Зейін туралы ұғым

Зейін.

Жоспар:

Зейін туралы жалпы ұғым.

Зейіннің түрлері: ырықты, ырықсыз, үйреншікті.

Зейіннің негізгі қасиеттері.

Баланың зейінін тәрбиелеу.

1. Зейін туралы ұғым.

Егер адам не істеп жатқанына өзінің зейінін аудармаса, бірде - бір психикалық процесс мақсатқа дәл бағытталып, жемісті болып шықпайды. Бір затқа қарасақ, оны байқауымыз немесе нашар көруіміз мүмкін.

Зейін дегеніміз - сананың қандай да болса бір затқа, құбылысқа немесе іс - әрекетке бағытталуы және шоғырлануы. Сананың бағытталуы деп обьектіні таңдап алуды айтамыз, ал сананың бір нәрсеге шоғырлануы дегенде, бұл обьектіге қатысы жоқтың бәріне көңіл аудармауды айтады.

Зейін

Ырықты зейін. Алдына мақсат қойып түйілетін көздеген нәрсесін алдын-ала белгілеп, ал әдейілеп алып зейінін соған аударуды ырықты зейін деп атаймыз.

Үйреншікті зейін. Үлкен адамдардың зейіні үйреншікті болады. Бала кітап оқу, жазуды әдейі зейін салып үйренеді, бұларды меңгеріп алған соң, қызықтырып тұрған күрделі міндетіне ырықты зейін бағынып, кейін арнайы күш жұмсалмай-ақ орындалады.

Ырықсыз зейін.

Егер мұғалімнің түсіндіруі мазмұны жағынан қызықты болып келсе, көрнекі құралдар қолданылса, оқушылар педогогтың сөздерін ұйып тыңдайды.

1) Зейіннің тұрақтылығы, оның бір объектіге ұзақ уақыт сақталуын көрсетеді. 2) Зейіннің алаң болушылығы. Ол зейіннің ауытқуынан көрініс береді. 3) Зейіннің аударылуы деп - бір объектіден екінші объектіге назар көшіруді айтамыз. Зейін аударылуы ауытқудан айырмашылығы оның саналы түрде болуында. 4) Зейіннің бөлінуі адамның кез келген іс-әрекет үстінде бірнеше объектіге бір мезгілде зейін аудара алатындығы. 5) Зейіннің көлемі деп - оның бір уақыт ішінде қамтитын объектілер санын айтамыз. Зейіннің көлемі тахистоскоп деп аталады. Прибор арқылы анықтауға болады. Тахис - тез, скопио - көру деген мағынаны білдіреді.

Зейіннің қасиеттері.

Тахисттоскоп. Зейіннің көлемін зерттейтін аспап

Адам санасының белгілі бір затқа бағыттала тұрақталуын көрсететін құбылыс.

Зейін.

Ырықты-күш жұмсау, ерік жігер арқылы

Үйреншікті табиғи сіңісіп кеткен, күш жұмсамай - ақ орындалады.

Ырықсыз-қызығу, қажетсіну(қанық бояу, қатты дауыс)

Түрлер

Тұрақтылығы мен жинақтылығы зейіннің бір жұмысқа ұзағырақ тұрақтауы (хирург, дәрігер жұмысы)

Аударылуы-бір обьектіден 2-ші обьектіге назарымызды көшіру(баланы 1 пәннен 2-ші пәнге)

Бөлінушілігі-бір мезгілде бірнеше нәрсені атқара білу мүмкіншілігі(бала есеп шығара отырып тақтадағы есепті бақылайды)

Көлемі 1уақыт ішінде оның қамтитын обьектілердің санын айтады(тахистоскоп аспабы)

Алаң болушылық-1 обьектіге саналы түрде зейінді аудара алмаушылық

Қасиеттер

Шатасқан сызықтар әдістемесі Мақсаты: зейін тұрақтылығын бағалау

Мына сызықтардың ірбіреуі қай жерде аяқталады, соны көзбен байқаңыз. 6-7 жасар балалардың көпшілігі бұл тапсырманы 1-2 минут ішінде мүлде қатесіз орындай алады.