Компьютердің тілі

Презентация қосу

8 “а” сыныбының
ашық сабағына
21.11.12жыл

ҚОШ КЕЛДІҢІЗДЕР!!!
Пән мұғалімі: Сагынова Ибаш
Тұрғанбайқызы. Қандыағаш
қалалық №2 орта мектебі
Дербес компьютерлер
бөліктерінің негізгі қызметі

Өткізген: Сагынова И.Т. 8 сынып
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға дербес компьютер
және оның құрылғылары туралы нақты
білім беру.
Дамытушылық: Қызығушылығын
арттыру, логикалық ойлау арқылы толық
және нанымды жауап беруге дағдыландыру.
Тәрбиелік: Еңбекті сүйе білуге,
компьютермен жұмыс жасағанда қауіпсіздік
ережелерін есте ұстауға, өз уақыттарын
дұрыс пайдалана білуге тәрбиелеу.
Үй тапсырмасын
пысықтау
Сұрақ-жауап

1 2 3 4

5 6 7 8
Қандай санау
жүйелерін білеміз?
Логика
дегеніміз не?
Логикалық көбейтінді
деп нені айтады?
Логикалық
қосынды деп
нені айтады?
Интерфейс дегеніміз не?
7 саны екілік
жүйеде қандай
сан болады?
1010 саны ондық жүйеде
нешеге тең?
Дербес
компьютер
дегеніміз не?
Дербес компьютерлер
бөліктерінің негізгі қызметі
Компьютер –
ақпараттық
процестерді
жүзеге
асыратын
құрал
Есептеуіш машиналар

үлкен мини микро Дербес
ЭЕМ- ЭЕМ- ком-
ЭЕМ-
пьютер-
дер дер дер лер (ДК)
мини микро Дербес
үлкен ком-
ЭЕМ- ЭЕМ-
ЭЕМ- пьютер
дер дер лер (ДК)
дер

Өлшемдері шағын Өнімділігі үлкен
Өте қуатты өнімділігі мен құны ЭЕМ- Соңғы 20 жылда
компьютерлер, төмен. Өндірістік дерге қарағанда төмен. қарқынды дамып
Кәсіпорындарға, Олар деректер келеді.
процестерді
дайындау Олар “пайдаланушы”
немесе басқаруда ,
программалық
халық ғылыми жұмыстарды деп аталатын бір
қамтамасыз етуін
шаруашылы- оқу ісімен жетілдіру адамның жұмыс
ғының салаларына үйлестіретін бойынша істеуіне
жұмыс істеу үшін ЖОО-да көмекші операциялар арналған.
қолданылады. қолданылады. орындайды.
ДЭЕМ буындары
ауысуы

Бірінші Екінші Үшінші Төртінші
буын буын буын буын

1993ж-қазіргі
1975-1980жж 1981-1985жж 1986-1992жж
кезге дейін

32 64
8 16
разрядты разрядты
разрядты разрядты
МП МП
Мп МП
Негізгі құрылғылары

Жүйелік қорап
Монитор
Пернетақта
Тінтуір
Шеткері құрылғылары
Ақпаратты енгізу құрылғылары
Ақпаратты шығару құрылғылары
Енгізу және шығару қызметтерін

бірге атқаратын құрылғылар
Жүйелік блок

Компьютердің ең басты бөлігі.
Ол – компьютердің “миы”.
Жүйелік қорап компьютердің
негізгі тораптарын қамтиды:
жүйелік (аналық) тақша;
процессор;
оперативті жады;
тұрғылықты диск;
алмалы дискілермен жұмыс істеуге арналған
диск жетегі;
СD және DVD диск жетектері;
бейнесызбалық бейімдеуіш;
дыбыстауыш;
желілік тақша;
енгізу-шығару порттары.
Аналық тақша
Аналық тақша – бұл компьютердің барлық құрамдас
бөліктері қосылатын күрделі көп қабатты мөрлік тақша.

Аналық тақша мыс өткізгіш жолшықтар
желісімен қапталған, олардың бойымен
мәліметтер тақшада құрастырылған
микросхемалар мен компьютердің басқа
құрылғылары қосылатын слоттарға
жеткізіледі.
Процессор

Процессор немесе микропроцессор
компьютердегі орталық мәліметтер өңдеу
құрылғысы болып табылады.
Процессор микросхема ретінде ұсынылған
және оперативті жадымен қатар аналық
тақшада орналасады.
Процессор бағдарламалар жұмысына қажетті
есептеулерді орындайды.
Процессордың жылдамдығы мегагерцпен (МГц)
немесе (ГГц) өлшенетін оның ырғақтық
жиілігімен анықталады.
Процессор

Ол компьютердің басты бөлігі.
Ол Ол
өзіне ұсынылған
өзіне программа
ұсынылған программа
бойынша
бойыншаесептеулерді жүзеге
есептеулерді асырады
жүзеге
және компьютерлерді
асырады жалпы
және компьютерлерді
басқарады.
жалпы басқарады.
AMD Athlon маркалы
процессор
Тұрғылықты диск

Тұрғылықты диск
(тұрғылықты диск жетегі)
немесе Hard disk Drive (HDD)
– бұл компьютердегі негізгі
мәліметтер қоймасы.
Тұрғылықты дискінің
сыйымдылығы түрлі
компьютерлерде алуан түрлі
болады да,
Мегабайтпен және
гигабайтпен өлшенеді.
Алмалы дискілермен
жұмыс істеуге арналған диск жетегі

3,5 – дюймдік дискеттерді оқиды.
Бұл дискілер ауыстырылатын
тасымалдаушылар болып саналады.
Олардың сыйымдылығы 1,44 Мб.
Компьютерде алмалы дискілерге арналған
диск жетегіне “А” әрпі белгіленеді.
СD және DVD диск жетектері
Мәліметтерді ықшам дискілерге жазуға және
оқуға мүмкіндік береді.
СD және DVD дискілер – ауыспалы тасымалдаушылар.
Дискілер бір рет жазылатын (CD-R және DVD-R)
және қайталап жазылатын (CD-RW және DVD-RW)
болып бөлінеді
Сызбалық бейімдеуіш
Бейімдеуіштің кескіндерді сақтау үшін ғана
пайдаланылатын меншікті оперативті жадысы бар
“Тұрғылықты жері” бойынша бұл жады көпнесе
Бейнежады (videoRAM немесе VRAM) деп аталады.

Бейнежады көлемі неғұрлым
Үлкен болса, компьютер кескін
дер мен бейнероликтерді соғұрлым
үлкен ажыратылымдылықпен
және түрлі түстермен бейнелейді.
Дыбыстық тақша

Дыбыстауыш компьютерге жоғары сапалы
дыбыс тудыруға және оны компьютерге
жазуға мүмкіндік береді.Дыбыстық тақша ұсынатын
дыбыспен жұмыс істеудің кеңейтілген мүмкіндіктері
компьютерлік ойындарда және басқа қазіргі заманғы

бағдарламаларда талап етіледі .
Желілік тақша

Желілік тақша компьютерді компьютерлер желісіне
қосуға мүмкіндік береді. Желілік тақшалардың
бірнеше түрі бар. Ethernet, token ring және
сымсыз желілерге қатынас құруға арналған
тақшалар, ең танымалылары – Ethernet және
сымсыз желілер.
Енгізу-шығару порттары

Порттар – корпустың алдыңғы немесе артқы
тақтасындағы ажыратқыштар, оларға әдетте кабель
арқылы әр түрлі құрылғылар қосылады.
Порттарға қосуға болатын құрылғылардың саны мен түрі
порттардың саны мен түріне тәуелді болады.
ЭЕМ – нің экранда мәлімет көрсету бөлігі
екі жартыдан тұрады:
Монитор және адаптер.
Біз тек мониторды көреміз, ал адаптер ЭЕМ
қорабының ішінде орналасқан. Монитордың
өзінде тек электронды-сәулелі түтікше бар.
Ал, адаптерде бейнелеу сигналдарын беретін
логикалық схемалар орналасқан.

Кең тараған адаптерлерге мыналар жатады:
EGA, VGA және SVGA. (Super VGA) кеңінен қолданылады.

SVGA – ның бейнелеу мүмкіндігі өте жоғары.
Пернетақта

Компьютерге ақпарат
енгізуге арналған құрылғы.

Пернелер бірнеше блокқа
бөлінеді:
- Символдық пернелер
- Функциялық пернелер
- Нұсқаушы пернелер
- Цифрлық пернелер
Тінтуір

“Тышқан тәрізді қол тетігі”
пернелікпен бірге ЭЕМ-ді
басқару үшін қолданылады.
Маустың екі түрі болады:
үш батырмалы, екі батырмалы.
Ақпаратты енгізу құрылғылары

Дигитайзер

Мәтіналғы

Сызбалық планшет
Ақпаратты шығару құрылғылары

Басып шығарғыш

Плоттер
Енгізу және шығару қызметтерін бірге атқаратын құрылғылар

Модем, дыбыстық бейімдеуіш,
желілік бейімдеуіш.

Модем – компьютерлерге телефон желілері
немесе байланыс желілері арқылы өзара
мәлімет алмасуға мүмкіндік беретін құрылғы.
Тұрғылықты диск

Тұрғылықты диск
(тұрғылықты диск жетегі)
немесе Hard disk Drive (HDD)
– бұл компьютердегі негізгі
мәліметтер қоймасы.
Тұрғылықты дискінің
сыйымдылығы түрлі
компьютерлерде алуан түрлі
болады да,
Мегабайтпен және
гигабайтпен өлшенеді.
Алмалы дискілермен
жұмыс істеуге арналған диск жетегі

3,5 – дюймдік дискеттерді оқиды.
Бұл дискілер ауыстырылатын
тасымалдаушылар болып саналады.
Олардың сыйымдылығы 1,44 Мб.
Компьютерде алмалы дискілерге арналған
диск жетегіне “А” әрпі белгіленеді.
СD және DVD диск жетектері
Мәліметтерді ықшам дискілерге жазуға және
оқуға мүмкіндік береді.
СD және DVD дискілер – ауыспалы тасымалдаушылар.
Дискілер бір рет жазылатын (CD-R және DVD-R)
және қайталап жазылатын (CD-RW және DVD-RW)
болып бөлінеді
Сызбалық бейімдеуіш
Бейімдеуіштің кескіндерді сақтау үшін ғана
пайдаланылатын меншікті оперативті жадысы бар
“Тұрғылықты жері” бойынша бұл жады көпнесе
Бейнежады (videoRAM немесе VRAM) деп аталады.

Бейнежады көлемі неғұрлым
Үлкен болса, компьютер кескін
дер мен бейнероликтерді соғұрлым
үлкен ажыратылымдылықпен
және түрлі түстермен бейнелейді.
Дыбыстық тақша

Дыбыстауыш компьютерге жоғары сапалы
дыбыс тудыруға және оны компьютерге
жазуға мүмкіндік береді.Дыбыстық тақша ұсынатын
дыбыспен жұмыс істеудің кеңейтілген мүмкіндіктері
компьютерлік ойындарда және басқа қазіргі заманғы

бағдарламаларда талап етіледі .
Желілік тақша

Желілік тақша компьютерді компьютерлер желісіне
қосуға мүмкіндік береді. Желілік тақшалардың
бірнеше түрі бар. Ethernet, token ring және
сымсыз желілерге қатынас құруға арналған
тақшалар, ең танымалылары – Ethernet және
сымсыз желілер.
Енгізу-шығару порттары

Порттар – корпустың алдыңғы немесе артқы
тақтасындағы ажыратқыштар, оларға әдетте кабель
арқылы әр түрлі құрылғылар қосылады.
Порттарға қосуға болатын құрылғылардың саны мен түрі
порттардың саны мен түріне тәуелді болады.
Ғажайып жетілік
Есептеуіш машиналар
неше топқа бөлінеді
және оларды ата?

Төрт топқа бөлінеді. Олар үлкен ЭЕМ-дер, мини ЭЕМ-дер,
микро ЭЕМ-дер, дербес компьютерлер
Үлкен ЭЕМ-дер не
үшін қолданылады?

Өте қуатты
компьютерлер, кәсіпорындарға, немесе халық
шаруашылығының салаларына жұмыс істеу үшін
қолданылады.
Микро ЭЕМ-дер нені
орындайды?

Өнімділігі өте үлкен ЭЕМ-дерге қарағанда төмен және
олар негізінде деректер дайындау, программалық қамтамасыз
етуін жетілдіру бойынша көмекші операциялар орындайды.
Мини ЭЕМ-дер не
үшін қолданылады?

Өлшемдері шағын және өнімділігі мен құны да төмен.
Олар өндірістік процестерді басқаруда, ғылыми мекемелерде,
ғылыми жұмыстарды оқу ісімен үйлестіретін
ЖОО-да қолданылады.
Дербес компьютерлер
не үшін арналған?

Соңғы 20жылда қарқындап дамып келеді. Олар “пайдаланушы” деп
аталатын бір адамның жұмыс істеуіне арналған.
Дербес компьютердің
кең таралуына
себепші болған
сипаттамаларын
атаңдар.

Адамның компьютермен қатынас жасау тәсілінің қолайлылығы,
құнының арзандығы, жаңа нұсқалары мен модельдерінің
программалық құралдарының мол болуы, жұмыс істеудегі
жоғары сенімділігі
Қазіргі уақытта
кеңінен
қолданылатын ДК?

1981 жылы пайда болған IBM класының ДК-лері
“Кім зерек”
4 3 2 1
6 “Ойлан,тап!”

7 14
8 13
9 10 11 12
1. Компьютердің “атасы” деп, кімді
айтуға болады?

Жауабы: Ч.Бэббидж
2. Ақпаратты енгізуге арналған
құрылғы?

Жауабы: Пернетақта
3.Ақпаратты шығару құрылғысы?

Жауабы: Принтер,Монитор
4. Қағаздағы көріністі экранға түсіруші?.

Жауабы: Сканер
5. Барлық ақпараттық процестерді
жүзеге асыратын негізгі құрал ?

Жауабы: Компьютер
6.Адам көзі мен монитор арасындағы
арақашықтық қанша (см) болу керек?

Жауабы: 60-70см
7. Ақпараттың ең кіші өлшем бірлігі ?

Жауабы: Бит
8. Компьютердің “миы” деп қай
құрылғыны атайды?

Жауабы: Процессор
9. Компьютер жанында тұратын өсімдік
атауы?

Жауабы: Кактус
10. Дыбыс тыңдау құрылғысы?

Жауабы: Колонка
11. Бір килобайт қанша байтқа тең?

Жауабы: 1024 байт
12. Қазіргі пернетақтадағы пернелер
саны?

Жауабы: 105 перне
13. Компьютердің “тілі”?

Жауабы: монитор
14. Интернетпен байланыс жасайтын
құрылғы?

Жауабы: Модем
Үй тапсырмасы:
. Сөзжұмбақ құрастыру.
Кестелерді сызу.

Дербес компьютерлер
бөліктерінің негізгі қызметі
а у р !!!
С д а
ы з
ы ң
б ол

Ұқсас жұмыстар

ЕМЕС схемасының ақиқаттық кестесі ЕМЕС схемасы

Ақпаратты шығару құрылғысы

Программалық жабдықтар

Компьютерлік бағдарламалар

Шеткері құрылғылары

ДЭЕТ-тің архитектурасы

Компьютер негізгі құрылғылары

Классификациялау программасы

Бәйге туры

Қосымшаларды құру құралдары

Пәндер