Қара сабынды ұлттық технологиямен алу: алаботаны өңдеу, күл құрамының аналитикалық талдауы және сабын дайындау

ҚАРА САБЫНДЫ ҰЛТТЫҚ

ТЕХНОЛОГИЯМЕН АЛУ
Алабота - арамшөп емес
Алабота тұқымдасына бүкіл жер шарына тараған бір жылдық
немесе көп жылдық сортаң топыраққа төзімді өсімдіктер жатады.
Сабақтарының түрлеріне қарай ағаш (сексеуіл); бұта (баялыш);
жартылай бұта(изен, итсигек); шөптесін (алабота) болып бөлінеді.

Қазақстанда бұлардың 47 туысы, 218 түрі бар. Бұлардың
көпшілігінің сабағы бұтақты болып келеді, жапырақтары
кезектесіп, немесе қарам-қарса орналасады. Гүлдері түссіз, ұсақ
гүлшоғырына жиналып, масақ құрайды. Жемісі – жаңғақша.
Тұқымының сақиналы немесе оралма ұрығы болады.

Алабота – бұл кәдімгі арамшөп, жол жегінде, егістіктерде
кездеседі. Алабота тік сабақты, жапырақтары өте жиі
тармақталған сабаққа кезектесіп, кейбіреулерінде қарама-қарсы
орналасады, жапырақтарының пішіні әр түрлі, Жапырақ бетінде
ақшыл дақтары болады. Алабота – бір үйлі, дара жынысты гүлді
өсімдік. Көріксіз майда гүлдері шоқ-шоқ болып топтанып масақ
тәрізді гүл шоғырын құрайды. Гүлсерігі – бес тармақты, жеміс
қабы- үлпекті. Аталығы – 5, аналығы – 1. Тұқымы тығыз қабықты
бозғыл қара түсті, жылтыр болып келеді. Бозғылт тұқымдары ерте,
түсі қарасы кеш піседі. Оны халық медицинасында және бояу
дайндауда пайдаланады.
Жаз айлары алабота жиналды.
Алабота кепкенде өзінің алғашқы
салмағын жоғалтатындықтан
қураған алабота жиналды.Күнде
жатқан алаботаны қалың қылмай,
аз-аздан қою керек. Себебі тығыз
орналасқан алабота шіріп, я
көгеріп кетуі мүмкін.Алабота
мөлшеріне және жиналған
уақытына қарай екі жеті не одан
да көп уақыт кебуі мүмкін.
АЛАБОТА КЕПТІРУ ӘДІСІ
КЕПТІРІЛГЕН АЛАБОТА
КЕПТІРІЛГЕН АЛАБОТА
Кепкен алаботадан сақар алу үшін
оны өртеу керек. Ескеретін жағдай,
алабота өртенгенде өткір,
жарамсыз иіс шығарады,түтіндеп
тез жанады.Кепкен алаботаның
тікенегі қатайып қолға
кіреді.Өртенгеннен кейін алабота
тағы да өзінің салмағын жоғалтады.
Ақшыл күл шықты. Отқа қазан
қойып суға қосып қайнатамыз. Су
қоюланып күл бетінде қалқи
бастайды пайда болған тұнбадан
күлді сүзіп алып тастаймыз
Алабота суығанда күлдің түсі ағарады
Алабота құрамына
аналитикалық талдау жасау
Алаботаны
өртеу сәті

Алаботаны
жаққанда
аз-аздан
сеуіп
жағамыз
Жұмыстың Реакция Қорытынды
жоспары теңдеуі

Күлдегі калий К + Күл + жалын Калий жалынды
ионын анықтау күлгін түске бояйды
Күлдегі натрий Na Күл + жалын (басқа иондардың
+
ионын анықтау қатысында әлсіз
көрінеді).
Натрий жалынды
сары түске бояйды.
Алабота күлінің құрамына
аналитикалық талдау жасау
Жұмыстың жоспары Реакция теңдеуі Қорытынды

Хлор ионын СІ – күміс NaCI + AgNO3 = NaNO3 + AgCI ↓ Ақ тұнба
Ag + ионымен KCI + AgNO3 = KNO3 + AgCI ↓ ірімшік
анықтау пайда болды.

Карбонат ионын СО2- K2CO3 + 2HCI = 2 KCI + H2O + CO2 ↑ CO2 газ бөлінгені
анықтау анықталды
Na2CO3 + 2HCI = 2NaCI + H2O +CO2↑
Алабота күлінің Күлдің мөлдір
ерітіндісі қандай Ерітінді + фенолфталейн ерітіндісі
орта көрсететінің қызғылт
дәлелдеу түске
СО32- ионын Ag + боялды
ионымен анықтау K2CO3 + 2AgNO3 = 2KNO3 + Ag2CO3 ↓ (сілті орта
Na2CO3 + 2AgNO3 = 2NaNO3 + Ag2CO3 екені
дәлелденді)
Ақ тұнба пайда
болды
Сабынды тәжірибе
арқылы алу
Қазанға 900г тоң май салып, қатты
қыздырадым. Қайнаған майдың үстіне
250 г сақар салып, отты жайлап қана
жағып қазандағы затты қайнаттық
(от көп жағылса сабын жалындап
күйіп кетеді). Сабын үйіріліп, біріккен
кезде қазан құрғақ тегіс жерге
түсіріліп, суытылды. Сақар сабынға
айналды енді оны тегіс жерге түсіріп
суығанын күтеміз сабынды жылы
күінде төртбұрышты қалыпқа
келтіреміз. Нәтижесінде 750г қара
сабын алынды. Қолдан жасалған
сабын үнемді , пайдалы әрі қауіпсіз!
Сабын алудың реакция теңдеуі

1) K2CO3+HOH=2KOH+H2CO3

2) сабын алу

CH2 - COO – R1 CH 2 - OH
│ │
CH - COO – R2 +3KOH CH - OH + 3R -COOK
│ │ сабын

CH2 - COO – R3 CH 2 - OH
май глицерин
күлден сақар алу
Сақардан сабын жасау
Cабын дайын
Қара сабынның
пайдасы
Қолдан
жасалынған
сабын арзанға
түседі
Сабынға қосылатын заттар
табиғи таза шикізат
болғандықтан ол тері
ауруларын туғызбайды
Экзема
Емдік қасиетіде бар тері күйгенде,
қышыма, қотырға пайдаланады. Ал
түрлі су сабынның әсеріне көнбейтін
сіздің бас теріңізге бұл
таптырмайтын дәрі-дәрмек болмақ,
себебі ол жұмсақ және антицептик
рөлін атқарады
ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Адыраспаннан сабын өндіру технологиясы және күл құрамының аналитикалық зерттеуі

Сабын өндірісінің технологиялық негіздері: шикізат, тікелей және жанама сабындау әдістері, қатты және сұйық сабын дайындау

Күздік бидайды қарқынды технологиямен өсіру: тыңайтқыштар, жер өңдеу, тұқым дайындау, себу және жинау

Май өнімдерінің қосалқы өнімдері және сабын өндірісінің технологиялары

Энергетика өнеркәсібінің күл-шлак қалдықтары: экологиялық әсері және Қазақстандағы қайта өңдеу мүмкіндіктері

Қазақстан халқының саны мен құрамының статистикалық-экономикалық талдауы

Құс етін аспаздық өңдеу және дайындау әдістері

Газ өңдеу және фракциялау қондырғылары: технологиясы, аппаратурасы және табиғи газ құрамының ерекшеліктері

Қара бидай квасы уытын дайындау технологиясы және оның тағамдық құндылығы

Бидай және қара бидай қамырын дайындау технологиясы мен дәннің химиялық құрамы

Пәндер