Аустралия материгі

§53. Аустралияның

географиялық орны.

Жер бедері мен

пайдалы қазбалары.

Материктің ауданы

S=7, 6 млн. кв. км.

Материктің экваторға қатынасы

Экватор

Аустралия

Меридиан

Материктің тропиктерге қатынасы

Солтүстік тропик

Оңтүстік тропик

Экватор

Аустралия

М. Йорк 10 ̊41΄

м. Стип-Пойнт 113 ̊05 ΄

м. Байрон

154 ̊ 34 ΄

м. Саут-Пойнт 39 ̊ 11΄

Ұзындығын анықтау

батыстан шығысқа дейінгі ұзындығы градус және километр параллель ендікте 26ºо. е

А) 154º-114º=40º ( 1º ұзындығы параллель 26º шамамен 100 км тең )

Б) 100км * 40º=4000км

Солтүстіктен оңтүстікке дейінгі ұзындығы меридиан қатысы 142º ш. б

А) 39º-10º=29º

Б) 111км × 29º=2997км

Батыстан шығысқа қарай 40° немесе 4000 км

Солтүстіктен оңтүстікке 29° немесе 3219 км

м. Стип-Пойнт

м. Байрон

м. Йорк

м. Саут-Пойнт

Солтүстік: мүйіс Йорк (10°41′о. е. 142°31′ ш. б. )

Оңүстік: мүйіс Саут-Пойнт (39°08′ о. е. 146°22′ ш. б. )

Шығыс: мүйіс Байрон (28°38′ о. е. 153°38′ ш. б. )

Батыс: мүйіс Стип-Пойнт (26°09′ о. е. 113°09′ ш. б. )

Аустралия

Африка

Солтүстік

Америка

Оңтүстік

Америка

Еуразия

Антарктида

Үнді мұхиты

Атлант мұхиты

Тынық мұхиты

Солтүстік мұзды мұхиты

Кристалды жыныстар

Күмбезді таулар

Ойпаттар

Үлкен Виктория шөлі

Никель

алмас

Тас көмір

Табиғи газ

Мұнай

Алтын

Темір

Мыс

боксит

Оловянные руды

Титан

Аустралия материгі пайдалы қазбаларға бай

Аустралия материгінің ерекшеліктері:

Ең аласа материк, орташа биіктігі 215м;

Материктің теңіз деңгейінен биік орналасқан жері - материктің шығыс бөлігі;

Аустралия - сөнбеген жанартаулары жоқ бірден - бір материк(әрекет етуші жанартау, жер сілкінісі, мұзбасу жоқ) ;

Материк пайдалы қазбаларға бай.

Жер бедері жазық;

Материктің теңіз деңгейінен ең биік - Килиманджаро;

Платформаның негізін құрайтын ежелгі кристалды жыныстар жоғары көтеріліп, жақпарлы -қатпарлы қалдық таулар;

Материктің солтүстік - батысы бірден -бір жас, қатпарлы таулы;

Платформаның экватордан солтүстік - батысқа қарай орналасқан бөлігі аласа, оңтүстік -шығысы көтеріңкі болып келеді. Материкті 200 ден - 1000м дейінгі жететін жазықтар, қыраттар, үстірттер мен таулы үстірттер басым;

Материктің шығысын көтеріңкі терең тектоникалық жарылыстар алып жатыр;

Материк пайдалы қазбаларға бай;

Материктің шығыс бөлігі биіктеп, таулы қыраттар жүйесін түзеді;

Материк жанартаулар және жер сілкінісі жиі қайталанып тұрады.

Африка материгінің ерекшеліктері:

Батыс Аустралия таулы үстірттер

Орталық жазық

Батыс Аустралия таулы үстірттер

Орталық жазық

Косцюшко тауы

Батыс Аустралия таулы үстірттер

Орталық жазық

Үлкен Суайрық жотасы

Косцюшко тауы

Батыс Аустралия таулы үстірттер

Орталық жазық

Үлкен Суайрық жотасы

Косцюшко тауы

Үлкен Тосқауыл рифі

Көп нүктенің орнына сөз қою

Аустралия материгі . . . оңтүстігінде орналасқан, сондықтан

материк . . . жарты шарда орналасады

Көп нүктенің орнына сөз қою

Аустралия материгі экватордың оңтүстігінде орналасқан, сондықтан

материк оңтүстік жарты шарда орналасады

Көп нүктенің орнына сөз қою

Бастапқы меридиан Аустралия материгін кесіп өтпейді, материк . . . жарты шарда орналасқан

Көп нүктенің орнына сөз қою

Бастапқы меридиан Аустралия материгін кесіп өтпейді, материк шығыс жарты шарда орналасқан

Көп нүктенің орнына сөз қою

Оңтүстік тропик шеңбері материктің дәл ортасынан . . . , Аустралия материгінің көп бөлігін . . . белдеуде жатыр, сондықтан материктің климаты . . .

Көп нүктенің орнына сөз қою

Оңтүстік тропик шеңбері материктің дәл ортасынан кесіп өтеді, Аустралия материгінің көп бөлігін тропиктік белдеуде жатыр, сондықтан материктің климаты құрғақ.