Жүк бірақ әлі күнге орнында тұр, Бірыңғай тартпаған соң бәрі тегіс

Жиреншиева Жанар Айтқалиқызы

4 "А" сынып

Ана тілі

Үй тапсырмасын сұрау

Тест тапсырмалары

1. “Асып Бурыл жөнелді,

Қарсы келген қабақтан

Қарғып басып жөнелді” деген өлең жолдары қай жырдан алынған және ненің шабысын суреттеп отыр?

А. Қамбар батыр жыры, Қарақасқа ат

Ә. Қобыланды батыр жыры, Тайбурылдың шабысы

Б. Алпамыс батыр жыры, Қаракер

2. Сүлеймен патшаның жарлығын орындамаған құс қай ертегіде айтылады?

А. Ғажайып бақ

Ә. Бес ешкі

Б. Сатқын жапалақ

3. Әсірелеу дегеніміз не?

А. Бір нәрсені немесе оқиғаны күшейтіп, үлкейтіп айту

Ә. Екі нәрсенің ортақ сипатын, белгілерін табу, ұқсату

Б. Әр түрлі жансыз нәрселерді адам кейпіне келтіріп суреттеу

4. “Ол өзінің сиқырлы ғажап кілемімен су бетінде қалықтап жүзе береді, көздің жасындай мөлдір суға қадала қарап, қобыз күйін тарта береді”деген үзінді қай шығармадан алынған?

А. Өнерлі жігіт

Ә. Қорқыт

Б. Ғажайып бақ

Мысал деп адам бойындағы кемшіліктерді сынап, адалдық, әділдік, қайырымдылық сияқты жақсы қасиеттерді мадақтап жазатын шығарманы атайды. Мұндай шығармада өсімдіктер мен жануарлар, аңдар мен құстар кейіпкер ретінде алынады.

Иван Андреевич Крылов (1769-1844) - орыс жазушысы, драматург, көрнекті мысалшы ақын. Крылов есімі орыс жұртшылығына күлдіргі-сықақ жанрдағы шығармалары мен мысалдары арқылы белгілі болды. Ол әсіресе мысал жанрында орыс әдебиетін жаңа сатыға көтеріп, әлемге есімі танылды.

Басы айналды қарғаның

Сұмның айтқан сөзіне.

Қуанғаннан бөртініп,

Бір мастық кірді өзіне.

Өзіне біткен өңешін

Аямастан қарқ етті,

Ірімшік жерге салп етті,

Іс бітті, қу кетті

Қарға мен түлкі

Шегіртке мен құмырсқа

Қайтсін, қолы

тимепті,

Өлеңші, әнші

есіл ер!

Ала жаздай

ән салсаң,

Селкілде де,

билей бер!

Жұрт мұнымды

көрмей ме?

Батыр атақ бермей ме?

Қой, бұл қанден -

ер шіркін,

Пілге де үрген

демей ме?

Піл мен қанден

Алды-алдына кетеді,

Қосылмайды әндері.

Құлағынан өтеді

Құр айғай

салған сәндері.

Әншілер

Алғанға бұл кеңесте ғибрат бар,

Маймылша іс ететін

көп надандар.

Пайдалы затты орнына жұмсай алмай,

Сөгетін пайдасыз деп жоқ па адамдар?!

Маймыл мен көзілдірік

Байтұрсынұлы Ахмет (5 қыркүйек 1872 жыл, қазіргі Қостанай облысы, Жангелді ауданы Сарытүбек ауылы - 8 желтоқсан 1937, Алматы қаласы) - қазақтың ақыны, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері. Қазақ халқының 20 ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, мемлекет қайраткері, қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы, ағартушы, Алаш-Орда өкіметінің мүшесі.

Аққу, Шортан һәм

Шаян

Лебедь, Щука

и Рак

Тоғызыншы қазан

Ахмет Байтұрсынұлы

Аққу, Шортан һәм Шаян

(Крыловтан)

Оншама ол жүк артық ауыр емес, Құр сырттан пәлен деу де тәуір емес. Жүк бірақ әлі күнге орнында тұр, Бірыңғай тартпаған соң бәрі тегіс. Жігіттер, мұнан ғибрат алмай болмас, Әуелі бірлік керек, болсақ жолдас. Біріңнің айтқаныңа бірің көнбей, Істеген ынтымақсыз ісің оңбас.

Жүк алды Шаян, Шортан, Аққу бір күн, Жегіліп, тартты үшеуі дүркін-дүркін. Тартады Аққу көкке, Шаян кейін, Жұлқиды суға қарай Шортан шіркін.

Бұлардың машақаты аз болмады, Жұмысы орнына кеп мәз болмады. Тартса да бар күштерін аямай-ақ, Асылы, жүк орнынан қозғалмады.