Дауысты дыбыстар: түрлері, артикуляциялық ерекшеліктері және практикалық жаттығулар

Сабақтың тақырыбы:

Дауысты дыбыстарды қайталау

Қаржан жалпы орта мектебі

Төлендиева Клара Бекмұратқызы

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Дауысты дыбыстардың түрлері

ЖУАН

ЖІҢІШКЕ

А, О, Ұ,

Ы, У /

Ә, Ө, Ү, І, Е,

И, Э, У /

Тілдің ұшы кейін тартылып, үсті дөңестенуі арқ. жасалады.

Тілдің ұшы ілгері созылып жіңішкеруі арқ. жасалады.

АШЫҚ

ҚЫСАҢ

А, Ә, О, Ө,

Е, Э /

Ы, І, И, У,

Ү, Ұ

Жақтың кең ашылуы арқылы жасалады.

Жақтың тар ашылуы арқылы жасалады.

ЕРІНДІК

О, Ө, Ұ,

Ү, У /

Еріннің дөңгеле-ніп алға қарай созылуы арқылы жас.

ЕЗУЛІК

А, Ә, Е, Ы, І, И, Э /

Езудің кейін тартылуы арқылы жасалады.

Мына сөздердің ішінен жуан дауысты у дыбысы бар сөздерді бір бағанға, жіңішке дауысты у дыбысы бар сөздерді екінші бағанға теріп жазыңыздар.

көру, ілу, кешу, тығу, жазу, еру, жолығу, уақ, уыс, уық сену, сөгу, есу, ору, оқу, жону, асу, кесу, басу, бірігу, көндігу, өру, шоқу, егу, бөлу

Жуан У

Жіңішке У

Көп нүктенің орнына тиісті дауысты дыбыстарды қойып көшіріңіздер.

Қ . . . жаберг. . н жан-ж . . . ғын. . н қ . . . сылып су т . . . рге түст . . . Сасқ . . . н тек тұрм . . . с дег . . . ндей әр н . . . рсенің бас . . . н б . . . р шал . . . п, әбд . . . н қар . . . Терг . . . т . . . сті. Өз . . . нің кеше с . . . бақ оқ . . . мағ . . . нын . . . Өз . . . н . . . ң ж . . . ны к . . . лді. Мұғал . . . м өтк . . . н саб . . . қт . . . Айтқ . . . ндар . . . нан құл . . . ғынд . . . Қ . . . лған . . . н там-т . . . мдап жетк . . . зе баст . . . ды.

3- тапсырма. Семантикалық картаны толтырыңыздар.

№

Дауысты дыбыстар

Жуан

Жіңішке

Ашық

Қысаң

Еріндік

Езулік

Семантикалық картамен жұмыс

дауысты

жуан

жіңішке

ашық

қысаң

еріндік

езулік

дауыссыз

қатаң

ұяң

үнді

дауысты

жуан

жіңішке

ашық

қысаң

еріндік

езулік

дауыссыз

қатаң

ұяң

үнді

Семантикалық картамен жұмыс

Тест сұрақтары

І топ

1. Төрт дауыстыдан тұрған сөзді табыңыз.

А/уылдырық

В/дауыстап

С/қарулану

Д/туысқан

2. Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыс қалай бөлінеді?

А/еріндік, езулік

В/жуан, жіңішке

С/ашық, қысаң

Д/ашық, жуан

3. Қай дыбыс жақтың кең ашылуы арқылы жасалады?

А/ ү В/ ы С/і Д/ ә

4. Дауыстылардың саны қанша?

А/ 11

В/12

С/ 13

Д/9

5. Ашық дауыстының саны қанша? А/6 В/5 С/4 Д/7

ІІІ топ

1. Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?

А/36 В/35 С/37 Д/25

2. Дауысты дыбыстар ненің қатысына қарай жуан, жіңішке болып бөлінеді?

А/еріннің қатысына

В/тілдің қатысына

С/жақтың қатысына

Д/үннің қатысы

3. Сөздің ең кіші бөлшегі қалай аталады? А/сөз

В/буын

С/дыбыс

Д/әліпби

4. Жуан дауысты дыбыстар тұрған қатарды көрсетіңіз.

А/Кенесары, өнерпаз

В/Ұлытау, қуғыншы

С/Игілік, ержүрек

Д/Емхана, арбакеш

5. Еріндік дауыстылардың қатарын табыңыз.

А/ а, о, ұ, у, ы

В/а, ә, о, ө, е

С/ы, і, и, ұ, ү

Д/о, ө, ұ, ү, у

ІІ топ

1. Бірыңғай қысаң дауыстыдан тұратын сөзді табыңыз.

А/кемсіту

В/бұрылу

С/құдалық

Д/өшіру

2. Қай сөз қазақтың төл сөздерінің заңдылығына бағынбай тұр?

А/балалық

В/темір

С/қазір

Д/терезе

3. Қай дыбыс жақтың кең ашылуы арқылы жасалады? А/ ү

В/ ы

С/і

Д/ ә

4. Дауыстылардың саны қанша ?

А/ 11 В/12 С/ 13 Д/9

5. Ашық дауыстының саны қанша?

А/6 В/5 С/4 Д/7

Notes: (“9

Инсерт кестесі

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Үй тапсырмасы:

-жаттығу

Ұқсас жұмыстар

Қазақ тіліндегі дауысты дыбыстар: теориясы, жіктелуі және практикалық тапсырмалар

5-сынып қазақ тілі: Фонетика және дауысты дыбыстар

Дауысты дыбыстарды қайталау: түрлері, жіктелуі және практикалық тапсырмалар

Дауысты дыбыстардың жіктелуі және фонетикалық жаттығулар

Ағылшын және қазақ тілдерінің фонетикасын салыстырмалы талдау: дауысты және дауыссыз дыбыстар

Фонетиканы қайталау: дауысты және дауыссыз дыбыстар, буын мен тасымал - ойын сабақ

Қазақ тіліндегі дауысты және дауыссыз дыбыстар: жіктелуі және н мен ң әріптерінің қолданылуы

Қазақ тілінің фонетикасы: дыбыстар түрлері мен тіркестері

Қарым-қатынас: теориясы, түрлері және практикалық жаттығулар

Коучинг пен педагогикалық рефлексия: түрлері, әдістері және практикалық жаттығулар

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz