Жүмекенқызы сөздер

Еліктеу сөздер

Құмкешу жалпы білім беретін орта мектебінің Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Отарбаева Камшат

Жүмекенқызы

6-сынып

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларға еліктеу сөздер, олардың жасалуы туралы түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын орындату.

Дамытушылық: - оқушылардың топтық қызметтерін дамытушылық тапсырмалар арқылы байқау, логикалық тапсырмалар арқылы жұмыстану, практикалық тапсырмалар арқылы оқушы қызметінің әрекетін арттыру, топпен жұмыс жасауға қалыптастыру, сыни ойлауға, еркін атмосферада жұмыс жасауға қалыптастыру.

Тәрбиелік: - лексикалық тапсырмалар арқылы оқушының сезіміне әсер ету, жан дүниелерін байыту, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:

Жаңа тақырыпты меңгерту.

Сабақтың әдісі:

Түсіндіру, баяндау, анализ, синтез, диалогтік оқыту, сыни тұрғыдан ойлау, СТО элементтері, топтық жұмыс

Көрнекілігі:

Суреттер, үлестірмелі қағаздар, қима қағаздар, интербелсенді тақта

Пәнаралық байланысы:

Әдебиет, тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеру. Сыныптың тазалығына назар аудару, сынып оқушыларын алдын ала дайындалған жетондармен екі топқа бөліп, топ басшыларын сайлап алу.

ә) Үй тапсырмасын пысықтау :

Екі топ оқушылары үйге берілген 216-беттегі “Кім жылдам” айдарындағы сұрақтарды кезектесіп бір-біріне қояды. Нәтижесінде Үстеу тақырыбынан алған білімдері байқалады және оқушылар осы тақырыпты толықтай пысықтап шығады.

Үй тапсырмасын тексеру

Жаңа сабақты

түсіндіру:

Жобалап оқыту әдісімен сабақтың тақырыбын жарияламаймын.

Балық су бетін шолп еткізді

Артымызға қарасақ қорбаң-қорбаң етіп аю да жетіп қалыпты

Бұғы маған рақмет айтқандай басын бұлғаң-бұлғаң еткізді.

Есік ашылғанда от жалп етіп сөніп қалды.

Еліктеу сөз

Түрлері

Мысалдар

1. Тұлғасына қарай

Негізгі

Арс, гүрс, былқ, баж, жалт,

гу, зу, дыр, шолп

Туынды

Алшаң, арбаң, елпең, дікең, қылтың, сылтың

2. Мағынасына қарай

Еліктеуіш

Сарт-сарт, бұрқ-сарқ, сырт, дүңк, тық-тық

Бейнелеуіш

Лап, қылт, жалт-жұлт, қалт-құлт, талтаң-талтаң, сылқ

3. Құрамына қарай

Дара

Қиқаң, бұралаң, шұбалаң, шошаң, ирелең

Күрделі

Күмп-күмп, ербең-ербең, жарқ-жұрқ, селк-селк

Тақтамен жұмыс

322-жаттығу.

1-топ оқушылары дара еліктеу сөздерді, 2-топ оқушылары күрделі еліктеу сөздерді теріп жазады. Біз құмды жерде орналасқандықтан оқушылар әсерлерін одан әрі толықтырады.

Үлгі:

Жалт-жұлт сыңғыр

Ой толғау “Өзен” тақырыбына

325-жаттығу

Кестені толтырып, суреттелген оқиғаға байланысты еліктеу сөздерді қалай қабылдағандарың жөніндегі өзіндік түсініктеріңді жазыңдар

Елең

Кенет те шапшаң адам қимылы. Дыбыс естілмейді

Бейнелеу

Шыр-шыр

Жанұшырған, жанталасқан үн

Дыбыс естіледі

Үнге еліктеу

Ойнайық та, ойлайық!

Екі топ басшылары шығып кеспе қағаздағы жасырылған сөздердің рөлін сомдайды. Ал қалған жанкүйерлер басшыларының әрбір қимылын сөзбен жазып, шыққан сөздерден мәтін құрайды.