасама.
Үйді сабама, малды басқа сабама. Шашыңды, тырнағыңды өсірме.
Бейіт тұсынан шауып өтпе, жүгіріп өтпе. Кісі төсегіне отырма.
Бейітке қолыңды шошайтпа, оған қарап түзге отырма. Теріс қарап отырма, жүреңнен
Итке ожаумен ас құйма. отырма.
Түнде үй сыпырма, түнда тырнағыңды алма. Сол қолмен тамақ ішпе.
Үлкендердің жолын кеспе, сөзін бөлме. Шалбарды басыңа жастама.
Тізеңді құшақтама. Қолыңды артыңа ұстама.
Өтірік жылама. Түнде мал санама.
Жұлдызды, адамды санама. Түнде күл шығарма.
Сыпырғышты тік қойма. Таңертеңгі асты тастама.
Қолыңды қусырма. Көзіңді жыпылықтатпа.
Адамға пышақ, мылтық кезенбе. Қолыңды кеудеңе қойма.
Бос бесікті тербетпе. Ерніңді шығарма.
Құранды, тамақты баспа. Орындықта аяғыңды айқастырып
Жақын адамға пышақ сыйлама. отырма.
Аяғыңды тұсама, қолыңды байлама. Бала бетіне үрлеме.
Көп ішінде қатты сөйлеме, қатты күлме. Тырнағыңды тістеме.
Желге қарсы түкірме, желге қарсы дәрет сындырма.
Үлкеннен бұрын сөйлеме. Бүйіріңді таянба, жер таянба,
иегіңді таянба.
Ақпанның он бірі
Сынып жұмысы
264-жаттығу
Б а ғ а л а у ( әр тапсырмаға
5 баллдық жүйемен )
1 Үй тапсырмасы
2 “Миға шабуыл”
3 Семантикалық карта
4 “Дұрыс па,бұрыс па?”
5 Етістерді сәйкестендіру
6 Дара,күрделі,негізгі,туынды
етістіктерді ажырату
7 Сынып жұмысы

Оқушының сабақ бойында Тиісті бағасы
жинаған ұпай саны
28-35 ұпай “5”
20-27 ұпай “4”
7-19 ұпай “3”
Етістік ағашы
Үйге
тапсырма:
267-жаттығу

Ұқсас жұмыстар

Етістікті бекіту сабағы. Презентация. 6-сынып

Бала тіліндегі грамматикалық қателердің сипаты

Жалпы оқушының жан дүниесін дамыту

Баяндауыштың жасалу жолдары

Сөздердің байланысу түрлерін ата

Етістік түбірі

Етістік жайлы ақпарат

ДАРА ЕТІСТІК

Ұлттық ойындар. Етістік

Тұйық етістік тапсырмасы

Пәндер